Atak paniki - przyczyny, objawy, leczenie, jak go zatrzymać

Atak paniki jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń emocjonalnych. Według badań dotyczy około 10 procent światowej populacji, a pierwszy atak pojawia się zwykle między 10. a 28. rokiem życia.

Jest to napad irracjonalnego lęku oraz dolegliwości fizycznych, które powodują uczucie dezorientacji i przekonanie o zbliżającej się śmierci. Po ustąpieniu stresu chory zaczyna unikać miejsc, które kojarzą się ze złym samopoczuciem. W skrajnych przypadkach może ograniczać wyjścia z domu do absolutnego minimum.

Według specjalistów silny lęk może wywołać rozmowa lub katastroficzne myślenie o śmierci, urazie czy obłędzie. Przyczyny ataków paniki to:

• predyspozycje genetyczne,
• traumatyczne przeżycia,
• nieszczęśliwa miłość,
• rozwód,
• zdrada,
• śmierć bliskiej osoby,
• stres,
• fobie,
• nerwica,
• reakcja na ciężki stres,
• zaburzenia adaptacyjne,
• zaburzenia psychiczne,
• depresja,
• padaczka,
• choroba niedokrwienna serca,
• tężyczka,
• nadczynność tarczycy,
• guz chromochłonny nadnerczy,
• wypadanie płatka zastawki dwudzielnej,
• napadowa hipoglikemia.

Najczęściej atak paniki zaczyna się powoli, z czasem pojawia się więcej dolegliwości fizycznych i wzrasta ich nasilenie. Samopoczucie nie jest jednakowe podczas każdego napadu. Najczęściej występuje przekonanie o ciężkiej chorobie, zbliżającej się śmierci lub utracie kontroli nad sobą.

Część osób, szczególnie starszych twierdzi, że właśnie przechodzi zawał serc. Chorzy są oszołomienia, mogą płakać lub krzyczeć, czasem pojawia się uczucie odrealnienia i odłączenia od własnego ciała.

Irracjonalny lęk może trwać od kilku do kilkudziesięciu minut, później natomiast występuje obawa przed kolejnym napadem. Objawy ataku paniki to:

• natłok myśli,
• przyspieszony oddech,
• płytki oddech,
• zimne poty,
• napad duszności,
• zawroty głowy,
• ból w klatce piersiowej,
• ucisk w klatce piersiowej,
• brak tchu,
• uczucie dławienia się,
• dreszcze,
• bladość skóry,
• drżenie,
• drętwienie kończyn,
• kołatanie serca,
• ból brzucha,
• nudności i wymioty,
• paraliż ciała.

Gdy czujemy, że atak paniki może zaraz nadejść dobrze jest unormować oddech, powoli i spokojnie wydychać powietrze. Najlepiej skupić wzrok na jednym punkcie, nie uciekać od emocji i reakcji organizmu (płaczu czy krzyku).

Ważne by wiedzieć, że jest to jedynie atak paniki, który za chwilę minie i to Ty masz nad nim pełną kontrolę. Lęk nie trwa wiecznie, a po najgorszym samopoczucie następuje poprawa, bo w taki sposób działa organizm.

Nazwij swoje dolegliwości, pomyśl lub powiedz co teraz czujesz, na przykład ręce mi się trzęsą, kręci mi się w głowie, boję się. Takie określenia wzmacniają przekonanie, że to nie jest zawał serca ani żadna inna, poważna choroba.

Znajdź komfortową pozycję ciała, spróbuj pochylić się do przodu, oprzeć się o oparcie kanapy lub się położyć. Możesz też zadzwonić do zaufanej osoby i opowiedzieć o obecnej sytuacji, poprosić o rozmowę do czasu ustąpienia lęku.

W miejscu publicznym warto udać się do placówki medycznej lub apteki i poprosić o lek uspokajający. Po ataku paniki warto zastanowić się nad przyczyną złego samopoczucia.

Chory powinien znać techniki relaksacyjne, potrafić opanować swój oddech i regularnie uprawiać aktywność fizyczną, która redukuje napięcie i stres.

Napad irracjonalnego lęku jest momentem bardzo złego samopoczucia i dezorientacji. Chory boi się, że podobna sytuacja się powtórzy i potrwa dłużej. Warto wiedzieć, że w leczeniu ataków paniki skutecznie działa:

• przyjmowanie antydepresantów z grupy SSRI oraz benzodiazepiny,
• psychoterapia - redukuje napięcie i ułatwia zrozumienie przyczyn lęku,
• terapia behawioralna - uczy radzenia sobie ze złym samopoczuciem i powstrzymywania ataków paniki,
• stosowanie technik relaksacyjnych - pomaga uspokoić oddech i się rozluźnić,
• hipnoza i medytacja,
• akupunktura,
• picie naparu z melisy,
• picie naparu z kozłka lekarskiego
• suplementacja magnezu,
• suplementacja witamin z grupy B.

Przede wszystkim warto zaproponować pomoc i towarzyszyć osobie, która przeżywa silny lęk. Ważne, by dowiedzieć się, czy pacjent ma kłopoty z sercem lub przewlekłe choroby i w razie potrzeby wezwać pogotowie ratunkowe.

Należy pomyśleć o zabraniu chorego do bardziej spokojnego miejsca, w którym nie będzie zbyt wielu ludzi, przynieść zimną wodę do picia i otworzyć szerzej okno. Jeżeli osoba oddycha szybko i płytko najlepiej zaproponować wdychanie oraz wydychanie powietrza w jednym tempie.

Pomocna okaże się również herbata z melisy lub rumianku. Najważniejsze jest jednak to, by nie zostawić nikogo samego w takiej sytuacji. Należy pamiętać, że jeżeli atak paniki wystąpił w parku to stres będzie pojawiał się na widok zalesionego terenu.

Towarzystwo zmniejsza dolegliwości fizyczne i buduje przekonanie, że w przypadku kolejnego napadu, również pojawi się życzliwa osoba, która zaproponuje pomoc i ułatwi przeżycie tej trudnej sytuacji.