Atropina – charakterystyka, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Atropina to naturalny alkaloid tropanowy, stosowany między innymi w kardiologii, okulistyce, anestezjologii i medycynie ogólnej, głównie jako lek rozkurczający oraz rozszerzający źrenice.

Atropina, jak każdy lek, może powodować działania niepożądaneAtropina, jak każdy lek, może powodować działania niepożądane
Źródło zdjęć: © 123rf.com

Co to jest atropina?

Atropina, z łaciny atropinium, to organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych, mieszanina racemiczna dwóch izomerów hioscyjaminy, siarczan. Atropina w medycynie stosowana jest głównie w postaci siarczanu zaliczana do leków cholinolitycznych. Występuje w roślinach z rodziny psiankowatych, na przykład w bieluniach, lelkach czy wilczej jagodzie.

Atropina blokuje receptory przywspółczulne układu nerwowego, co prowadzi do hamowania wydzielenia większości gruczołów, rozkurczu mięśni gładkich dróg moczowych i żółciowych, oskrzeli oraz przewodu pokarmowego. Atropina zwiększa częstotliwość bicia serca, powoduje również rozszerzenie źrenic, działa przeciwwymiotnie, osłabia perystaltykę jelit. Metabolizm atropiny zachodzi w wątrobie. Wydalana jest z organizmu w formie metabolitów oraz w formie niezmienionej.

Kiedy stosujemy atropinę?

Atropina stosowana jest w okulistyce jako środek długotrwale rozszerzający źrenice, w trakcie wykonywania badań diagnostycznych u dorosłych i dzieci oraz w leczeniu zapalenia tęczówki i ciałka rzęskowego. W anestezjologii atropina stosowana jest w premedykacji przed znieczuleniem ogólnym. Atropina stosowana jest również w kardiologii w leczeniu bradykardii odruchowej oraz zaburzeniach rytmu serca.

Zapalenie spojówek

W leczeniu stanów spazmatycznych układu pokarmowego (np. kolce jelitowej i wątrobowej, w chorobie wrzodowej), moczowodów (np. kolce nerkowej) oraz dróg żółciowych, nadmiernego wydzielania i skurczu oskrzeli. Atropina stosowana jest także w leczeniu zatruć inhibitorami AchE oraz glikozydami naparstnicy.

Przeciwwskazania do stosowania medykamentu

Nie należy stosować leku u pacjentów z nadwrażliwością na atropinę oraz chorujących na zwężenie szyi pęcherza moczowego, jaskrę z zamykającym się kątem przesączenia, zapalenie spojówek, zwężenie odźwiernika, niedrożność przewodu pokarmowego, chorobę refluksową żołądka. Przeciwwskazaniem do stosowania atropiny są pacjenci prowadzący pojazdy mechaniczne oraz u pacjenci po przeszczepie serca.

Działania niepożądane

Atropina, jak każdy lek, może powodować działania niepożądane. Zaliczają się do nich: senność, pobudzenie, niepokój, depresja, refluks żołądkowo-przełykowy, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, rozszerzenie źrenic, obrzęk, powiek, światłowstręt, upośledzenie zdolności widzenia, zmniejszenie wydzielania potu, suchość błon śluzowych, ostre zatrzymanie moczu, zaparcia, zaburzenia przyśpieszenie rytmu serca.

Zobacz także:

Reakcje alergiczne, jakie może wywołać stosowanie atropiny, to: pokrzywka, podwyższenie temperatury ciała, nadpobudliwość, sucha i swędząca skóra, zaczerwienienie skóry. Zażycie atropiny może wywołać następujące reakcje toksyczne: poszerzenie źrenic, wstrząs, suchość i zaczerwienienie skóry, hipertermia, zatrzymanie moczu, światłowstręt, podwójne widzenie, śpiączka, delirium, omamya, dezorientacja.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
GIS ostrzega. IKEA musi wycofać wiele partii produktu
GIS ostrzega. IKEA musi wycofać wiele partii produktu
Problemy pokolenia Z. Z tej przyczyny mamy coraz więcej L4
Problemy pokolenia Z. Z tej przyczyny mamy coraz więcej L4
Asystent osoby niepełnosprawnej. Będą zmiany w przepisach
Asystent osoby niepełnosprawnej. Będą zmiany w przepisach
Trzy kluczowe nawyki. Zdaniem badaczy "odmładzają" mózg
Trzy kluczowe nawyki. Zdaniem badaczy "odmładzają" mózg
Jakie ciśnienie krwi grozi zawałem serca? Granica jest niższa, niż się wydaje
Jakie ciśnienie krwi grozi zawałem serca? Granica jest niższa, niż się wydaje
Może zredukować tłuszcz, ale szkodzić sercu i mózgowi. Okaże się gorszy niż cukier?
Może zredukować tłuszcz, ale szkodzić sercu i mózgowi. Okaże się gorszy niż cukier?
Przebadali mak ze sklepu. Nieprawidłowości w 3 na 4 produkty
Przebadali mak ze sklepu. Nieprawidłowości w 3 na 4 produkty
Nasilają stan zapalny. Stąd choroby serca, jelit, cukrzyca
Nasilają stan zapalny. Stąd choroby serca, jelit, cukrzyca
Śledź octowy czy w solance? Może drażnić żołądek lub podnosić ciśnienie
Śledź octowy czy w solance? Może drażnić żołądek lub podnosić ciśnienie
Ponad 30-krotny wzrost krztuśca. Nowy raport GUS nt. chorób zakaźnych
Ponad 30-krotny wzrost krztuśca. Nowy raport GUS nt. chorób zakaźnych
GIF wycofuje z obrotu serię antybiotyku. Powodem wątpliwości co do jakości substancji czynnej
GIF wycofuje z obrotu serię antybiotyku. Powodem wątpliwości co do jakości substancji czynnej
Polski rzepak kontra włoskie oliwy. Jaki olej jest najlepszy dla zdrowia?
Polski rzepak kontra włoskie oliwy. Jaki olej jest najlepszy dla zdrowia?