Autyzm wysokofunkcjonujący (HFA) - przyczyny, objawy, diagnostyka i terapia
Autyzm wysokofunkcjonujący to pojęcie, które nie znajduje się w klasyfikacjach medycznych, ale jest stosowane w odniesieniu do pacjentów cierpiących na zaburzenia ze spektrum autyzmu, którzy dość dobrze radzą sobie w życiowo-społecznych realiach. Autyzm wysokofunkcjonujący charakteryzuje się występowaniem mniejszych trudności w normalnym funkcjonowaniu w porównaniu do najcięższych postaci spektrum. Jak go rozpoznać?
1. Co to jest autyzm wysokofunkcjonujący?
Autyzm wysokofunkcjonujący (high-functioning autism, HFA) to pojęcie niespotykane w terminologii medycznej, stosowane zaś w odniesieniu do pacjentów ze zdiagnozowanymi zaburzeniami ze [spektrum autyzmu]((https://portal.abczdrowie.pl/tag/autyzm/5984464469676673), którzy stosunkowo dobrze radzą sobie w codziennym życiu, mają wystarczające umiejętności językowe oraz co najmniej przeciętną inteligencję.
Termin ten po raz pierwszy został użyty w 1981 roku przez Mariana DeMyera, Josepha Hingtgena i Roogera Jacksona. HFA do tej pory nie został uznany za odrębną jednostką chorobową ani nawet kategorię diagnostyczną.
Z autyzmem wysokofunkcjonującym wiąże się też wiele kontrowersji, ponieważ niektórzy naukowcy twierdzą, że zaburzenie to ma identyczny przebieg jak zespół Aspergera, inni natomiast uważają, że są to dwa zupełnie odrębne problemy.
2. Przyczyny autyzmu wysokofunkcjonującego
Nie poznano przyczyn autyzmu HFA, nie wiadomo dlaczego jedna osoba ze spektrum radzi sobie zdecydowanie lepiej niż druga z tym samym zaburzeniem.
Nie wyodrębniono również czynników, mogących wpływać na lepsze rokowania w perspektywie funkcjonowania osoby autystycznej, ale różnice te mogą być naprawdę znaczące.
3. Objawy autyzmu wysokofunkcjonującego
Osoba ze spektrum autyzmu przejawia zespół charakterystycznych cech, takich jak specyficzne zachowania, sposób komunikacji i zakres przystosowania do życia społecznego.
Pacjenci z autyzmem wysokofunkcjonującym mają znacznie mniej typowych objawów zaburzenia, nie mają większych problemów z komunikacją i nawiązywaniem relacji. Objawy HFA to:
- ograniczone zainteresowania,
- poświęcenie się jednemu hobby, często z zakresu botaniki czy ornitologii,
- umiejętność zapamiętywania szczegółowych informacji,
- przeciętna lub ponadprzeciętna inteligencja,
- ponadprzeciętne zdolności w naukach ścisłych,
- sztywność zachowań,
- niechęć do zmian,
- nadwrażliwość na hałas,
- niechęć do przebywania w miejscach z nadmiarem bodźców,
- trudność w wyrażaniu emocji,
- problem z utrzymaniem relacji, zwłaszcza romantycznych,
- skłonność do przebywania w samotności,
- poprawny sposób komunikacji i rozumienie komunikatów,
- potrzeba zachowania rutyny w życiu.
Warto pamiętać, że spektrum autyzmu to bardzo szerokie pojęcie. W związku z tym osoba z diagnozą zaburzenia ma indywidualny zestaw cech i może borykać się z nieco odmiennymi problemami. U niektórych bardziej nasilone są trudności ze sposobem komunikacji, u innych z nawiązywaniem czy utrzymywaniem relacji międzyludzkich.
Mimo to, osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym mogą osiągać dobre lub bardzo dobre wyniki w szkole. Zdarza się, że mieszkają sami, pracują, a nawet zakładają rodziny, dobrze odnajdują się na stanowiskach, które pozwalają na działanie w pojedynkę.
4. Diagnostyka i terapia autyzmu wysokofunkcjonującego
Autyzm wysokofunkcjonujący diagnozuje się często przypadkiem, przy okazji terapii czy leczenia depresji. Rozpoznanie spekturum u dziecka wymaga wizyty u psychiatry, psychologa, neurologa oraz logopedy.
Terapia autyzmu wysokofunkcjonującego nie różni się znacząco od tej, która jest wdrażana u pacjentów z cięższymi odmianami tego zaburzenia. Główna odrębność polega na tym, że działania skupiają na rozwiązywaniu mniejszej ilości problemów.
Zwykle pacjenci wymagają jedynie delikatniej korekty sposobu komunikacji, a także nauki kontroli swoich wyuczonych zachowań. Osoby ze spektrum są zwykle prowadzone w nurcie poznawczo-behawioralnym, który wspiera ich w nauce swoich emocji i utrzymywaniu relacji międzyludzkich.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
