Badanie AST - wskazania, przebieg, normy i interpretacja wyników
Badanie AST należy do grupy tzw. prób wątrobowych i jest jednym z podstawowych parametrów, mówiących o stanie zdrowia pacjenta. Badanie to wykonuje się na zlecenie lekarza w przypadku podejrzenia nie tylko schorzeń wątroby, ale także wielu innych problemów zdrowotnych. Często wykonuje się je także w ramach profilkatyki.
1. Co to jest badanie AST?
Badaniem AST (zwane też AspAT i GOT) nazywa się jeden z parametrów wchodzących w skład tzw. prób wątrobowych. Polega na sprawdzeniu poziomu jednego z enzymów - aminotransferazy asparaginianowa. Towarzyszy my zwykle badanie ALT. Badanie to wykonywane jest z krwi żylnej.
Jeśli jesteśmy zdrowi, mamy bardzo niski poziom AST. Stężenie enzymu we krwi wzrasta w przypadku schorzeń lub uszkodzeń wątroby, ale także innych narządów, kluczowych do prawidłowego funkcjonowania. Podwyższony poziom AspAT jest podstawą do dalszej diagnostyki i jak najszybszej reakcji.
1.1. Normy dla AST
Poziom AST różni się w zależności od płci i wieku. W przypadku kobiet wynik badania AST nie powinien wykazywać liczby większej niż 35U/l. U mężczyzn wskaźnik ten powinien być niższy i wynosić 31U/l.
W przypadku dzieci poziom AST może być większy i wynosić nawet 50U/l - dotyczy to osób od pierwszego do piętnastego roku życia.
2. Na co wskazuje podwyższony poziom AST?
Nieprawidłowy wynik badania AST nie zawsze świadczy o uszkodzeniu wątroby. Bardzo często jest jednym z nieoczywistych objawów schorzeń rozwijających się w mięśniu sercowym, nerkach czy mięśniach szkieletowych. Może także wskazywać na problemy ze strony czerwonych krwinek.
Podwyższony poziom AST może mieć swoją przyczynę w:
- zawale serca
- marskości wątroby
- nowotworach
- wirusowym zapaleniu wątroby
- mononukleozie
- hipoksji
- zapaleniu dróg żółciowych
- zapaleniu trzustki
- niewydolności krążenia
- zatorowości płucnej.
3. Wskazania do wykonania badania AST
Badanie AST i w ogóle próby wątrobowe warto wykonywać regularnie, w ramach profilatyki i badań kontrolnych. Schorzenia wątroby często nie dają żadnych wyraźnych objawów, a wykonanie badania może nie tylko pomóc w wykryciu nieprawidłowości, ale także zdiagnozować pacjenta pod kątem innych chorób i dolegliwości.
Podstawą do skierowania pacjenta na badanie AST są takie objawy, jak:
- ciągłe zmęczenie i brak apetytu
- problemy żołądkowe (biegunki, nudności, wymioty, wzdęcia)
- ból brzucha po prawej stronie, tuż pod żebrami
- zaburzenia miesiączkowania
- ciemne zabarwienie moczu i jasne stolce
- szybki spadek masy ciała
- zażółcenie skóry
- nawracające krwawienia z nosa i dziąseł.
Oprócz tego badanie AST powinny wykonać wszystkie osoby, które w ten czy inny sposób znajdują się w grupie ryzyka. Przede wszystkim chodzi o osoby, które przyjmują leki obciążające wątrobę (w tym antykoncepcję doustną), a także pacjenci nadużywający alkoholu, borykający się z otyłością czy cukrzcą.
Badanie warto wykonać także w przypadku osób, które podejrzewają, że mogły zostać zakażone wirusowym zapaleniem wątroby WZW.
4. Przygotowanie do badania AST
Pacjent musi się dobrze przygotować do badania. Przede wszystkim ostatni posiłek powinien spożyć na 12 godzin przed zjawieniem się w punkcie poboru krwi, a na badanie przyjść na czczo. Można ewentualnie wypić szklankę letniej wody.
Wynik badania mogą zaburzyć tłuste posiłki oraz alkohol, a także kawa i czekolada, dlatego dzień przed badaniem należy pilnować właściwej diety.
Nie zaleca się także intensywnej aktywności fizycznej oraz przyjmowania takich leków, jak:
- chloropromazyna
- diklofenak
- tetracyklina
- erytromycyna
- opiaty
- werapamil
- salicylany
- sulfasalazyna.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.