Darmowe testy na HIV już w poradniach POZ. Wykryją wirusa zanim pojawią się objawy
Od maja w Polsce każdy pacjent może wykonać bezpłatny test na HIV w swojej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). To ważna zmiana w systemie diagnostycznym, która ma ułatwić dostęp do badań przesiewowych i umożliwić wcześniejsze wykrycie zakażenia wirusem HIV zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń układu odpornościowego.
W tym artykule:
HIV – ukryty wróg
Wirus HIV (ang. human immunodeficiency virus) atakuje i niszczy komórki układu odpornościowego, prowadząc do jego stopniowego osłabienia. Nieleczone zakażenie może rozwinąć się w AIDS, zespół nabytego upośledzenia odporności, który jest końcowym i najbardziej zaawansowanym stadium choroby.
AIDS nie jest odrębną chorobą, ale skutkiem długotrwałego działania wirusa, który czyni organizm bezbronnym wobec infekcji i nowotworów. Dzięki terapii antyretrowirusowej osoby zakażone HIV mogą żyć normalnie i co istotne, nie zakażać innych.
Zasada "n=n" (niewykrywalny = niezakażający) jest dziś jednym z filarów współczesnej profilaktyki HIV. Oznacza to, że osoba regularnie przyjmująca leki i mająca niewykrywalny poziom wirusa we krwi nie stanowi zagrożenia dla partnerów seksualnych.
#dziejesienazywo: Czym jest AIDS?
Testy IV generacji dostępne w przychodni
Dotąd bezpłatne i anonimowe testy na HIV wykonywano wyłącznie w punktach konsultacyjno-diagnostycznych (PKD). Teraz, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, test przesiewowy można zlecić również w ramach wizyty u lekarza POZ.
Poradnie będą wykonywać testy IV generacji, które pozwalają wykryć zakażenie nawet o tydzień wcześniej niż testy III generacji. W praktyce oznacza to, że można rozpoznać infekcję już w ciągu dwóch-trzech tygodni od ekspozycji na wirusa – zanim pojawią się objawy lub poważniejsze konsekwencje dla zdrowia.
Wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego, Tomasz Zieliński, przyznaje, że przychodnie potrzebują jeszcze kilku dni na sfinalizowanie formalności – m.in. podpisanie aneksów z laboratoriami – ale procedura powinna być szybko dostępna dla pacjentów.
Dlaczego to ważne?
Z danych Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wynika, że liczba nowych zakażeń HIV w Polsce rośnie. Tylko w ciągu pierwszych 10 miesięcy 2024 roku zarejestrowano niemal 2 tys. przypadków, z czego większość w zaawansowanym stadium choroby.
Wielu chorych nie wiedziało wcześniej o zakażeniu, co pokazuje, jak ogromne znaczenie ma łatwy i powszechny dostęp do badań.
Koszt wprowadzenia testów przesiewowych w POZ szacuje się na ok. 1,5 mln zł rocznie, ale w kontekście wydatków na leczenie powikłań późno wykrytej infekcji jest to inwestycja, która może przynieść realne oszczędności systemowi ochrony zdrowia.
Kto powinien się przebadać?
Test na HIV warto wykonać:
- po ryzykownym kontakcie seksualnym (bez zabezpieczenia),
- przed rozpoczęciem nowej relacji,
- w przypadku podejrzenia zakażenia (np. po użyciu wspólnych igieł),
- jako element rutynowego badania zdrowotnego.
Badanie jest szybkie, bezbolesne i coraz łatwiej dostępne. Co najważniejsze – może uratować życie. Wczesna diagnoza umożliwia natychmiastowe wdrożenie leczenia, które powstrzymuje rozwój wirusa i chroni przed AIDS.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- PAP
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.