Ból śródstopia – urazy i deformacje, rwa kulszowa, metatarsalgia Mortona, inne przyczyny, diagnozowanie i leczenie

Śródstopie to przednia część stopy, do której zalicza się stronę podeszwową, ale też grzbietową. Każda z kości sródstopia posiada długi trzon, a także dwa powiększone końce.

Śródstopie jest częściej niż inna część stopy narażone na urazy, schorzenia ogólnoustrojowe, ale ból może też powodować styl życia. Statystyki wskazują, że częściej na ból śródstopia czy jego uszkodzenie narażone są kobiety. Ból śródstopia bywa bardzo uciążliwy, a także wpływać na sposób i jakość chodzenia. Nieleczony, może prowadzić do powikłań, dlatego nigdy nie należy go bagatelizować.

Ból śródstopia może być wynikiem skręcenia, zwichnięcia, złamania, albo stłuczenia stopy. Jest także następstwem deformacji.

Złamanie kości śródstopia prowadzi do bólu. Złamanie najczęściej dotyczy kości V, która znajduje się pomiędzy stępem a małym palcem. Do złamania dochodzi poprzez nieprawidłowe obciążenie boku stopy. Najczęściej dotyka ono sportowców.

Ból śródstopia występuje także przy urazach trzeszczek, czyli niewielkich kostek, które znajdują się u podstawy dużego palca. Do złamania lub stanu zapalnego dochodzi najczęściej podczas nagłego zaskoku, przygniecenia lub nadepnięcia, co wywołuje uporczywy ból i upośledzenie chodu. Ból niejednokrotnie występuje u osób z kontuzją stawu śródstopno–paliczkowego lub osób, które cierpią na ograniczenie zgięcia grzbietowego.

Ból śródstopia występuje także przy różnego rodzaju zwichnięciach, skręceniach i stłuczeniach.

Do najczęstszych deformacji, które wywołują ból śródstopia oraz stany zapalne, zaliczamy haluksy, płaskostopie, palec biegacza i palec młotkowaty.

Haluksy są odchyleniem palucha w stronę palca drugiego, co powoduje stan zapalny, pieczenie, ból, który dotyka aż śródstopie. Schorzenie to najczęściej występuje u kobiet.

Płaskostopie to stopa, która przylega prawie cała do podłoża przez obniżenie fizjologicznych łuków stopy i upośledza chód. Płaskostopie występuje u 25 proc. populacji i może być wrodzone, towarzyszyć chorobom mięśni. Dochodzi przez nie do bólu, koślawości pięty oraz zmniejszonej wytrzymałości stopy.

Do ucisku na nerw odpowiadającego za czucie w kończynach dolnych dochodzi podczas rwy kulszowej lub przepukliny krążka międzykręgowego.

Rwa kulszowa, inaczej atak korzonków nerwowych, to schorzenie związane z uciskiem dysku na korzenie nerwowe. W przebiegu choroby pojawiają się charakterystyczne objawy takie jak: ból pośladków, ból w odcinku lędźwiowym, promieniujący wzdłuż całej nogi aż do łydki lub palców w stopie. Dolegliwości bólowe są najczęściej skutkiem stanu zapalnego, który rozwija się w kręgosłupie. Chory na rwę kulszową może odczuwać także parestezje mięśni, niedowład mięśni, a także przykurcze.

Zespół bólowy okolicy śródstopia, czyli metatarsalgia Mortona, to ucisk na nerw podeszwowy przez więzadło. Skutkiem metatarsalgii Mortona jest silny ból śródstopia, drętwienie oraz powstawanie zmian zwyrodnieniowych.

W początkowej fazie choroby występują niespecyficzne objawy. Chory może odczuwać mrowienie między palcami, mrowienie między koścmi śródstopia. Z czasem ból staje się coraz silniejszy, piekący. U niektórych pacjentów pojawia się on nieustannie, u innych z kolei występuje co jakiś czas.

Główną przyczyną zespołu bólowego okolicy śródstopia jest proces zapalny, zbyt duże obciążenie stopy lub niewygodne obuwie. Do głównych czynników ryzyka zalicza się: płaskostopie poprzeczne, otyłość, urazy stopy, ale również zapalenie kaletek maziowych. Na metatarsalgię Mortona narażeni są również pacjenci ze stopą wydrążoną.

Do innych przyczyn bólu śródstopia zaliczamy zmianę zwyrodnieniową, jaką jest ostroga piętowa. To narośl na guzie piętowym, która uciska rozcięgno podeszwowe. Powoduje to stan zapalny, ból oraz utrudnienia w poruszaniu się. Nadwaga, noszenie niewygodnych butów oraz podeszły wiek sprzyjają powstaniu ostrogi piętowej.

Ból śródstopia może być także znakiem chorób ogólnoustrojowych takich jak: przewleka niewydolność żylna, artretyzm, cukrzyca, alkoholizm czy dna moczanowa oraz neuropatie obwodowe. Trzeba także zaznaczyć, że ból śródstopia jest normalnym zjawiskiem podczas ciąży, przy nadwadze czy nieodpowiednim obuwiu. Urazy śródstopia diagnozowane są przy intensywnym wysiłku, podczas uprawiania sportu np. przy sportach ekstremalnych polegających na znacznym obciążeniu stóp. Kłopoty z chodzeniem mogą być skutkiem niedoboru witamin czy minerałów.

• Ból stóp – jakie schorzenia sygnalizuje
• Dlaczego śródstopie boli – przyczyny, leczenie
• Kiedy stopy cierpią…
• Jak zlikwidować ucisk na nerw?

Leczenie bólu śródstopia musi być poprzedzone dokładną diagnoza przyczyny schorzenia lub deformacji. W tym celu wykonuje się badanie RTG, które potwierdzi bądź wykluczy złamanie kości, a także USG, które pomoże w ocenie stanu tkanek miękkich.

Rozwiązaniem może być wkładka ortopedyczna albo stabilizator na stopę, który zapewni usztywnienie stopy. Zalecana przy bólu śródstopia jest także rehabilitacja, która pomaga zmniejszyć ból i proces gojenia się tkanek miękkich. Dobre efekty w leczeniu bólu śródstopia uzyskuje się po krioterapi, ultradźwiękach, laseroterapii oraz jonoforezie. W sytuacji, kiedy śródstopie nie przestaje boleć nawet po zabiegach konieczny może być zabieg chirurgiczny.

Konieczne jest wyrzucenie wszelkiego niewygodnego i za małego obuwia, które mogłoby dodatkowo obciążyć bolącą stopę. Leczenie farmakologiczne polega na stosowaniu śródków przeciwbólowych, również tych dostępnych bez recepty.

Domowe metody zwalczania bólu śródstopia to przede wszystkim naprzemienne okłady: zarówno zimne, jak i ciepłe. Masaże przy użyciu strumieni wody z przysznica również pomagają załagodzić dolegliwości bólowe.