Cefuroksym – preparaty, działanie, wskazania i przeciwwskazania

Cefuroksym to substancja z grupy cefalosporyn, które zaliczane są do antybiotyków beta-laktamowych. Wykazuje szerokie spektrum bakteriobójcze i przeciwbakteryjne. Stosuje się go przy zakażeniach zarówno bakteriami Gram-dodatnim, jak i Gram-ujemnymi.

Substancja należy do II generacji antybiotyków beta-laktamowych (obecnie dzieli się je na pięć V generacji, z czego leki należące do generacji I, II i III podaje się doustnie i pozajelitowo). Na rynek farmaceutyczny wprowadzono ją w 1979 roku.

Ponieważ cefuroksym działa na powłoki wspólne (skóra i błony śluzowe), układ moczowy, układ oddechowy, układ płciowy żeński, jest wykorzystywany przez takie specjalności medyczne jak pulmonologia, choroby wewnętrzne, ginekologia i położnictwo, medycyna rodzinna, pediatria, urologia, chirurgia dziecięca, anestezjologia i intensywna terapia.

Cefuroksym jest dostępny w różnych postaciach: jako tabletki drażowane, tabletki powlekane, granulat do sporządzenia zawiesiny doustnej, proszek do przygotowania roztworu lub zawiesiny czy iniekcje.

Lek występuje w dwóch postaciach. To cefuroksymu, który jest stosowany w formie iniekcji (leki mają postać proszku do sporządzania zawiesiny lub roztworu do wstrzyknięć) oraz aksetyl cefuroksymu (prolek), który występuje w postaci tabletek doustnych i granulatów do sporządzania zawiesin doustnych.

Na rynku polskim dostępne są takie preparaty zawierające cefuroksym, takie jak:

• Aprokam (proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań),
• Biofuroksym (proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań), Biofuroksym (proszek do sporządzania roztworu lub zawiesiny do wstrzykiwań),
• Cefuroxim Kabi (proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań i infuzji),
• Cefuroxim-MIP 750 mg (proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań i infuzji), Cefuroxim-MIP 1500 mg (proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań i infuzji),
• Zinacef (proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań i infuzji).

Preparaty na rynku polskim zawierające aksetyl cefuroksymu to:

• Bioracef (tabletki powlekane),
• Cefox (tabletki powlekane),
• Cefuroxime Axetil Aurovitas (tabletki powlekane),
• Cefuroxime Genoptim (tabletki powlekane),
• Ceroxim (proszek do sporządzania zawiesiny doustnej), Ceroxim (tabletki powlekane),
• Furocef (tabletki powlekane),
• Xorimax 250 (tabletki drażowane), Xorimax 500 (tabletki drażowane), Xorimax 500 (tabletki powlekane),
• Zamur 250 (tabletki powlekane), Zamur 500 (tabletki powlekane),
• Zinnat (granulat do sporządzania zawiesiny doustnej), Zinnat (tabletki powlekane), Zinoxx (tabletki powlekane).

Cefuroksym jest stosowany w leczeniu dzieci i dorosłych w przypadku:

• zakażenia skóry i tkanek miękkich, na przykład liszajec, ropowica i czyraczność,
• zakażenia układu moczowego i płciowego, to jest zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej, które wywołane jest m.in. przez E. Coli i K. Pneumoniae, rzeżączka, zapalenie szyjki macicy,
• zakażenia dolnych dróg oddechowych, to jest bakteryjne zapalenie płuc, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, ostre zapalenia oskrzeli,
• zakażenia górnych dróg oddechowych, między innymi zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok przynosowych, zapalenia gardła i krtani,
• leczenie wczesnej fazy boreliozy, zapobieganiu jej późnym powikłaniom,
• profilaktyka zakażeń okołooperacyjnych, zwłaszcza na otwartym sercu i ortopedycznych.

Cefuroksym nie wchłania się z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym, dlatego podawany jest domięśniowo lub dożylnie. Doustnie stosuje się jego pochodną – aksetyl cefuroksymu.

Jakie są zalecenia dotyczące dawkowania? Dawka leku jest ustalana indywidualnie przez lekarza, zależy bowiem od kilku czynników. Na przykład maksymalna dawka dobowa w podaniu doustnym wynosi:

• u dzieci po 3. miesiącu życia - 250 mg na dobę,
• u dzieci powyżej 2. roku życia - 500 mg na dobę,
• u dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia - 1 g na dobę.

Cefuroksym lepiej się wchłania, gdy jest podawany w trakcie lub krótko po posiłku.

Leki zawierające cefuroksym nie mogą być stosowane u każdego pacjenta, nawet jeśli istnieją wskazania. Przeciwwskazaniem jest przede wszystkim nadwrażliwość na antybiotyki z grupy cefalosporyn oraz penicyliny (możliwa jest reakcja krzyżowa).

Cefuroksym w ciąży i w czasie karmienia piersią

Cefuroksym przenika przez łożysko do zarodka, jednak nie dość, że w nieznacznych ilościach, to i nie wykazano szkodliwego działania leku na rozwój dziecka. Niemiej substancja u kobiet w ciąży powinna być stosowana jedynie w sytuacji, gdy jest to konieczne.

Cefurkosym w niewielkich ilości przenika do mleka matki, co może prowadzić do pojawienia się biegunki, bądź zakażeń grzybiczych w obrębie błon śluzowych. Jego stosowanie w okresie laktacji nie jest wskazane.

Ze stosowaniem leków, substancją czynną których jest cefuroksym, wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Jakie mogą być skutki uboczne stosowania cefuroksymu? Najczęściej to biegunka, nudności i wymioty, ból brzucha, ból głowy, zawroty głowy wysypka skórna, kandydoza, małopłytkowość, eozynofilia, zwiększona aktywność enzymów wątrobowych, leukopenia i dodatni odczyn Coombs'a.