Spuchnięte nogi podczas upałów? Prof. Paluch: "Mamy destrukcję całego mikrokrążenia i całego układu żylnego"

Żar lejący się z nieba jest prawdziwą gehenną dla osób starszych. Okazuje się, że negatywne skutki wysokich temperatur są również bardzo groźne dla pacjentów cierpiących na choroby układu krążenia, i to niezależnie od wieku. Upały powodują, że wzrasta ryzyko zakrzepicy.

Upał zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicyUpał zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy
Źródło zdjęć: © 123rf
Katarzyna Grzęda-Łozicka

Upały powodują szybsze bicie serca i rozszerzenie naczyń krwionośnych

Kiedy temperatura na zewnątrz zaczyna niebezpiecznie rosnąć, organizm, żeby uniknąć przegrzania - przechodzi w tryb walki. To powoduje przyspieszenie rytmu serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych, większą potliwości, w konsekwencji obniża się ciśnienie tętnicze, ale jednocześnie rośnie ryzyko odwodnienia.

To wszystko jest ogromnym obciążeniem dla całego organizmu, ale największy wysiłek spada na układ krążenia. Dla osób obciążonych problemami naczyniowo-sercowymi może to być wysiłek ponad miarę. W grupie ryzyka są przede wszystkim osoby cierpiące na chorobę wieńcową, po zawale serca, z nieuregulowanym nadciśnieniem tętniczym, ale również pacjenci z żylakami kończyn dolnych.

Flebolog, prof. Łukasz Paluch tłumaczy, że w trakcie upałów u pacjentów, którzy cierpią na niewydolność żylną, dochodzi do poszerzenia żył układu powierzchownego.

Dr Posobkiewicz mówi, jak korzystać z akwenów wodnych podczas upałów

- Są to żyły, które mają stanowić takie "chłodnice" dla naszego organizmu i poszerzać się, żeby organizm mógł oddać ciepło. Natomiast w sytuacji, kiedy te żyły wyjściowo są niewydolne, są poszerzone i dodatkowo w czasie upałów to poszerzenie jeszcze się pogłębia, doprowadza do tego, że zamiast wychładzać organizm w sposób prawidłowy, krew zaczyna zalegać w tych naczyniach - tłumaczy prof. Paluch. - To potęguje wszystkie objawy wynikające z niewydolności żylnej: nasila uszkodzenie mikrokrążenia, zastój, przyspiesza proces degradacji skóry i powstawania przebarwień - dodaje lekarz.

Wysokie temperatury zwiększają ryzyko zakrzepicy i problemów naczyniowych
Wysokie temperatury zwiększają ryzyko zakrzepicy i problemów naczyniowych © 123rf

Rozszerzenie żył związane z upałami to nie jedyny problem - wysokie temperatury mogą prowadzić również do odwodnienia, a oba czynniki znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia zakrzepicy.

- Ma to związek, z tym że krew staje się jeszcze bardziej gęsta, a wystąpienie gęstszej krwi połączonej z wolniejszym przepływem doprowadza do jeszcze większego ryzyka zakrzepicy. Czyli z jednej strony mamy destrukcję całego mikrokrążenia i całego układu żylnego, a z drugiej strony - znaczne zwiększenie ryzyka zakrzepicy żylnej - podkreśla ekspert.

Sygnały zakrzepicy. Kiedy powinniśmy się zgłosić do lekarza?

Prof. Paluch przyznaje, że w ostatnim czasie trafia do niego mnóstwo pacjentów, którzy narzekają na pogorszenie dolegliwości. Najczęściej zgłaszanymi problemami jest ciężkość, bolesność i obrzęki nóg, pacjenci mówią, że czują, jakby ich nogi były z ołowiu, a żyły zaczynają "ciągnąć".

- Liczba pacjentów jest ogromna, bo niewydolność żylna dotyka coraz większej części społeczeństwa. Oczywiście czym innym jest uczucie ciężkości nóg, a czym innym masywna zakrzepica. Z pewnością część dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów można łączyć z tą falą upałów, zwłaszcza że pojawiły się w Polsce dość nagle. Najgorszą sytuacją jest, kiedy temperatura z bardzo umiarkowanej, a dwa tygodnie temu było 12-15 stopni, nagle gwałtownie wzrasta - do ponad 30 stopni. Nie jesteśmy przyzwyczajeni do takich upałów ani my, ani nasze budynki nie są do tego dostosowane. Nie umiemy tak jak np. Hiszpanie pić wystarczającej ilości płynów - przyznaje prof. Paluch.

Jak tłumaczy ekspert od schorzeń naczyniowych, jeżeli zaczynamy odczuwać znaczną ociężałość nóg, zauważamy pajączki, widzimy, że żyły nadmiernie się poszerzają i nie wracają do wcześniejszej wielkości, powinniśmy skonsultować te dolegliwości z lekarzem, ale nie wymaga to pilnej wizyty.

- Natomiast jeżeli widzimy, że po takim upalnym dniu nasza noga staje się obrzęknięta, zwłaszcza niesymetrycznie, jest bardziej tkliwa, opuchlizna nie znika po nocy, a jeszcze, jeżeli dochodzi do tego duszność, to wtedy powinniśmy udać się do lekarza w trybie pilnym - podkreśla prof. Paluch.

Jak zminimalizować dolegliwości w upały?

Podstawową zasadą w czasie upałów jest przede wszystkim odpowiednie nawodnienie organizmu. Dziennie powinniśmy wypijać ok. 2-3 litrów wody, dotyczy to wszystkich, również osób nieobciążonych żadnymi schorzeniami. Najlepszym "nawadniaczem" na upały jest woda mineralna z cytryną, miętą i kostkami lodu.

Co jeszcze możemy zrobić, żeby zminimalizować ryzyko poważnych dolegliwości? Należy ograniczyć przebywanie na pełnym słońcu między godz. 10:00 a 15:00, a spacery najlepiej przełożyć na późny wieczór. Ważną rolę odgrywa też odpowiednia lekkostrawna dieta, z ograniczeniem kawy i alkoholu, które tylko pogłębiają odwodnienie.

Prof. Paluch, opublikował na swoim profilu na Instagramie poradnik przetrwania upalnych dni dla pacjentów, których męczy uczucie "ciężkich nóg". Co radzi?

  • Zrób badanie USG Doppler. Jeżeli w naszych nogach zostanie stwierdzona niewydolność żylna, to konieczne okazać się może usunięcie chorej żyły.

  • Wykonuj ćwiczenia.

  • Stosuj kompresję. Możemy zastosować wyroby uciskowe, czyli specjalne podkolanówki czy pończochy, które w sposób stopniowany wywierają nacisk na nasze nogi.

  • Spróbuj drenaży limfatycznych, czyli specjalnych masaży, które pobudzają do działania węzły chłonne.

  • Śpij z lekko uniesionymi nogami.

  • Po intensywnym dniu, w którym nasze kończyny są szczególnie ciężkie, dobrym rozwiązaniem jest moczenie ich w chłodnej wodzie z rozpuszczoną solą morską.

Lekarz podkreśla, że wiele osób wycieńczonych wysokim temperaturami zapomina o ruchu. To błąd, który tylko pogłębia dolegliwości. Najbardziej wskazane są sporty, które powodują dynamiczne kurczenie się mięśni łydek, np. spacer z kijkami. Zbawienne właściwości ma też pływanie.

- Na pewno leżenie nie jest najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza jeżeli doszło do zalegania krwi w zatokach żylnych. Nie mówię o intensywnych ćwiczeniach, ale wystarczy pościskać łydkę. Takie ćwiczenia: palce w górę, palce w dół, stawanie na piętach i na palcach, delikatne przysiady to już będzie coś, co nam da ogromną ulgę. Oprócz tego, kiedy wracamy do domu, siedzimy, leżymy z nogami lekko uniesionymi w górę - tłumaczy prof. Paluch.

- Ulgę przyniesie też moczenie nóg w misce z letnią wodą, najlepiej z solą, żeby doszło do działania przeciwobrzękowego. Pomocne jest też zastosowanie takiej techniki masażu lodem. Wystarczy wziąć w dłoń kilka kostek lodu i masować nasze nogi. To powinno przynieść bardzo dobre rezultaty - radzi lekarz.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie