Chromogranina A - charakterystyka, badanie, norma.
Chromogranina A (CgA) to białko uwalniane za pomocą komórek neuroendokrynnych. Za jej produkcję odpowiadają m.in. komórki chromochłonne rdzenia nadnerczy, przyzwojaka oraz komórki β trzustki. Podwyższone stężenie chromograniny A można zaobserwować u osób zmagających się z guzem chromochłonnym. Chromogranina A(CgA) wykorzystywana jest w diagnostyce laboratoryjnej jako marker nowotworów neuroendokrynnych.
1. Co to jest chromogranina A (CgA) ?
Chromogranina A (CgA) to białko glikoproteinowe, które jest wytwarzane w wydzielniczych ziarnistościach tkanek neuroendokrynnych. Występuje ona w komórkach chromochłonnych rdzenia nadnerczy, komórkach endokrynnych przewodu pokarmowego. Oprócz tego, jest obecna w komórkach wysp trzustkowych, przytarczyc, a także we współczulnym układzie nerwowym.
Białko glikoproteinowe o nazwie chromogranina A jest prekursorem licznej grupy aktywnie biologicznych peptydów (mowa o wazostatynie, pankreostatynie, chromostatynie). Należy nadmienić, że bierze ono udział w utrzymaniu homeostazy wapnia w komórkach wydzielniczych.
Chromogranina A (CgA) służy jako główny, niespecyficzny marker nowotworów neuroendokrynnych. Oznaczanie CgA jest przydatne w diagnostyce rakowiaka, insulinomy, gastrinomy, glukagonomy, somatostatinomy, gruczolaka przytarczyc, raka drobnokomórkego płuc.
2. Kiedy należy wykonać badanie chromograniny A?
Podwyższony poziom chromograniny A w naszym organizmie może sygnalizować guza neuroendokrynnego, lub inną chorobę, która wymaga stałego monitorowania.
Nowotwór neuroendokrynny jest guzem, który powstaje z komórek mających zdolność wydzielania peptydów lub amin. Do rozwoju nowotworu dochodzi, kiedy komórki ulegają niekontrolowanym podziałom, a w każdej z komórek występuje ładunek chromograniny CgA. Konsekwencją tej sytuacji jest podwyższone stężenie białka glikoproteinowego we krwi, a także w tkance guza.
Badanie chromograniny A (CgA) służy do diagnozowania, monitorowania leczenia, a także ustalenia rokowań guza neuroendokrynnego. Oprócz tego, wykonywane jest u pacjentów z podejrzeniem guza chromochłonnego (umiejscowionego zazwyczaj w rdzenia nadnerczy). Pacjenci zmagający się z guzem chromochłonnym zazwyczaj odczuwają następujące symptomy chorobowe: bladość skóry, wysokie ciśnienie tętnicze, przyspieszona akcja serca, kaszel, świszczący oddech.
Ponadto, badanie poziomu chromograniny A jest pomocne w diagnozowaniu rakowiaka (guza neuroendokrynnego przewodu pokarmowego). Najczęstsze objawy rakowiaka to: zaparcia, zaczerwieniona skóra twarzy, bóle brzucha, biegunki.
Należy wymienić także pozostałe przyczyny podwyższonego stężenia chromograniny A (CgA) u pacjentów. Są to:
Choroby nowotworowe:
- neuroblastoma,
- guzy żołądkowo-jelitowe (insulinoma, gastrinoma, glukagonoma, somatostatinoma),
- rak prostaty,
- rak drobnokomórkowy płuc,
Dolegliwości nienowotworowe:
- choroba Parkinsona,
- ciąża,
- cukrzyca,
- nieswoiste zapalenie jelit,
- przerost prostaty,
- niewydolność mięśnia sercowego,
- niewydolność wątroby,
- nadczynność tarczycy,
- nadczynność przytarczyc,
- choroba Addisona-Biermera,
- zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka.
3. Jak się przygotować do badania?
Pacjent, który zostanie poddany badaniu krwi, w dniu poprzedzającym powinien unikać tłustych i obfitych potraw. Niewskazane jest także picie jakiegokolwiek alkoholu.
Na badanie stężenia chromograniny A (CgA) należy zgłosić się na czczo. Przed przystąpieniem do badania pacjent powinien poinformować specjalistę o przyjmowanych środkach farmakologicznych czy preparatach ziołowych, a także aktualnych i przebytych chorobach.
Niektóre środki farmakologiczne mogą powodować fałszywe zawyżanie wyników. Mowa o lekach z grupy inhibitorów pompy protonowej, a także lekach z grupy prazoli. Pacjentom przyjmującym tego typu środki, zaleca się odstawienie ich na około 2 tygodnie przed pobraniem materiału do badań.
4. Jak wygląda badanie chromograniny A?
Badanie stężenia chromograniny A (CgA) polega na pobraniu od pacjenta próbki krwi żylnej, a następnie przekazaniu jej do laboratorium. Materiał do badania zazwyczaj pobierany jest z żyły łokciowej. Specjaliści zalecają pobieranie krwi w godzinach porannych (między godziną 7:00, a 10:00). Na wyniki badania czeka się zwykle do 7 dni roboczych.
5. Chromogranina A (CgA) – norma.
W zależności od laboratorium wartości referencyjne mogą się różnić. Prawidłowe stężenie chromograniny A wynosi 39 ng/ml (norma: 20-98).
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
