- lek. Magdalena Reszczyńska
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Co jeść, a czego unikać, aby mieć zdrowe zęby?
Spożywanie bogatych w wapń produktów i unikanie słodyczy wpłynie pozytywnie na stan zębów. To jednak za mało, aby cieszyć się białym uśmiechem, mocnym szkliwem i zdrowymi dziąsłami. Jakich jeszcze pokarmów należy unikać, a jakie wprowadzić na stałe do menu, żeby zachować piękny uśmiech na wiele lat?
Dbanie o szkliwo
Szkliwo to podstawowa ochrona zębów. Jeśli zostanie ono uszkodzone, ryzyko demineralizacji szkliwa i nadwrażliwości zębów znacząco wzrasta. Możesz wzmocnić szkliwo, spożywając preparaty bogate w wapń. Uwzględnij też pokarmy zawierające witaminę D, która wpływa na lepsze przyswajanie się wapnia w organizmie. Oto najlepsze produkty dla zdrowych zębów.
Wapń
Niskotłuszczowy lub beztłuszczowy nabiał, np. mleko, ser, jogurt naturalny, to podstawowa gama produktów bogatych w wapń, które nie zawierają niezdrowych tłuszczów nasyconych. Twarde sery pomogą zneutralizować kwasy osłabiające szkliwo zawarte w innych pokarmach. Inne źródła wapnia to zielone warzywa liściaste, np. jarmuż, kapusta pekińska lub brukselka, które również dostarczą odpowiednią dawkę witaminy C.
W związku z tym, że z codziennej diety przyjmujemy tylko 50 proc. dziennego zapotrzebowania na wapń, warto rozpocząć jego suplementację, korzystając z dostępnych w aptekach suplementów wapnia z witaminą D w tabletkach.
Witamina D
Żółtko jajka i tłuste ryby to świetne źródła witaminy D, która pozwoli lepiej przyswoić wapń, tak ważny dla zdrowych zębów.
Witamina C
Czerwona papryka lub słodkie ziemniaki dostarczą witaminy C, koniecznej dla zachowania zdrowych dziąseł. Są one odpowiedzialne za utrzymanie zębów na miejscu. Owoce cytrusowe, takie jak pomarańcze, również mają wysoką zawartość tej witaminy. Uważaj jednak na niebezpieczne dla szkliwa kwasy.
Chrup na zdrowie
Chrupkie owoce i warzywa pomagają usunąć bakterie powodujące kamień nazębny oraz zwiększają wydzielanie śliny, która je neutralizuje. Jabłka, gruszki, seler czy marchew to najlepszy wybór. Pamiętaj jednak o tym, że nawet zdrowa żywność, np. jabłka, przeżuwana zbyt długo, może narazić zęby na szkodliwe kwasy.
Produkty szkodzące zębom
Po posiłku osad nazębny, czyli pokrywająca zęby lepka warstwa bakterii, wydziela kwasy, które rozkładają szkliwo. Jedzenie bogate w kwasy może spowodować erozję szkliwa, więc takie produkty najlepiej spożywać z umiarem, aby zminimalizować szkodliwe dla zębów skutki. To przykłady jedzenia, którego w nadmiarze nie polecają dentyści.
Produkty, których lepiej unikać
Kiedy ssiesz twarde słodycze, resztki długo pozostają w jamie ustnej, co oznacza wydłużony czas szkodliwego działania cukru i kwasów. Lepkie słodycze niosą ze sobą również negatywne skutki, ponieważ przyklejają się, wraz z cukrem w nich zawartym, do zębów.
Pożywienie takie jak biały chleb, makaron i chipsy ziemniaczane podczas procesu trawienia przetwarzane jest na cukry. Cząsteczki tych pokarmów pozostające w szczelinach zębów stwarzają świetne warunki dla namnażających się kwasów.
Również gazowane napoje skutecznie niszczą uzębienie. Uważaj szczególnie na zbyt częste ich popijanie i sączenie przez zęby, gdyż skutkuje to długotrwałym ich narażeniem na cukry i kwasy. Zachowaj umiar także w spożyciu pomarańczy, kiwi, cytryn, grapefruitów. Mimo że są to świetne źródła witaminy C, istotnej dla zdrowia dziąseł, należy uważać, gdyż zawierają one szkodliwe dla szkliwa kwasy. Czerp przyjemność ze spożywania tych produktów z umiarem, aby zminimalizować negatywne dla zębów skutki.
Kawa, herbata i czerwone wino to przykłady silnie barwiących napojów. Przebarwienia same w sobie nie są szkodliwe, mogą być jednak trudne w usunięciu, jeśli napoje te spożywane są w nadmiarze. Zbyt mocne szczotkowanie lub używanie szorstkich produktów w celu usunięcia przebarwień może uszkodzić zęby i dziąsła.
Zminimalizowanie szkodliwego wpływu pokarmu na zęby
Umiar to podstawa. Pomocne jest też neutralizowanie kwasu innymi rodzajami jedzenia oraz picie wody, która wypłukuje bakterie i resztki pokarmów.
Pamiętaj również, aby myć zęby około 30-60 minut po spożyciu bogatych w kwasy produktów. Nie wcześniej, ponieważ kwasy osłabiają szkliwo, co naraża zęby na uszkodzenia spowodowane ich szczotkowaniem. Można też żuć gumę bez cukru przez 20 minut, aby zmniejszyć ilość kamienia nazębnego.
Pamiętaj również o uzupełnianiu diety suplementami wapnia, które wzmocni zęby od środka. Zarówno WHO, jak i Instytut Żywności i Żywienia, podkreślają, że pierwiastek ten powinien być dostarczany do organizmu na poziomie ok. 1000 mg dziennie. Niestety, badania prowadzone w Polsce wskazują, że spożycie wapnia jest zbyt niskie – oscyluje w granicach 400-500 mg w ciągu dnia. Suplementacja jest więc konieczna i nie należy jej zaniedbywać.