Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Delirium a COVID-19. Może zwiastować chorobę, pojawiać się w jej przebiegu, a nawet towarzyszyć ozdrowieńcom

 Karolina Rozmus
24.09.2021 14:40
Delirium a COVID-19. Może zwiastować chorobę, pojawiać się w jej przebiegu, a nawet... towarzyszyć ozdrowieńcom
Delirium a COVID-19. Może zwiastować chorobę, pojawiać się w jej przebiegu, a nawet... towarzyszyć ozdrowieńcom (Getty Images)

Gorączka, kaszel, duszności? Objawów wskazujących na COVID-19 jest dużo więcej. Wśród nich niepokój badaczy wzbudza majaczenie, które coraz częściej pojawia się u zakażonych wariantem Delta - objaw ten dotyka nawet 80 proc. pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19. Neurolodzy ostrzegają, że najpewniej wynika to z niedotlenienia mózgu lub rozległego stanu zapalnego w organizmie.

spis treści

1. Delirium wczesnym objawem COVID-19

Delirium to stan dezorientacji psychicznej, dotychczas kojarzący się dość jednoznacznie – jako skutek długotrwałego nadużywania substancji psychoaktywnych czy alkoholu.

W rzeczywistości jednak majaczenie może wywołać wiele czynników – nawet zawał serca, udar, zaburzenia pracy wątroby, zapalenie płuc czy grypa.

- Majaczenie to stan zaburzenia świadomości, w którym pojawiają się różne objawy, w tym wytwórcze. Mówimy tu o stanie, w którym pacjent traci kontakt z otoczeniem, może słyszeć głosy, widzieć różne obrazy. Dotyka sfery funkcji poznawczych, może objawiać się drgawkami, zaburzeniami stanu świadomości, pogłębiającą się sennością pacjenta. Wywoływać go mogą różne przyczyny – mówi w rozmowie z abcZdrowie prof. Konrad Rejdak, kierownik katedry i kliniki neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Zobacz film: "Czy na pewno uprawnieni będą chcieli szczepić się trzecią dawką? Prof. Simon ostro o przeciwnikach szczepień"

Badacze wskazują, że objaw ten może być tzw. prodromalnym (wczesnym) symptomem infekcji wirusem SARS-CoV-2.

- To stan na pograniczu zaburzeń psychopatologicznych, ale świadczy o zakłóceniu funkcji mózgu. Mieści się w spektrum zaburzeń określanych mianem encefalopatii, czyli dysfunkcji różnych okolic mózgu – to nie jest specyficzny stan – uściśla ekspert.

2. Co wywołuje delirium w przebiegu zakażenia koronawirusem?

Majaczenie ma związek z różnymi mechanizmami będącymi skutkiem zainfekowania wirusem – niedotlenieniem, odpowiedzią układu odpornościowego na atak patogenu (burza cytokin) powodującą zapalenie neuronów czy wreszcie namnażaniem się wirusa w OUN.

Do takich wniosków doszli m.in. Diego Redolar Ripoll i Javier C. Vazquez z Universitat Oberta de Catalunya.

- Każdy stan zaburzeń metabolicznych w przebiegu COVID-19 – nawet niewydolność nerek, wątroby – może wywołać stan majaczeniowy, czyli zaburzenia funkcji mózgu – przekonuje prof. Rejdak.

Kolejne badania nad pacjentami z delirium chorymi na COVID-19 potwierdzały te wnioski. Zdaniem profesora Rejdaka uszkodzenie mózgu, objawiające się majaczeniem, może mieć wiele przyczyn.

- Encefalopatię wiążemy ze złożonym patomechanizmem, który dotyczy mózgu na wczesnym etapie infekcji SARS-CoV-2. Może wynikać z różnych przyczyn np. zaburzeń krążenia, w tym krążenia mózgowego. Kluczowym objawem jest też hypoksja - niedotlenienie na skutek niewydolności oddechowej, czyli ten słynny stan "happy hypoxia", kiedy pacjent nie uświadamia sobie powagi sytuacji, mimo że ma dramatyczne spadki saturacji – tłumaczy neurolog.

3. Delirium może zwiastować ciężki przebieg choroby

Choć liczne objawy neurologiczne składają się na obraz kliniczny pacjentów z łagodnym czy umiarkowanym przebiegiem choroby, to badania jednoznacznie wskazują, że majaczenie może być markerem ciężkiego przebiegu infekcji.

Do takich wniosków doszli m.in. włoscy naukowcy, którzy u 11 proc. spośród ponad 90 pacjentów przyjętych do szpitala zaobserwowali objawy delirium.

- Jest to często oznaka ciężkiego przebiegu COVID-19, stąd musimy monitorować te objawy u pacjenta i gdy wystąpią, będzie to sygnałem do intensywnego leczenia – podkreśla prof. Rejdak.

Badacze z Parmy na podstawie obserwacji orzekli, że majaczenie rozwija się najczęściej u pacjentów starszych – mediana wieku wyniosła 82 lata – ze współistniejącymi chorobami neuropsychiatrycznymi.

"Wśród nich delirium, definiowane jako zaburzenie świadomości lub funkcji poznawczych o ostrym początku i zmiennym przebiegu, jest powszechnie znane jako jedno z najczęstszych powikłań hospitalizacji u starszych pacjentów, także poza kontekstem pandemii COVID" – twierdzą badacze na łamach PMC.

Inne badania podkreślają także wagę czynników społecznych i epidemicznych, a nawet psychologicznych, mogących wpłynąć na wystąpienie majaczenia. Należą do nich izolacja i osamotnienie czy strach, dotykające w dużej mierze seniorów.

Taką zależność potwierdza również nasz ekspert.

- Objawy majaczeniowe mogą występować u osób starszych, z np. wcześniej zdiagnozowanym otępieniem, na pewno ta predyspozycja jest bardzo duża. Osoby z innymi chorobami neurozwyrodnieniowymi, jak np. choroba Parkinsona, także dotyka majaczenia. Nałożenie się choroby u tych pacjentów jest dodatkowym czynnikiem spustowym – tłumaczy prof. Rejdak.

Nie oznacza to jednak, że delirium występuje wyłącznie u osób starszych czy osób z chorobami dotykającymi OUN.

- To zależy też od nasilenia inwazji wirusa na mózg – tzn. może wystąpić u osoby dotychczas zupełnie zdrowej jako wyraz lokalizacji procesów patologicznych w mózgu – podkreśla ekspert i dodaje: - Wiemy, że w COVID-19 przebiega bardzo indywidualnie – może być masywne zapalenie płuc i zajęcie organów obwodowych, a tylko wtórnie dochodzi do zaburzeń mózgu. Ale też znamy przypadki, kiedy przede wszystkim w mózgu następuje ta inwazja wirusa z pozornie małym zajęciem organów obwodowych. I dopiero dysfunkcja mózgu, jak chociażby encefalopatia, wyzwala pozostałe zaburzenia: oddechowe czy krążenia.

4. Delirium u pacjentów hospitalizowanych

O majaczeniu mówi się głównie w kontekście pacjentów podlegających leczeniu wentylacji mechanicznej, ECMO czy leczeniu benzodiazepinami. To tzw. czynniki jatrogenne (wynikające z prowadzonego leczenia), nad którymi pochylają się badacze obserwujący majaczenie u chorych na COVID-19.

- Leki anestetyczne (stosowane do znieczulenia ogólnego - przyp. red.) też mają istotne działanie hamujące na układ nerwowy, więc można czasem obserwować tego typu powikłania. Np. osoby wybudzające się z wydłużonej narkozy miewają tego typu zaburzenia. Dodatkowo stan mechanicznej wentylacji nie jest stanem naturalnym i ma swoje następstwa – ostrzega ekspert.

Jego zdaniem jednak obserwowane u pacjentów leczonych na OIOM-ie delirium jest spowodowane przede wszystkim samą infekcją, a nie rodzajem zastosowanych terapii leczenia.

- Cechy encefalopatii możemy też widzieć po długotrwałym leczeniu, bo będzie to wyraz uszkodzenia mózgu po długotrwałej walce z COVID-19. Należy to przypisać przede wszystkim chorobie i temu, że proces chorobowy toczył się w mózgu - wyjaśnia prof. Rejdak.

5. Delirium jak powikłanie po przebyciu COVID-19

Delirium może być więc wczesnym objawem infekcji, ale może pojawić się także u pacjentów hospitalizowanych, u których wdrożono określone metody leczenia. Niestety jednak majaczenie może być także powikłaniem dotykającym ozdrowieńców.

- Mgła mózgowa, zaburzenia funkcji poznawczych oraz zaburzenia psychopatologiczne i stany majaczeniowe mogą być powikłaniem po COVID-19 i mogą być wyrazem uszkodzenia mózgu, dysfunkcji na skutek lokalizacji procesu chorobowego – potwierdza prof. Rejdak.

Zdaniem eksperta wynika to bezpośrednio z działania wirusa na OUN.

- Każdy czynnik uszkadzający mózg może powodować podobne objawy, czyli ubytek funkcji poznawczych czy ich zaburzenie. Ważne, by je rozpoznać – pacjent, który ma zaburzenia świadomości, dezorientację w czasie i przestrzeni oraz objawy psychopatologiczne jest dla lekarza sygnałem, że coś niedobrego dzieje się w mózgu – podsumowuje ekspert.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze