Dieta astronautów. Nie można spożywać jednego produktu
Codzienna dieta astronautów to efekt zaawansowanych badań naukowych, inżynierii żywienia i surowych wymogów misji kosmicznych. W warunkach mikrograwitacji jedzenie nie tylko musi dostarczać energii i składników odżywczych, ale też być bezpieczne, lekkie i łatwe do spożycia. Co trafia na talerz — a raczej do specjalnych opakowań — ludzi, którzy żyją i pracują setki kilometrów nad Ziemią?
Dieta astronauty.
W tym artykule:
Czym jest dieta astronauty?
System żywieniowy dla astronautów został zaprojektowany specjalnie po to, aby dostarczać członkom załogi statku kosmicznego wszelkich potrzebnych składników odżywczych. Ważne jest, by był on lekki, długotrwały oraz prosty w przygotowaniu przy niskiej grawitacji. Od czasów pierwszych podróży kosmicznych, problemem naukowców była kwestia zapewnienia odpowiedniej ilości energii i witamin w warunkach skrajnych.
Główne założenia diety astronauty
Dieta astronauty musi spełniać kilka kluczowych wymagań:
zapewniać odpowiednią ilość kalorii,
być bogata w białko, witaminy i minerały,
mieć długi termin przydatności,
być łatwa do spożycia w stanie nieważkości,
minimalizować ilość odpadów i okruchów.
Menu astronauty na ISS
Na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) załogi cieszą się niespodziewanie bogatym wyborem posiłków. Dostępne są setki opcji, odzwierciedlających kulinarne tradycje z całego świata. Wśród ulubionych pozycji znajdują się takie rarytasy jak koktajl z krewetek, zielone fasolki z grzybami, kremowa zupa groszkowa oraz tacos serwowane z tortillami. Astronauci mają również możliwość włączenia do menu swoich preferowanych potraw, które muszą jednak najpierw przejść odpowiednie testy i być dostosowane do warunków kosmicznych.
Liofilizacja i inne metody przygotowania żywności
Najczęściej stosowaną metodą konserwacji jest liofilizacja, czyli odwodnienie produktów. Dzięki temu posiłki są lekkie i trwałe, a do ich przygotowania wystarczy dodać wodę. Stosuje się też zamrażanie, sterylizację i pakowanie w atmosferze ciekłego azotu. Niektóre produkty, jak świeże warzywa czy owoce, można spożywać tylko w pierwszych dniach misji.
Nowoczesne technologie i uprawy w kosmosie
Badania są prowadzone w celu hodowli roślin w przestrzeni kosmicznej – stworzono już "sałatkę kosmiczną" składającą się z soi, kale, batatów oraz nasion słonecznika, zapewniającą wszystkie wymagane składniki odżywcze. Istotne jest, aby składniki te mogły być uprawiane w warunkach stacji kosmicznej oraz aby posiłki te były proste w przygotowaniu i magazynowaniu.
Wpływ diety na zdrowie i samopoczucie astronautów
Posiłki kosmonautów muszą dostarczać nie tylko niezbędnych składników odżywczych, ale również wpływać pozytywnie na samopoczucie. W warunkach mikrograwitacji zmysł smaku ulega zmianie, co sprawia, że kosmonauci wybierają potrawy intensywne i pikantne. Ograniczenie w różnorodności jedzenia może skutkować obniżeniem motywacji oraz pogorszeniem stanu zdrowia. Z tego powodu menu jest ciągle ulepszane, przy czym kosmonauci mają możliwość wpływania na jego finalną wersję.
Czego nie jedzą astronauci?
Nie każdy produkt jest odpowiedni do konsumpcji w warunkach kosmicznych. Z powodu okruszków, które mogą zaszkodzić sprzętowi lub wywołać zadławienie, zabronione jest spożywanie chleba. Jako alternatywę wykorzystuje się tortille. Ponadto, unika się napojów gazowanych, gdyż w warunkach mikrograwitacji bąbelki gazu nie wydzielają się od cieczy, co może prowadzić do dyskomfortu.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
