Dieta dziecka chorego na cukrzycę

Niemowlęta chore na cukrzycę typu I powinny być karmione naturalnie, natomiast w diecie małych dzieci posiłki o wysokim indeksie glikemicznym powinny być stopniowo zastępowane produktami bogatobłonnikowymi (kasze, ryż, makarony, pieczywo pełnoziarniste, otręby, warzywa). Posiłki powinny być spożywane często w ilości 5-6 na dobę. Małe dzieci są bardzo ruchliwe zwłaszcza w godzinach popołudniowych, dlatego należy wówczas pamiętać o posiłku. Zaleca się również wzbogacanie diety w suplementy witaminowe. Ważne jest uatrakcyjnienie posiłków, aby były chętnie spożywane i lubiane przez dzieci.

Postępowanie dietetyczne u dzieci chorych na cukrzycę jest istotne. Prawidłowe żywienie połączone z insulinoterapią decyduje o wartościach glikemii, co ma bezpośredni wpływ na stan zdrowia małego pacjenta oraz ryzyko wystąpienia powikłań. Dieta powinna być ustalana indywidualnie, zwłaszcza w przypadku pacjentów z zaburzeniami narządowymi.

1. Węglowodany powinny stanowić powyżej 50% dziennej podaży energii. Zalecane są produkty o niskim indeksie glikemicznym takie jak warzywa, owoce czy produkty zbożowe, bogate również w błonnik pokarmowy. Spożycie cukru prostego nie powinno przekraczać 10% całodziennej racji pokarmowej. W tym wypadku należy ograniczyć słodkie i gazowane napoje oraz słodkie przekąski (czekoladę, cukierki, batony, słodkie bułki, dżemy).
2. Jednonienasycone kwasy tłuszczowe (JNKT) powinny stanowić od 10 do 20% energii. Źródłem JNKT są przede wszystkim oleje roślinne, oliwa, orzechy czy awokado. Należy zwracać uwagę na spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, których źródłem są przede wszystkim ryby oraz oleje. Ryby powinny być spożywane przynajmniej 2 razy w tygodniu.
3. Tłuszcze nasycone (masło, śmietana, tłuste mięsa i produkty mleczne) warto natomiast zastępować olejami roślinnymi.
4. Białko powinno być spożywane w ilości poniżej 1g na kg masy ciała dziecka, z czego połowa powinna być pochodzenia roślinnego (warzywa strączkowe, zboża, orzechy).
5. Należy ograniczyć podaż soli kuchennej, do maksimum 6g na dzień (1 łyżeczka do herbaty). Można to osiągnąć poprzez ograniczenie podawania dzieciom żywności przetworzonej, dosalania posiłków na talerzu oraz zastępowanie soli i mieszanek przyprawowych z jej dodatkiem ziołami i naturalnymi przyprawami.
6. Warto również wzbogacić dietę w naturalne antyoksydanty zawarte przede wszystkim w warzywach i owocach. Dzięki nim prawdopodobnie zmniejsza się ryzyko wystąpienia powikłań zdrowotnych.
7. Polecany jest model żywienia oparty na diecie śródziemnomorskiej, polegającej na ograniczeniu spożywania czerwonego mięsa, znacznie przetworzonych produktów zbożowych (białego pieczywa), pełnotłustego mleka i produktów mlecznych, na rzecz ryb, warzyw i owoców.

W grupie dzieci w wieku szkolnym bardzo ważny jest prawidłowy rozkład posiłków, w celu zapobiegania hipoglikemii. Należy tak planować posiłki, aby nie doprowadzić do nadmiernego spadku poziomu cukru we krwi, spowodowanego aktywnością fizyczną. Warto wiedzieć, że w wieku 6-12 lat dzieci potrzebują dwa razy więcej kalorii, ich wzrost i rozwój jest wówczas szczególnie nasilony.

W wieku dojrzewania ważna jest kontrola masy ciała i tempa wzrostu. Zarówno nadmiar jak i niedobór masy ciała u cukrzyków nie jest korzystny dla przebiegu choroby. Posiłki powinny być spożywane 3 razy dziennie. Dodatkowe małe przekąski zależą od metody leczenia insuliną oraz jej rodzaju.

Źródła

1. Albrecht P., Szajewska H. Jak żywić niemowlęta i małe dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-83-200-3829-3
2. Otto-Buczkowska E. Cukrzyca w populacji wieku rozwojowego - co nowego? Cornetis, Wrocław 2009, ISBN 978-83-61415-04-6
3. Czech A., Idaszak D., Tatoń J. Żywienie w cukrzycy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 978-83-200-4194-1
4. Biernat J., Mikołajczak J., Wyka J. Co warto wiedzieć o diecie w cukrzycy? MedPharm, Wrocław 2008, ISBN 978-83-60466-63-6