Helicobacter pylori w kale

Helicobacter pylori to spiralna bakteria Gram-ujemna, posiadająca zdolność przenikania poprzez śluz pokrywający ściany żołądka na powierzchnię komórek nabłonkowych. Bakteria ta wydziela ureazę, czyli enzym rozkładający mocznik do jonu amonowego i wody. To właśnie dzięki jonowi amonowemu bakteria alkalizuje swoje otoczenie, co umożliwia jej przetrwanie w kwaśnym środowisku żołądka. Do zakażenia Helicobacter pylorizazwyczaj dochodzi w dzieciństwie. Możliwe drogi zakażenia to droga ustno-pokarmowa oraz kałowo-pokarmowa. W krajach słabo rozwiniętych ludzie mogą zarazić się tą bakterią również poprzez picie zakażonej wody.

Badanie na Helicobacter pylori w kale przeprowadza się u osób w celu zdiagnozowania i podjęcia leczenia skierowanego przeciwko temu drobnoustrojowi.

Choroby stanowiące wskazanie do przeprowadzenia testu na Helicobacter pylori to:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
• zapalenie żołądka;
• zmiany przedrakowe;
• dyspepsja czynnościowa;
• rak żołądka w wywiadzie rodzinnym;
• chłoniak typu MALT żołądka;
• choroba Ménétriera.

Oprócz tego badanie na obecność Helicobacter pylori w kale przeprowadzane jest u chorych, którzy przeszli operację z powodu choroby wrzodowej, resekcję żołądka (po rozpoznaniu wczesnego stadium raka), po usunięciu polipów gruczolakowatych i hiperplastycznych żołądka, a także przy długotrwałym leczeniu przeciwzapalnymi lekami niesteroidowymi.

Istnieje wiele metod diagnostycznych, umożliwiających wykrycie bakterii H. pylori w organizmie ludzkim. Dzielą się one na metody nieinwazyjne (badanie krwi, wydychanego powietrza, kału) oraz inwazyjne (oparte na biopsji błony śluzowej przewodu pokarmowego).

Wyróżniamy trzy metody badania kału na obecność Helicobacter pylori:

• test na obecność antygenów Helicobacter pylori w stolcu (jego czułość i swoistość jest większa niż 90%), stosowane są specyficzne przeciwciała poliklonalne i reakcja peroksydazowa; jeżeli próbka zabarwi się na niebiesko, oznacza to zakażenie H. pylori;
• test oparty na technikach biologii molekularnej, wykrywający RNA (kwasy rybonukleinowe, stanowiące materiał genetyczny) bakterii;
• posiew kału – bakterie pochodzące z badanej próbki kału namnaża się na sztucznych pożywkach, wadą tej metody jest jej mała czułość, zaledwie 30 - 50%.

Próbkę kału pobiera pacjent w domu do specjalnego pojemnika i dostarcza do laboratorium analitycznego. Czasami pobierany jest dodatkowo wymaz z odbytu.

Helicobacter pylori to bakterie odpowiedzialne za większość przypadków choroby wrzodowej. Wykrycie ich w kale umożliwia podjęcie leczenia w kierunku eliminacji przyczyny choroby.

Źródła

1. Zakażenie Helicobacter pylori u dzieci
2. Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
3. Dunstan R. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych, Via Medica, Gdańsk 2002, ISBN 83-89012-96-0
4. Socha J. Gastroenterologia praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, ISBN 83-200-2281-9