Infekcja wirusowa a infekcja bakteryjna – jak je odróżnić i jak je leczyć?

Pod pojęciem zapalenie gardła mogą się kryć zarówno infekcje wirusowe, jak i bakteryjne. Jak rozpoznać, co zaatakowało nasze gardło i jak dobrać środki do walki z naszym wewnętrznym wrogiem?

1. Infekcja wirusowa

To chyba najbardziej powszechna przyczyna bólu gardła, którą wywołują z reguły dwa rodzaje wirusów: adenowirusy i enterowirusy. Infekcje wirusowe atakują najczęściej w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną, wykorzystując to, że nasz system odpornościowy jest osłabiony i bardziej podatny na wszelkie drobnoustroje. Infekcja wirusowa rozwija się w wyniku przedostania się wirusów do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Wspomniane wirusy to bardzo małe organizmy, dlatego z łatwością pokonują filtry biologiczne, które zatrzymują inne drobnoustroje, np. bakterie. Zaraz po przedostaniu się do środka, atakują błonę śluzową pokrywającą górne drogi oddechowe.

Obecność wirusów możemy odczuwać na różne sposoby. Na początku z reguły doświadczamy dolegliwości związanych z nosem (katar, kichanie, zatkany nos, wydzielina z nosa) lub gardłem (obrzęk, zaczerwienienie, przekrwienie śluzówek, ból). Przebieg infekcji wirusowej bywa różny – czasami rozwija się szybko i gwałtownie, innym razem powoli i stopniowo. Jak rozpoznać, że mamy do czynienia właśnie z wirusami? Infekcja wirusowa rozpoczyna się zazwyczaj od złego samopoczucia, bólu głowy i mięśni. Po zajrzeniu do gardła możemy zaobserwować zaczerwienioną i przekrwioną błonę śluzową oraz przekrwione, rozpulchnione migdałki, na których czasami można zauważyć maleńkie pęcherzyki wypełnione płynem, tzw. wyciągiem surowiczym. Pojawia się też suchy kaszel, z tendencją do przechodzenia w wilgotny. Gorączka jest z reguły niewielka – rośnie i spada naprzemiennie. Wirusowe zapalenie gardła utrzymuje się zazwyczaj 5–7 dni.

2. Infekcja bakteryjna

Infekcje bakteryjne wywołują zazwyczaj paciorkowce oraz – zdecydowanie rzadziej – inne bakterie, jak np. gronkowce. Infekcje te pojawiają się najczęściej w okresie zimowym lub wczesnowiosennym, ale często bywa tak, że bakterie atakują organizm osłabiony wcześniej przez wirusy. Kiedy te pierwsze „przetrą im szlaki”, przedostanie się do organizmu przez wspomniane wyżej filtry biologiczne jest znacznie łatwiejsze. Uszkodzone przez infekcje wirusowe błony śluzowe gardła są wówczas osłabione i bardziej podatne na wtórne zakażenia. Szacuje się, że jeśli objawy zapalenia gardła – powstałego w wyniku infekcji wirusowej – się zaostrzają i utrzymują dłużej niż 3 dni, można podejrzewać rozwój zakażenia bakteryjnego. Bardziej podatne na jego wystąpienie są dzieci w wieku 5–15 lat.

Przy infekcjach bakteryjnych objawy są bardziej gwałtowne i zwykle pojawiają się bez wcześniejszych „ostrzeżeń”. Obok bólu gardła można zauważyć takie objawy, jak ciemne, żywoczerwone zabarwienie błony śluzowej gardła, powiększone węzły chłonne, przekrwione migdałki z kremowo-białym nalotem, obrzęknięty języczek (mały fragment tkanki pośrodku podniebienia) pokryty szarym nalotem. Dodatkowo objawom tym może towarzyszyć podwyższona temperatura ciała (powyżej 38°C).

3. Jak leczyć infekcje gardła?

Bez względu na przyczynę dolegliwości, warto zadbać o to, by złagodzić uciążliwe objawy, co nie tylko przynosi ulgę choremu, ale może także pomóc zahamować rozprzestrzeniającą się infekcję. Przy podejrzeniu wirusowego zapalenia gardła stosuje się leczenie wyłącznie objawowe: leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne oraz tabletki do ssania, łagodzące uciążliwe dolegliwości. Gardło można odkażać za pomocą płukania w roztworze soli kuchennej lub sody oczyszczonej bądź zastosować środki odkażające w aerozolu. Preparaty te z reguły pomagają przetrwać trudne chwile, nie gwarantują jednak ochrony przed infekcją bakteryjną.

Jeśli zauważymy u siebie objawy rozwijającej się anginy (najczęstsza postać bakteryjnego zapalenia gardła), należy udać się do lekarza, ponieważ leczenie tej postaci zapalenia wymaga podania antybiotyku. Nieleczona lub zlekceważona angina może powodować groźne powikłania, jak chociażby zapalenie ucha środkowego czy zatok.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.