Kapoplastyka stawu biodrowego – wskazania, zalety i powikłania

Kapoplastyka lub endoproteza powierzchniowa (ang. hip resurfacing) to rodzaj operacji biodra. Podczas zabiegu, który jest mniej inwazyjny niż endoproteza całkowita, przeprowadza się wymianę dotkniętych chorobą zwyrodnieniową powierzchni stawowych.

Istotą operacji jest wszczepienie protezy stawu. W przypadku stawu biodrowego wymienia się powierzchnię głowy kości udowej oraz panewkę z pozostawieniem głowy oraz szyjki kości udowej. Najpopularniejsza operacja kapoplastyki, wykonywana od 1997 roku, to BHR (Birmingham Hip Resurfacing).

Na uwagę zasługuje również BMHR (Birmingham Mid Head Resection) przeprowadzana od 2003 roku. Zalecana jest zwłaszcza chorym z deformacją głowy kości udowej z powodu martwicy lub złuszczenia głowy kości udowej (jest usuwana podczas zabiegu).

Kapoplastyka jest refundowana przez NFZ. Z uwagi na często długi czas oczekiwania, operację można przeprowadzić prywatnie. Jest to jednak zabieg kosztowny.

Cena kapoplastyki wynosi od 15 do nawet 30 tysięcy złotych.

Koszt zabiegu endoprotezoplastyki obejmuje nie tylko cenę protezy, ale i pobyt w szpitalu, opiekę ze lekarzy i personelu oraz zabieg operacyjny. Cena zależy od ośrodka, a i jest ustalana po zapoznaniu się z historią choroby, indywidualnie dla każdego pacjenta.

Kapoplastyka jest alternatywą dla leczenia zachowawczego, całkowitej alloplastyki, endoprotezy z krótkim trzpieniem oraz osteotomii. Jest metodą skuteczną i zdecydowanie mniej inwazyjną niż endoproteza całkowita. Cechuje ją mniejszy zakres operacji, z czym wiąże się krótszy pobyt w szpitalu i szybszy powrót do aktywności fizycznej.

Pacjenci po kapoplastyce zwykle do sprawności wracają dużo szybciej niż pacjenci po zabiegu endoprotezoplastyki.

Endoproteza powierzchniowa to także mniejsze ryzyko stanów zapalnych czy powstania dysproporcji długości kończyn po zabiegu operacyjnym. W porównaniu z aloplastyką całkowitą kapoplastyka wyróżnia się większym zakresem ruchomości, a także dłuższym okresem pracy implantów biodra, co ma związek z zastosowaniem wytrzymałego materiału metalowego.

Główne wskazanie do kapoplastyki to postępująca choroba zwyrodnieniowa stawu lub stawów, a także uraz stawu biodrowego, którego konsekwencją jest zniszczenie powierzchni stawowych.

Zabieg wymiany stawu biodrowego na sztuczny wykonuje się u osób, którym dokucza ból biodra i zmagają się z ograniczeniem ruchomości stawu, a w badaniach obrazowych widoczne są zmiany zwyrodnieniowe. Celem operacji jest zniesienie bólu i przywrócenie prawidłowej funkcji zmienionego zwyrodnieniowo stawu.

Warto także wiedzieć, że proteza kapoplastyczna przeznaczona jest dla osób młodych i w średnim wieku (z reguły poniżej 65. roku życia). Osoby starsze muszą spełnić kilka warunków. Przede wszystkim muszą to być aktywne fizycznie i nie leczyć się z powodu osteoporozy. Warunkiem przeprowadzeniu zabiegu jest niewielka deformacja stawu oraz dobra jakość tkanki kostnej.

Ponadto ponieważ u kobiet w starszym wieku wzrasta ryzyko złamania szyjki kości udowej, do kapoplastyki w grupie seniorów częściej planowani są mężczyźni.

Przeciwwskazaniem do kapoplastyki jest:

• alergia na metale, z których wykonany jest implant,
• osteoporoza, niezadowalająca jakość tkanki kostnej,
• przewlekła choroba nerek,
• deformacje panewki lub głowy kości udowej, które pojawiły się wskutek jałowej martwicy głowy kości udowej, urazów, wrodzonych i rozwojowych deformacji (wyjątek stanowi BMHR),
• duże cysty głowy lub szyjki kości udowej.

Z operacją stawu biodrowego metodą kapoplastyki, jak z każdą interwencją chirurgiczną, wiąże się ryzyko powikłań. To:

• krwawienie w czasie i po zabiegu,
• uszkodzenie nerwów,
• uszkodzenie naczyń krwionośnych,
• zapalenie tkanek miękkich w miejscu operacji drążące do stawu,
• stan zapalny w miejscu zabiegu,
• pęknięcie implantu,
• złamanie szyjki kości udowej,
• martwica głowy kości udowej,
• reakcje nadwrażliwości na metal,
• żylna choroba zakrzepowo-zatorowa,
• powikłania anestezjologiczne,
• obniżenie ruchomości stawu.