Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Long COVID i zespół przewlekłego zmęczenia. Czeka nas epidemia trudnej do zdiagnozowania choroby?

 Karolina Rozmus
26.02.2022 21:37
Long COVID i zespół przewlekłego zmęczenia. Czeka nas epidemia trudnej do zdiagnozowania choroby?
Long COVID i zespół przewlekłego zmęczenia. Czeka nas epidemia trudnej do zdiagnozowania choroby? (Getty Images)

Zespół przewlekłego zmęczenia (CFS) przez wiele lat uważany był za pseudochorobę, a dziś, choć już tak nie jest, to wciąż diagnozowany jest rzadko, a jego leczenie jest trudne. Tymczasem może nas czekać wysyp pacjentów z CFS po przechorowaniu COVID-19.

spis treści

1. Zespół przewlekłego zmęczenia a long COVID

Zespół przewlekłego zmęczenia (ang. chronic fatigue syndrome, CFS, ang. myalgic encephalomyelitis, ME) według szacunków może dotykać 15-30 milionów osób na całym świecie. Jednak największą trudność stanowi tutaj stwierdzenie choroby.

- Brakuje oczywistych, obiektywnych wykładników choroby to podstawowa trudność w diagnozowaniu. Zwłaszcza że stawia się ją poprzez wykluczenie szeregu innych stanów patologicznych – podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Konrad Rejdak, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

"Osoby z ME/CFS często nie są w stanie wykonywać zwykłych czynności. Czasami ME/CFS może unieruchomić je w łóżku. Osoby z ME/CFS odczuwają przytłaczające zmęczenie, którego nie poprawia odpoczynek. ME/CFS może się pogorszyć po każdej aktywności fizycznej lub psychicznej. Ten objaw jest znany jako złe samopoczucie powysiłkowe (PEM)" – charakteryzuje chorobę Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

Zobacz film: "Prof. Rejdak wymienia najgroźniejsze powikłania po COVID-19"

By stwierdzić CFS, dolegliwości muszą utrzymywać się u osób dorosłych co najmniej sześć miesięcy, a główna przypadłość, czyli zmęczenie, u chorych z CFS nie ustępuje mimo odpoczynku oraz snu, a także nie ma związku z wykonywaną aktywnością.

Poza zmęczeniem chorzy mają szeroki wachlarz różnych dolegliwości: problemy z koncentracją, zapamiętywaniem, snem, a także objawy somatyczne, czyli bóle dotykające różnych obszarów ciała, w tym mięśni czy głowy.

Te dolegliwości mogą brzmieć znajomo osobom, które borykają się z powikłaniami określanymi mianem long COVID.

- Long COVID jest szerszym pojęciem, bo w jego ramach obserwujemy zaburzenia ze strony różnych organów i układów, jak płuca, serce i układ nerwowy, a w tym mieści się zespół przewlekłego zmęczenia jako jedno z kolejnych schorzeń, które mogą mieć swoje źródło w zakażeniu SARS-CoV-2 – mówi prof. Rejdak.

Niektórzy z badaczy uważają nawet, że pandemia może ponad trzykrotnie zwiększyć częstotliwość występowania zespołu przewlekłego zmęczenia.

- Po pandemii COVID-19 istnienie takich pacjentów nie będzie kwestią domniemywań, to będzie fakt, a do tego problemy natury psychicznej wynikające z choroby i samej pandemii będą pogłębiać to obezwładniające poczucie zmęczenia u chorego – dodaje w rozmowie z abcZdrowie dr Michał Chudzik, kardiolog, który w ramach projektu STOP COVID prowadzi w Łodzi badania nad powikłaniami u osób, które przeszły zakażenie koronawirusem.

2. Powikłania po infekcjach

"Zespoły zmęczenia poinfekcyjnego następują po ostrych zakażeniach kilkoma różnymi rodzajami czynników zakaźnych: wirusami, takimi jak koronawirus SARS, wirus Epsteina-Barra, wirus Ross River, enterowirusy, ludzki wirus herpes, wirus Ebola, wirus Zachodniego Nilu, wirus dengi i parwowirus, bakterie, takie jak Borrelia burgdorferi, Coxiella burnetii i Mycoplasma pneumoniae, a nawet pasożyty, takie jak Giardia lamblia. Ostre objawy tych chorób i powodowane przez nie uszkodzenia narządów mogą być bardzo różne. Jednak utrzymujące się przewlekłe, zmęczenie występujące po każdej chorobie wydaje się dość podobne" – piszą amerykańscy badacze na łamach "Frontiers in Medicine".

- Mamy kolejną konkretną przyczynę zespołu przewlekłego zmęczenia, czyli COVID-19 i dowiadujemy się, że i jest to następny dowód, że u wielu pacjentów u podłoża może leżeć infekcja. Ale to już wiedzieliśmy wcześniej – czynnik infekcyjny, jak bakteria czy wirus może powodować zespół przewlekłego zmęczenia – przyznaje prof. Rejdak.

Zdaniem dra Chudzika źródłem dolegliwości w przebiegu CFS, także w long COVID, jest uszkodzenie mitochondriów w procesie infekcji.

- Myslę, że głównym powodem tutaj jest to, że specyfika infekcji, czyli wykrzepianie krwi w małych naczyniach krwionośnych, powoduje niedotlenienie komórek. A to powoduje z kolei uszkodzenie mitochondriów, czyli struktur w komórkach, które tworzą energię. Brak energii powoduje, że każda komórka, w tym np. komórka mięśniowa, nie ma siły, a to się potem przenosi na nasze odczuwanie zmęczenia – tłumaczy. - Widać tu wyraźnie związek long COVID z zespołem przewlekłego zmęczenia, w którego przypadku również mówi się o zaburzeniach w produkcji energii w mitochondriach.

3. Skala problemu będzie rosła

- Zespół przewlekłego zmęczenia to choroba opisywana od wielu lat i wśród przyczyn wskazuje się od dawna infekcje wirusowe. Ale dotykało to niewielkiej grupy pacjentów z infekcjami wirusowymi, a w tej chwili to, z czym spotkamy się po COVID, to jest to bardzo duża grupa pacjentów – przyznaje dr Chudzik.

Naukowcy przypuszczają, że zespół przewlekłego zmęczenia może się rozwinąć nawet już u jednej na 10 osób chorych na COVID-19.

- Mechanizm zapalny gra tutaj również główną rolę, a wiec typowa burza cytokinowa i COVID-19 wpisał się na listę potencjalnych czynników prowadzących do zespołu przewlekłego zmęczenia. Niewykluczone, że niestety będziemy leczyć niedługo dużą grupę pacjentów po COVID-19 z zespołem przewlekłego zmęczenia jako jego komplikacją – przyznaje prof. Rejdak.

Eksperci zgodnie przyznają, że skala problemu będzie rosła przy jednoczesnym braku lekarstwa na CFS.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze