Łupież łojotokowy (łupież tłusty) - przyczyny, objawy, skutki, leczenie

Łupież łojotokowy (łupież tłusty) to przewlekła, dermatologiczna choroba skóry z tendencją do nawrotów. Jest wywoływana przez drożdżaki Malassezia furfur (Pityrosporum ovale), które ze względu na nadmierne wydzielanie sebum zyskują idealne warunki do namnażania się.

W efekcie na skórze głowy pojawia się stan zapalny, który powoduje wzmożone złuszczanie naskórka, uporczywy świąd i podrażnienie. Łupież tłusty bywa też efektem nieleczonego łupieżu zwykłego.

Do powstania łupieżu tłustego przyczynia się nasilony łojotok, który sprzyja namnażaniu się drożdżaków Malassezia furfur, które zawsze są obecne na powierzchni głowy, ale nie wywołują żadnych dolegliwości.

Dopiero ich nadmiar ma wpływ na powstanie stanu zapalnego i złuszczanie się naskórka. Do przyczyn łupieżu łojotokowego należy:

• niewłaściwa pielęgnacja włosów i skóry głowy,
• zbyt częste mycie włosów,
• zbyt rzadkie mycie włosów,
• stosowanie nieodpowiednich kosmetyków,
• niedokładne spłukiwanie skóry głowy,
• zaburzenia hormonalne (wyższa aktywność androgenów),
• przegrzewanie głowy (np. noszenie czapki),
• słabsza odporność,
• predyspozycje genetyczne,
• przewlekły stres,
• nieodpowiednia dieta,
• zanieczyszczenie powietrza,
• nadużywanie alkoholu i tytoniu,
• choroby, np. choroba Parkinsona.

Na łupież łojotokowy są szczególnie narażone osoby, które obserwują częste przetłuszczanie się włosów. W grupie tej znajdują się również nastolatki, kobiety w okresie menopauzy oraz pacjenci z chorobami endokrynologicznymi i neurologicznymi.

Charakterystyczne objawy łupieżu tłustego to nadmierne przetłuszczanie się włosów, zaczerwienienie skóry głowy, uporczywy świąd oraz duże, żółtawe łuski łupieżu.

Podobne symptomy występują w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry, ale wówczas podrażnienia są obserwowane również na czole, wzdłuż linii włosów i w okolicach uszu, a nawet na mostku czy narządach płciowych.

Świąd jest szczególnie dotkliwy w okresie jesienno-zimowym, ze względu na częste noszenie czapki, a także w lecie, ponieważ spocona skóra sprzyja rozwojowi grzybów.

Skutki łupieżu łojotokowego

Łupież łojotokowy to choroba dermatologiczna, która może wpływać na samopoczucie chorego ze względu na nieestetyczny wygląd skóry głowy. Łupież tłusty może prowadzić do łysienia, ze względu na uszkadzanie cebulek włosowych. Natomiast drapanie skóry przyczynia się do wtórnych nadkażeń i pogłębiania istniejącego już stanu zapalnego.

Leczenie łupieżu tłustego wymaga wielu różnych działań, ze względu na tendencję choroby do nawrotów. W pierwszej kolejności należy zmienić codzienną pielęgnację włosów, rezygnując ze stosowania kosmetyków do stylizacji, takich jak lakiery, pianki, żele czy pasty.

Wybór szamponu i odżywki powinien być podyktowany lekką formułą i krótkim składem, bez silikonów. Dobrze sprawdzają się szampony dla skóry łojotokowej, nadwrażliwej lub kosmetyki dla niemowląt.

Mycie włosów należy powtarzać tak często jak jest to konieczne, ale należy więcej czasu poświęcić na spłukiwanie piany ze skóry za pomocą letniej wody. Włosy powinny wysychać naturalnie lub za sprawą zimnego strumienia powietrza, ponieważ gorący powiew z suszarki sprzyja produkcji sebum.

Głowę warto chronić przed słońcem, unikać zbyt długiego noszenia czapki, a także powstrzymywać się przed pocieraniem lub drapaniem głowy.

Łupież łojotokowy w wielu przypadkach wymaga konsultacji u dermatologa, który może zalecić stosowanie maści z siarką, cynkiem, selenem lub kwasem salicylowym. Często lekarz przepisuje również dostępny na receptę szampon, zawierający ketokonazol o właściwościach grzybobójczych i przeciwzapalnych.