Małe, a potrafią narobić szkód. Kiedy chia może bardziej zaszkodzić niż pomóc?

Chia zawiera imponującą ilość błonnika. W dwóch czubatych łyżkach znajduje się go nawet ponad 10 gramów. To niemal jedna trzecia dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka. Choć błonnik wspiera pracę jelit i może pomóc w zaparciach to jego nadmiar działa odwrotnie.

U osób, które na co dzień jedzą mało błonnika, nasiona chia mogą wywołać wzdęcia i skurcze brzucha. Czasem zamiast pomóc, nasilają zaparcia, szczególnie jeśli nie towarzyszy im odpowiednia ilość wody. Problem ten może dotyczyć szczególnie osób z zespołem jelita drażliwego (IBS), u których chia bywa źle tolerowana. Dlatego lepiej zaczynać od małych ilości i obserwować reakcję organizmu.

Nasiona chia w kontakcie z wodą błyskawicznie pęcznieją i tworzą żelową otoczkę. Ich objętość może zwiększyć się nawet kilkunastokrotnie. To właśnie przez zdolność do pęcznienia, nasiona chia zyskały popularność w dietach odchudzających. W niektórych przypadkach jednak może to prowadzić do problemów trawiennych lub zbyt dużego obciążenia jelit.

W skrajnych przypadkach chia zaczyna pęcznieć już w przełyku, więc może to prowadzić do bólu, trudności z połykaniem, a nawet częściowej niedrożności. Tego ryzyka nie powinny lekceważyć dzieci, osoby starsze i ci, którzy mają problemy z przełykaniem lub stosują dietę wysokobłonnikową bez wcześniejszego przygotowania organizmu.

Najbezpieczniej spożywać chia po uprzednim namoczeniu, ponieważ wtedy ich struktura jest łagodniejsza dla układu pokarmowego.

Chia jest cennym źródłem błonnika, ale jego duża ilość może niekiedy działać na naszą niekorzyść. Włókno pokarmowe spowalnia opróżnianie żołądka i przesuwanie treści przez jelita. W nadmiarze może to utrudniać wchłanianie niektórych leków. Dotyczy to zwłaszcza preparatów przyjmowanych doustnie, takich jak leki na tarczycę, niektóre antybiotyki lub środki regulujące ciśnienie.

Podobny problem może pojawić się przy wchłanianiu minerałów, takich jak cynk, wapń lub żelazo, które w obecności dużej ilości błonnika mogą być gorzej przyswajane. Dlatego najlepiej zachować kilkugodzinny odstęp między posiłkiem z chia, a zażywaniem leków lub suplementów, by ich skuteczność nie była mniejsza.

Uczulenie na nasiona chia występuje rzadko, ale nie można go całkowicie wykluczyć. Reakcja alergiczna może pojawić się u osób, które są już uczulone na inne nasiona, takie jak sezam lub siemię lniane.

Objawy bywają różne, od swędzącej wysypki i pokrzywki, przez ból brzucha, aż po trudności z oddychaniem. W wyjątkowych przypadkach może dojść do reakcji anafilaktycznej, wymagającej natychmiastowej pomocy medycznej. Dlatego przy pierwszym wprowadzaniu chia do diety warto zacząć od małej porcji i obserwować reakcję organizmu, szczególnie jeśli ktoś ma skłonności do alergii pokarmowych.

Nasiona chia są bogate w kwasy omega-3, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu i wspierają elastyczność naczyń krwionośnych. Działają też lekko przeciwzakrzepowo, więc w wielu przypadkach są korzystne dla układu krążenia.

Jednak osoby z niskim ciśnieniem, przyjmujące leki przeciwzakrzepowe lub przygotowujące się do zabiegu chirurgicznego powinny zachować ostrożność. Spożywanie dużych ilości chia może nasilać działanie leków rozrzedzających krew i dodatkowo obniżać ciśnienie, co w pewnych sytuacjach bywa niebezpieczne. Dlatego w takich przypadkach lepiej skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem większych porcji nasion do codziennej diety.

Dzieci mogą jeść nasiona chia, ale pod pewnymi warunkami. Ze względu na dużą zawartość błonnika oraz zdolność do pęcznienia, lepiej nie podawać im suchych nasion ani dużych ilości od razu. W przeciwnym razie mogą pojawić się bóle brzucha, wzdęcia lub biegunki, a u młodszych dzieci także ryzyko zakrztuszenia.

Najbezpieczniej wprowadzać chia w formie dobrze namoczonej, np. w formie dodatku do jogurtu lub owsianki. Najlepiej też zaczynać od niewielkich porcji i obserwować reakcję dziecka, bo każdy organizm może reagować inaczej.

Nasiona chia to wartościowy składnik diety, ale jak wiele produktów nie są wolne od ograniczeń. Ich nadmiar może powodować wzdęcia, utrudniać wchłanianie leków oraz wywołać problemy u osób z niskim ciśnieniem lub zaburzeniami krzepliwości. Ryzyko niedrożności przy spożyciu suchych nasion oraz możliwe reakcje alergiczne to kolejne powody, by nie przesadzać z ich ilością. Dlatego zamiast dodawać chia do wszystkiego i w dużych porcjach, lepiej wprowadzać je stopniowo, obserwować reakcję organizmu i spożywać w formie dobrze namoczonej. Dzięki temu można korzystać z ich wartości odżywczych bez niepotrzebnych skutków ubocznych.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl