Nefrostomia

Oprócz umożliwienia odpływu moczu, nefrostomię stosuje się w celu:

• umożliwienia dostępu do górnych dróg moczowych w związku z koniecznością przeprowadzenia zabiegu (np. wewnątrzustrojowej litotrypsji) jest to, tzw. nefrostomia diagnostyczna;
• usunięcia kamieni nerkowych;
• diagnostyki blokady moczowodów;
• zapewnienia dostępu środków chemoterapeutycznych do układu wydalniczego;
• profilaktycznym po resekcji u pacjentów z guzami miedniczki nerkowej.

Niektóre guzy, jak na przykład mięsaki, rak jajnika, rak szyjki macicy, rak stercza, rak odbytnicyczy guzy pozaotrzewnowe, mogą uciskać na moczowody. Z tego względu we wszystkich tych przypadkach nefrostomia może okazać się niezbędna, szczególnie jeśli istnieje zagrożenie nacieku nowotworowego. Ponadto nefrostomię stosuje się w przypadku zwężenia drogi odpływu moczu, np. poprzez kamień. W zależności od położenia zwężenia, nefrostomia jest również wymagana u pacjentów, którzy przeszli chirurgię naczyniową (np. bypass aortalno-udowy).

W celu przeprowadzenia nefrostomii niezbędne jest stworzenie dostępu do nerek, aby możliwy był odpływ moczu. Drożność moczowodów ustanawiana jest tymczasowo bądź na stałe. Igła naprowadzana jest przy pomocy fluoroskopii, badania ultrasonograficznego lub tomografii komputerowej. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, nasiękowym na sali zabiegowej w warunkach sterylnych. Chory ułożony jest na brzuchu lub w pozycji bocznej z uniesioną okolicą lędźwiową. Przebijana jest skóra, tkanka podskórna, kolejne warstwy mięśni i miąższ nerkowy. Gdy igła dotrze do układu wydalniczego, zakładana zostaje rurka. Dla pacjentów z blokadą moczowodów stosowanie środków znieczulenia ogólnego jest niezwykle niebezpieczne, dlatego też w sytuacji ratowania życia zabieg nefrostomii przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Nefrostomia może okazać się zabiegiem bardzo ważnym, gdyż nieleczona blokada odpływu moczu może nawet doprowadzić do zgonu pacjenta. O zablokowaniu górnych dróg moczowych świadczą takie objawy, jak bóle brzucha, bóle w boku, nudności, wymioty, gorączka, posocznica moczopochodna i wstrząs septyczny.

Nie ma ścisłych wytycznych co do rodzaju diety, jaka powinna być stosowana u pacjentów z nefrostomią. Powinna ona jednak być lekkostrawna. Należy wypijać duże ilości płynów, minimum 2 litry dziennie. Nie powinno się spożywać alkoholu, kawy, mleka, owoców cytrusowych oraz ostrych przypraw, które mają działanie drażniące na układ moczowy. Należy starać się zapobiegać chorobom układu moczowego poprzez spożywanie żurawin, które mają działanie protekcyjne na układ moczowy.

Źródła

1. Urostomia - przetoka moczowo-skórna
2. Fryczkowski M. Podstawy urologii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy pierwszego kontaktu, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2000, ISBN 83-87114-55-3
3. Kazoń M. (red.), Urologia (Seria Lekarza Praktyka), Urban & Partner, Wrocław 1997, ISBN 83-85842-71-3
4. Babayan R.K., Oates R.D., Siroky M.B. Podręcznik urologii, diagnostyka i leczenie, Czelej, Lublin 2006, ISBN 83-89309-74-2