Nie tylko guzek. Lekarz wymienia objawy raka tarczycy, które najczęściej lekceważymy
Rak tarczycy jest jednym z najbardziej podstępnych nowotworów, ponieważ chory przez bardzo długi czas może nie odczuwać żadnych dolegliwości związanych z rakiem. Najbardziej charakterystycznym symptomem jest guzek znajdujący się na szyi, ale lekarze przypominają, że guz nie zawsze oznacza zmiany nowotworowe. Objawy mogą być ogólnoustrojowe, co dla wielu osób bywa mylące. Jakich symptomów nie należy bagatelizować?
1. Trzykrotnie częściej chorują kobiety
Tarczyca jest gruczołem, który wydziela hormony odpowiadające za nasz metabolizm i pracę wielu innych narządów. Zbudowana jest głównie z komórek pęcherzykowych tarczycy, w których produkowane są głównie tyroksyna (T4) i trijodotyronina (T3).
Polska należy do krajów, w których zapadalność na raka tarczycy jest stosunkowo niska. Niestety z roku na rok liczba nowych zachorowań jest coraz wyższa. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że rocznie odnotowuje się w Polsce około 2 tys. nowych zachorowań raka tarczycy, a w ciągu ostatnich dwóch dekad liczba przypadków nowych zachorowań na nowotwory tarczycy istotnie wzrosła.
Choć rak może zaatakować w każdym wieku, bardzo często diagnozę słyszą młodzi ludzie między 20. a 40. rokiem życia. Trzykrotnie częściej zmagają się z nim kobiety. Do czynników ryzyka należy m.in. choroba Hashimoto czy otyłość.
- Powstanie komórek nowotworowych jest wynikiem nagromadzenia się zmian genetycznych w następstwie narażenia na niekorzystne czynniki. Proces nowotworzenia warunkowany jest licznymi współistniejącymi czynnikami. Stwierdzono zwiększone ryzyko występowania raka brodawkowatego tarczycy zarówno w populacji mężczyzn, jak i kobiet, związane z większą masą ciała, wyższym BMI, większą zawartością tkanki tłuszczowej i powierzchnią ciała – informuje w mediach społecznościowych endokrynolog Konrad Samborski z Narodowego Instytutu Onkologii.
- Jest to jedynie czynnik ryzyka, który zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania. To nie znaczy, że osoba szczupła nie będzie miała raka tarczycy, ani nie znaczy że każdy z otyłością będzie miał raka tarczycy – dodaje ekspert.
Do najlepiej poznanych czynników środowiskowych wpływających na wzrost ryzyka zachorowania na raka tarczycy należy bez wątpienia ilość jodu w diecie.
- Niektóre nowotwory tarczycy są uwarunkowane genetycznie, natomiast jest to rzadkość. Jedną z przyczyn jest także niedobór jodu, który sprzyja powstawaniu raka pęcherzykowego tarczycy. Natomiast tam, gdzie jest większa podaż jodu, częściej występuje rak brodawkowaty. Jest to o tyle ważne, że rak brodawkowaty lepiej rokuje i lepiej się go leczy niż raka pęcherzykowego, w związku z tym lepszy jest nadmiar jodu niż niedobór jodu – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr n. hab. Marek Bolanowski, kierownik Katedry i Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytetu Medycznego im. Piastów ŚIąskich we Wrocławiu.
2. Objawy raka tarczycy. Łatwo je zbagatelizować
Najpowszechniejszym i najbardziej typowym objawem raka tarczycy jest guz na szyi, który często jest wyczuwalny lub nawet widoczny po odchyleniu głowy do tyłu. Nie zawsze jednak guzy oznaczają raka, o czym przypominają lekarze.
- Raka tarczycy wykrywa się zazwyczaj przypadkowo. Jeśli ktoś ma tzw. wole, powiększoną tarczycę, obwód szyi, wówczas wykonuje się USG i obserwuje tarczycę. W przypadku raka tarczycy nie mamy możliwości wykonania badania przesiewowego – tego, które wykonuje się w nowotworach piersi, płuc czy jelita grubego – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie onkolog dr Adam Maciejczyk, dyrektor naczelny Dolnośląskiego Centrum Onkologii i prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
- Znaczna część zmian w obrębie tarczycy to zmiany łagodne. Nie można powiedzieć, że powiększona szyja od razu jest wskaźnikiem nowotworu. Aby mieć taką pewność, należy wykonać biopsję, samo USG nie wystarczy – dodaje ekspert.
- Częstość występowania guzków na tarczycy szacuje się na 4-7 proc. populacji dorosłych i wzrasta z wiekiem. Guzki tarczycy występują 6-9 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Większość to zmiany ogniskowe poniżej 1cm. 4-5 proc. to zmiany o charakterze nowotworowym. Lekarz na podstawie obrazu USG typuje guzki/ogniska do biopsji cienkoigłowej – precyzuje dr Samborski.
Rak tarczycy jest jednym z najlepiej poddających się leczeniu nowotworów. Kluczem jest jednak świadomość dotycząca wczesnych symptomów, które wyryte porę, zwiększają szansę na wyleczenie z choroby. Co powinno skłonić nas do zastanowienia?
Dr Maciejczyk podkreśla, że czujność pacjentów powinno wzbudzić powiększenie węzłów chłonnych. Wówczas guz może nie być wyczuwalny. Warto pamiętać, że obrzęk węzłów chłonnych zwykle występuje w wyniku infekcji bakteryjnej lub wirusowej, jednak jeśli nie chorowałeś na żadne sezonowe infekcje, może być objawem innych poważnych schorzeń.
- Powiększone węzły chłonne pod postacią wyczuwalnych grudek, które nie są powiązane ze stanem zapalnym, powinny być dla nas niepokojącym sygnałem. Częściej świadczą o zmianach w gardle czy krtani, aniżeli samej tarczycy, bo rak tarczycy występuje dużo rzadziej, ale nie wolno lekceważyć tego objawu – stwierdza dr Maciejczyk.
3. Dyskomfort, opuchlizna szyi, chrypka
Niepokój powinna wzbudzać także opuchlizna szyi oraz uczucie dziwnego dyskomfortu podczas noszenia ubrań z golfem czy apaszek. Choć powiększenie tarczycy nie musi oznaczać raka, warto skonsultować z endokrynologiem jego przyczyny.
- Problem z rakiem tarczycy polega na tym, że bardzo często przez długi okres może nie dawać żadnych objawów. W mniej niż połowie przypadków oprócz guzka tarczycy, który rośnie i boli, pojawiają się powiększone węzły chłonne, chrypka, zmiana głosu czy problemy z połykaniem lub duszności. Tego typu objawy pojawiają się jednak w momencie, kiedy zmiana jest duża, prawdopodobnie już zaawansowana. Często rak jest też wykrywany przypadkowo na wczesnym etapie, zwykle podczas badania USG. Następnie podejrzana zmiana jest badana podczas biopsji – informuje prof. Bolanowski.
Wspomniane wcześniej trudności z połykaniem mają związek ze specyficzną lokalizacją tarczycy, która znajduje się tuż nad tchawicą. Rak może powodować fizyczny ucisk.
Innymi objawami mogą być:
- chudnięcie bez wyraźnej przyczyny,
- przewlekłe zmęczenie,
- zaczerwienienie na twarzy,
- niski głos, chropowatość,
- drżenie głosu,
- zmniejszona intensywność i słyszalny oddech,
- nieustępujący kaszel.
- Wczesne wykrycie raka tarczycy pozwala na wdrożenie najskuteczniejszego leczenia, jakim jest leczenie operacyjne. Wtedy usuwa się nie tylko raka, lecz także okoliczną tkankę tarczycy. Często całkowicie usuwa się tarczycę oraz okoliczne węzły chłonne. Następny etap to leczenie jodem promieniotwórczym – wymienia prof. Bolanowski.
Lekarz dodaje, że pajcent z usuniętą tarczycą ma w konsekwencji niedoczynność tarczycy, w związku z tym przez całe życie musi przyjmować hormony tarczycy. Nie tylko po to, aby wyrównać niedobór, ale też po to, aby zapobiec nawrotowi choroby nowotworowej.
- Kiedy wymienione wyżej rozwiązania terapeutyczne są niewystarczające, istnieje możliwość dodatkowego leczenia w postaci radioterapii, chemioterapii oraz najnowocześniejszej metody leczenia molekularnego inhibitorami wielokinazowymi – kończy prof. Bolanowski.
Lekarz podkreśla, że wszelkie wymienione wyżej objawy wymagają niezwłocznej konsultacji w placówce medycznej.
Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Zobacz także:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
