Peptyd C
Badanie poziomu peptydu C we krwi wykorzystywane jest w monitorowaniu produkcji endogennej insuliny. Peptyd C odłączany jest od cząsteczki proinsuliny podczas przekształcania jej do insuliny w komórkach beta wysp trzustkowych, a następnie, wraz z insuliną, uwalniany jest do krwi. Dlatego też stężenie peptydu C w surowicy odpowiada stężeniu endogennej insuliny i służy do diagnostyki wydolności wysp trzustkowych w zakresie produkcji insuliny.
Peptyd C
W tym artykule:
Wskazania do wykonania badania poziomu C-peptydu
Badanie poziomu peptydu C powinno być wykonane:
- u osób ze świeżo zdiagnozowaną cukrzycą typu I, w celu oceny czynności komórek beta;
- u pacjentów z każdym typem cukrzycy, dodatkowa ocena stężenia peptydu C po stymulacji glukagonem pozwala na ocenę rezerwy wydzielniczej wysp trzustkowych;
- w przypadku cukrzycy typu II, jest przydatna w diagnostyce wtórnej nieskuteczności doustnych leków przeciwcukrzycowych i pomaga w podjęciu decyzji przejścia u tych pacjentów na leczenie insuliną;
- w przypadku podejrzenia guza części wewnątrzwydzielniczej trzustki, wydzielającego insulinę (tzw. insulinoma)- bardzo wysokie stężenia peptydu C;
- w diagnostyce hiperinsulinizmu w przebiegu cukrzycy typu II - bardzo wysokie stężenia peptydu C;
- czasem w diagnostyce różnicowej cukrzycy typu I i cukrzycy typu II.
Charakterystyka badania poziomu peptydu C
Poziom peptydu C określany jest w osoczu. W tym celu pobiera się krew z żyły odłokciowej, a następnie próbkę kieruje się do analizy laboratoryjnej. Przynajmniej przez 8 godzin przed badaniem nie należy niczego jeść ani pić. Wyniki powinny być dostępne w ciągu doby od pobrania krwi. Stężenie peptydu C we krwi oznacza się z zastosowaniem metod radioimmunologicznych oraz nieizotopowych metod immunochemicznych.
Wartości prawidłowe stężenia peptydu C we krwi
Prawidłowy poziom C-peptydu we krwi mieści się w granicach 0,2 - 1,2 nmol/l, czyli 0,7 - 3,6 μg/l. Przy wykonywaniu testu stymulacji glukagonem, po 6 minutach od dożylnego wstrzyknięcia 1mg tego hormonu, poziom peptydu C powinien wynosić 1 - 4 nmol/l. Należy jednak pamiętać, że interpretacji wyników badań dokonuje lekarz, gdyż wartości referencyjne są różne dla różnych laboratoriów analitycznych.
Wartości nieprawidłowe stężenia peptydu C we krwi
Peptyd C może znacznie wzrastać ponad normę w przypadku obecności gruczolaka wysepkowatokomórkowego (insulinoma). U pacjentów, którym usunięto produkującego insulinę guza, wysoki poziom C-peptydu może świadczyć o przerzutach bądź wznowie miejscowej guza. Nieprawidłowo wysoki wynik badania niekiedy wskazuje na przewlekłą niewydolność nerek.
Inne przyczyny wysokiego stężenia peptydu C to:
- spożycie cukru;
- hipokaliemia;
- ciąża;
- syndrom Cushinga;
- hiperinsulinemia w przebiegu cukrzycy typu II;
Niski poziom peptydu C zazwyczaj wskazuje na cukrzycę typu I. Generalnie niskie stężenie C-peptydu wiąże się z niskim poziomem insuliny, co może oznaczać jej zmniejszoną produkcję. Badanie poziomu peptydu C nie jest stosowane w diagnostyce cukrzycy, a jedynie w monitorowaniu jej przebiegu.
Źródła
- Cukrzyca źle wpływa na wątrobę
- Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
- Herrmann F., Lohmann T., Muller P., Endokrynologia w praktyce klinicznej. Diagnostyka i leczenie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-83-200-3835-4
- Kokot F., Kokot S. Badania laboratoryjne - zakres norm i interpretacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002, ISBN 83-200-2711-X
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
