Podchloryn sodu – właściwości i zastosowanie
Podchloryn sodu jest nieorganicznym związkiem chemicznym, solą sodową kwasu podchlorawego. Ponieważ wykazuje silne właściwości utleniające, wykorzystuje się go jako substancję odkażającą. Dezynfekcja podchlorynem sodu należy do najczęściej stosowanych metod dezynfekcji wody, instalacji wody pitnej, instalacji wody grzewczej, urządzeń, butelek i przedmiotów. Co warto wiedzieć?
1. Właściwości podchlorynu sodu
Podchloryn sodu to nieorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu podchlorawego. Jego wzór chemiczny to NaOCl. Inaczej nazywany jest chloranem (I) sodu. Może powstawać na trzy sposoby:
- z chlorku wapniowego i roztworu sody, jako produkt uboczny podczas syntezy chlorku sodowego,
- poprzez dodanie chloru do ługu sodowego o odpowiednim stężeniu,
- podczas elektrolizy soli kuchennej.
Substancja cechuje się żółto-zielonym kolorem. Ma charakterystyczny, ostry zapach chloru. PH jego roztworów wynosi 12–13, czyli jest silnie alkaliczny. Ma właściwości silnie korozyjne: powoduje szybką korozję stali, w tym także stali nierdzewnej.
W postaci wolnej substancja jest niestabilna i bardzo szybko ulega rozkładowi, dlatego wykorzystuje się roztwory wodne NaOCl. Wpływ na szybkość rozpadu ma głównie temperatura i działanie światła słonecznego. To dlatego bardzo ważne jest, by handlowy roztwór podchlorynu sodu przechowywać w temperaturze poniżej 23 stopni Celsjusza, w pomieszczeniu bez dostępu światła słonecznego.
2. Zastosowanie podchlorynu sodu
NaOCl wykazuje silne właściwości utleniające i dezynfekujące, stąd jest powszechnie wykorzystywany do odkażania.
Podchloryn sodu znajduje zastosowanie w takich procesach jak:
- dezynfekcja warzyw i owoców (ogórki, papryka słodka, szpinak, pomidory, sałata, brokuły, jarmuż, cukinia, ziemniaki czy pieczarki). Używa się go, by zapobiegać procesowi ich degradacji i gnicia,
- uzdatnianie wody pitnej. Dezynfekcja wody pitnej tą metodą gwarantuje skuteczność wobec bakterii, wirusów i grzybów, a ponadto jest łatwa w stosowaniu,
- rozpuszczanie tkanki martwej oraz warstwy mazistej w kanale korzeniowym podczas leczenia kanałowego. W endodoncji podchloryn sodu występuje jako roztwór o stężeniu 2,5 do 5%. Do płukania kanałów zębowych stosuje się podchloryn sodu połączony z nadtlenkiem wodoru. Obydwie substancje wraz z tlenem wytwarzają pianę. Metody tej nie stosuje się u pacjentów z nadwrażliwością na podchloryn sodu,
- dezynfekcja wody basenowej. Do efektywnej dezynfekcji zaleca się używanie 200 - 250 ml 15% roztworu podchlorynu sodu na każde 10 000 litrów wody,
- prewencja oraz zwalczanie zgorzeli kory, raków jabłoni oraz różnych grzybów atakujących drzewa owocowe w winnictwie, ogrodnictwie i sadownictwie,
- produkcja półproduktów w przemyśle farmaceutycznym. Podchloryn sodu można znaleźć w wielu produktach medycznych,
- wybielanie tkanin. Substancja ta jest znana od wieków i uważana za najstarszy oraz najważniejszy środek wybielający na świecie.
- neutralizacja toksyn,
- dezynfekcja wody technologicznej, obiegowej i chłodniczej,
- dezynfekcja wody do mycia instalacji, aparatury, zbiorników, urządzeń,
- dezynfekcja studni i ujęć wody,
- usuwanie biofilmu w instalacjach wodnych,
- usuwanie alg w instalacjach wodnych,
- dezynfekcja ziarna (obróbka bakteriobójcza i grzybobójcza),
- dezynfekcja butelek i pojemników,
- dezynfekcja ścieków,
- dezynfekcja odpadów przemysłowych,
- dezynfekcja w szpitalach,
- dezynfekcja budynków rolnych i po powodziach,
- dezynfekcja i środek czyszczący w gospodarstwach domowych (WC, toalety, łazienki),
- produkcja wyrobów chemii gospodarczej,
- dezynfekcji armatury sanitarnej,
- produkcja środków ochrony roślin,
- produkcja skrobi spożywczej zmodyfikowanej.
3. Zalety dezynfekcji NaOCl
Stosowanie podchlorynu sodu to nie tylko bezpieczna, ale i skuteczna metoda usuwania szkodliwych bakterii, drobnoustrojów, grzybów, wirusów oraz glonów. W dużej mierze ma to związek z głównym składnikiem środka, czyli chlorem. Ten pierwiastek występuje powszechnie w przyrodzie, a związki chlorowe są obecne naturalnie u ludzi: we krwi, skórze i zębach.
Podchloryn efektywnie usuwa między innymi:
- bakterie gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus),
- pałeczki okrężnicy (Escherichia coli),
- pałeczki ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa),
- legionelli (Legionella pneumophila),
- enterokoków (Enterococcus),
- grzybów kropidlaka czarnego (Aspergillus niger Tiegh),
- drożdżaków (Candida albicans).
Najczęściej wykorzystywane stężenie roztworu podchlorynu do dezynfekcji wynosi 0,6 mg/l.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.