Powrót zimy ma konsekwencje zdrowotne. Meteopaci walczą z migreną, seniorom grożą udary

Zima niespodziewanie powróciła, przynosząc ze sobą niskie temperatury i obfite opady śniegu na terenie całego kraju. Na szczycie Kasprowego Wierchu termometry wskazały aż -14 st. C, a Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ogłosiło trzeci stopień zagrożenia lawinowego ze względu na bardzo silny wiatr. W takich warunkach wyzwolenie lawiny jest możliwe nawet przy niewielkim obciążeniu dodatkowym. Prognozy na najbliższe dni przewidują także duże zachmurzenie i zamglenie, co dodatkowo utrudni poruszanie się, nie tylko po górach.

Choć każdy zna mniej więcej od szkoły podstawowej powiedzenie "kwiecień-plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata", ta nagła zmiana robi wielkie wrażenie. W ciągu kilkunastu godzin z przyjemnych, wiosennych 20 st. C zrobiło się kilka stopni poniżej zera.

Jak możliwy jest tak szybki spadek? W takich sytuacjach ciśnienie atmosferyczne zwykle gwałtownie rośnie, jeśli chłodniejsze powietrze napływa z wyżu barycznego (masy arktyczne, kontynentalne). Czasami spadek temperatury związany jest z dynamicznym przejściem frontu chłodnego - wtedy za ciepłym niżem nadciąga zimniejsze powietrze. Towarzyszą mu często silne podmuchy wiatru, intensywne opady (deszczu lub śnieżnej krupy), znaczny wzrost wilgotności i nagłe ochłodzenie powierzchni ziemi.

Zmieniająca się tak gwałtownie pogoda może znacząco wpływać na nasze samopoczucie i zdrowie. To zjawisko ekstremalne, które może mieć poważne skutki dla organizmu, szczególnie u osób wrażliwych, starszych czy z chorobami przewlekłymi lub niską odpornością. Jak działa ono na nasze organizmy? Pojawia się wtedy:

• nagły skurcz naczyń krwionośnych - w ten sposób organizm chce utrzymać ciepło, co może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi,

• zwiększona lepkość krwi - modyfikacji ulega liczba czerwonych i białych krwinek, zmienia się stężenie i objętość krwi, a to zwiększa ryzyko zakrzepów i zawału serca, szczególnie u osób starszych, z nadciśnieniem i chorobami układu krążenia,

• obniżenie odporności przez stres termiczny, osłabienie bariery śluzówkowej (łatwiej o infekcje),

• spadek nastroju, senność, migreny - na skutek zmian ciśnienia i ograniczenia światła słonecznego,

• nasilenie bólu u osób z chorobami reumatycznymi, bólami mięśniowymi i stawowymi,

• nasilenie objawów i spadek nastroju u osób z zaburzeniami psychicznymi,

• zaostrzenie objawów astmy i POChPu osób z chorobami układu oddechowego,

• zaburzenia koncentracji i snu.

Meteopatia, czyli wrażliwość na zmiany atmosferyczne, jest zjawiskiem, które dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn, choć to panie są bardziej narażone na jej skutki. Zmiany hormonalne w organizmach kobiet są jednym z głównych czynników wpływających na ich większą podatność na meteopatię.

Dodatkowym czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia meteopatii jest choroba otyłościowa oraz zaburzenia psychiczne (szczególnie depresja czy zaburzenia lękowe). Pogoda może bardzo nasilać dolegliwości, z którymi i tak osoby na nie cierpiące codziennie się zmagają.

Szczególnie osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak reumatyzm, astma czy nadciśnienie, powinny uważać na zmiany pogody. Jak podkreśla dr Thomas R. Cupps z Georgetown University, spadek ciśnienia może powodować bóle głowy. Z kolei dr Piotr Tomaszewski, lekarz rodzinny, radzi, by swoje zdrowie w takim czasie monitorowały wnikliwie osoby z nadciśnieniem.

- Ciśnieniowcy muszą uważać i wnikliwie obserwować swój stan zdrowia, szczególnie w okresach, gdy odnotowujemy gwałtowne wahania ciśnienia atmosferycznego. Niekorzystne jest zarówno wysokie, jak i niskie ciśnienie - mówił w rozmowie z WP abcZdrowie dr Piotr Tomaszewski, lekarz rodzinny.

Spadek ciśnienia atmosferycznego może też przyczynić się do wystąpienia migreny. - Nie sięgajmy od razu po tabletkę. Spróbujmy innych metod na ból głowy: picia zimnej wody małymi łykami, drzemki, spacery po lesie. Jeśli to nie pomoże, wówczas wspomóżmy się lekami przeciwbólowymi - radzi lekarz.

Aby złagodzić objawy meteopatii, warto dbać o kondycję fizyczną i regularnie ćwiczyć - reumatolog dr Cupps wskazuje, że w takich sytuacjach pomocne okazać się mogą ćwiczenia aerobowe. Aktywność fizyczna nie tylko poprawia samopoczucie, ale także wzmacnia odporność organizmu. Ważne jest również, by zapewnić sobie odpowiednią ilość snu oraz stosować dobrze zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i mikroelementy.

Warto unikać także mocnej kawy i herbaty, które mogą negatywnie wpływać na układ nerwowy, a zamiast tego sięgać po soki warzywne i owocowe oraz wodę mineralną. Dobrze jest także zadbać o odpowiednie oświetlenie pomieszczeń, zwłaszcza w pochmurne dni, aby poprawić nastrój i koncentrację.