Może dotyczyć nawet 21 mln Polaków. "Niemal codziennie pojawia się pacjent"

Hipercholesterolemia to znaczne przekroczenie norm stężenia cholesterolu we krwi. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne szacuje, że problem hipercholesterolemii dotyczy już 21 mln Polaków, a odsetek chorych rośnie wraz z wiekiem. Nawet 70 proc. osób po 65. roku życia ma za wysoki cholesterol. Choć problem jest powszechny to, społeczna świadomość na temat przyczyn i konsekwencji zaburzeń lipidowych - jak alarmują eksperci - nadal jest niezadowalająca.

A warto je poznać, bo zaburzenia lipidowe stanowią najczęstszy czynnik ryzyka chorób układu krążenia i dotyczą ponad 60 proc. populacji osób dorosłych na świecie.

- Z roku na rok rośnie liczba osób, u których diagnozujemy hipercholesterolemię. W moim gabinecie niemal codziennie pojawia się pacjent, który ma podwyższony cholesterol. Szczególnie niebezpieczne jest wysokie stężenie LDL, czyli tego "złego cholesterolu". I to właśnie on wpływa na większe ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych. A pamiętajmy, że wciąż są one główną przyczyną zgonów w Polsce - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Ewa Uścińska, kardiolog ze Szpitala św. Elżbiety LuxMed Onkologia.

Objawy wysokiego cholesterolu początkowo nie są widoczne i - jak alarmuje ekspertka - to gubi wielu pacjentów, którzy bardzo często do lekarza zgłaszają się już z poważnymi schorzeniami takimi jak choroba wieńcowa, miażdżyca tętnic kończyn dolnych czy zwężenie tętnic szyjnych.

- Jeszcze raz podkreślę, sama hipercholesterolemia nie daje objawów. Symptomy pojawiają się, gdy już dochodzi do powikłań. I niestety najczęściej dopiero wtedy w głowach pacjentów pojawia się przysłowiowa czerwona lampka. Do objawów, które mogą wskazywać na podwyższony poziom cholesterolu i związane z nim choroby zaliczamy: bóle łydek podczas chodzenia, bóle w klatce piersiowej - zwłaszcza w czasie wysiłku, gdy wzrasta zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, zawroty głowy czy problemy z pamięcią i koncentracją - wylicza dr Uścińska.

Ekspertka apeluje, by nie zwlekać z wizytą u lekarza, bo wczesne wykrycie hipercholesterolemii i jej odpowiednie leczenie pozwala na zahamowanie destrukcyjnych zmian, które zachodzą w organizmie.

- Jeśli mamy do czynienia tylko z hipercholesterolemią - najczęściej są to przypadki, gdy pacjenci w miarę wcześnie zgłoszą się do lekarza - to bardzo często wystarczy jedynie zmiana stylu życia. Nie jest potrzebne wprowadzanie leczenia farmakologicznego. Należy wtedy ograniczyć spożycie cukrów prostych i tłuszczów zwierzęcych oraz dbać o aktywność fizyczną.

- Niestety, jeżeli oprócz hipercholesterolemii diagnozujemy także inne choroby sercowo-naczyniowe, to konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia. Najczęściej polega ono na podaniu statyn - tłumaczy kardiolożka.

Zobacz też: Oto nowe normy cholesterolu i lipdów. Ten poziom niesie ryzyko konsekwencji zdrowotnych

Statyny to grupa leków stosowanych głównie w celu obniżenia poziomu cholesterolu we krwi, szczególnie frakcji LDL. Działają poprzez hamowanie enzymu w wątrobie, co prowadzi do zmniejszenia produkcji cholesterolu i zwiększenia usuwania go z krwi.

Pojawiły się nawet badania, z których wynika, że stosowanie statyn w maksymalnych dawkach to najlepsza broń w walce z chorobami sercowo-naczyniowymi. Zwłaszcza w połączeniu ze zmianą stylu życia. Do takich wniosków doszli naukowcy ze Schmidt College of Medicine na Florida Atlantic University (USA). Badacze zalecają kardiologom rozważenie rozpoczęcia terapii pacjentów, którzy zmagają się z podwyższonym poziomem cholesterolu od najwyższej dawki statyn i stopniowe jej zmniejszanie w razie potrzeby.

- Rzeczywiście statyny rekomendowane są w dużych dawkach po to, by szybko obniżyć poziom cholesterolu do wartości docelowych. Głównie mam tutaj na myśli oczywiście ten "zły" cholesterol, czyli LDL. Im ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u danego pacjenta jest wyższe, tym stosujemy wyższe dawki statyn, aby jak najbardziej ten poziom cholesterolu obniżyć - wyjaśnia dr Uścińska.

Jednak okazuje się, że Polacy unikają stosowania tych leków. Wszystko przez mity, jakie wokół nich powstały. Na forach internetowych możemy przeczytać, że powodują zaćmę, cukrzycę, uszkodzenia wątroby czy mięśni.

- To nieprawda. Jeżeli leczenie statynami jest zaplanowane i koordynowane przez lekarza, to jest ono bezpieczne. Zapewniam, że statyny są jednymi z najbardziej przebadanych leków i są skutecznym sposobem na zbicie cholesterolu. Aby walczyć z fake newsami na temat statyn, musimy postawić przede wszystkim na edukację. Oczywiście jak niemal każde leki, mają one działania niepożądane, ale występują one bardzo rzadko i są odwracalne.

- Najczęstszym działaniem niepożądanym, które może wynikać ze stosowania statyn, jest przejściowe uszkodzenie wątroby ze wzrostem parametrów wątrobowych, stwierdzanych w osoczu krwi. Jednak po odstawieniu statyn te parametry wracają do normy. Dlatego bardzo ważne jest, by podczas leczenia być pod stałą kontrolą lekarza - podsumowuje dr Uścińska.

Anna Klimczyk, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła:

• Zdrojewski T., Solnica B., Cybulska B., i in., "Prevalence of lipid abnormalities in Poland. The NATPOL 2011 survey", 2016, Kardiologia Polska,

• CTT Collaboration (Baigent C., Blackwell L., i in.), "Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials", 2010, The Lancet,

• Nicholls S.J., Ballantyne C.M., i in., "Effect of Two Intensive Statin Regimens on Progression of Coronary Disease", 2011, New England Journal of Medicine,

• LaRosa J.C., Grundy S.M., Waters D.D., i in., "Intensive Lipid Lowering with Atorvastatin in Patients with Stable Coronary Disease (TNT)", 2005, New England Journal of Medicine,

• Dunn J., Hennekens C.H., i in. (Schmidt College of Medicine, FAU), Low Density Lipoprotein (LDL) and Beyond in the Treatment and Prevention of Cardiovascular Disease", 2025, Trends in Cardiovascular Medicine.