Ta triada objawów może wskazywać na cukrzycę. Nie czekaj z badaniami

Naukowcy z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Oksfordzkiego Radcliffe przeanalizowali trwające trzy dekady badanie, w którym pod lupę wzięto uczestników w wieku od 25 do 65 lat z niedawno wykrytą cukrzycą typu 2. Dowiedli, że u osób, u których zdiagnozowano chorobę przed 40. rokiem życia ryzyko zgonu jest niemal czterokrotnie wyższe w porównaniu z ogółem populacji. U młodych diabetyków rośnie w szczególności ryzyko powikłań mikronaczyniowych, w tej grupie również kontrola cukru we krwi jest gorsza.

Badacze wykazali również, że w przypadku osób, u których cukrzyca została zdiagnozowana później, ryzyko zgonu jest "tylko" półtora razu wyższe.

- W ciągu ostatnich 30 lat liczba młodych dorosłych, u których zdiagnozowano cukrzycę typu 2, znacznie wzrosła na całym świecie - mówi prof. Amanda Adler z Uniwersytetu w Oxfordzie, jedna z autorek pracy, której wyniki opublikowano na łamach "The Lancet Diabetes & Endocrinology".

- Dotychczasowe dowody wskazują, że cukrzyca typu 2 o wczesnym początku, charakteryzująca się wcześniejszą i dłuższą ekspozycją na wysokie poziomy glukozy we krwi, może być bardziej agresywna niż choroba o późniejszym początku. Może to obejmować szybsze pogorszenie funkcji komórek beta w trzustce, które produkują i uwalniają insulinę oraz większe ryzyko powikłań, takich jak choroby układu krążenia i nerek - tłumaczy badaczka.

Dotychczasowe badania wskazywały również, że diabetycy są dwukrotnie bardziej narażeni na zawał serca czy udar mózgu, na utratę wzroku w związku retinopatią cukrzycową, nefropatię i neuropatię.

- Cukrzyca niszczy nerwy i stopy tracą czucie bólu, temperatury, dotyku. Chorzy mogą stanąć na pinezkę i tego nie czuć. To jest szczególnie niebezpieczne, bo w cukrzycy w ciągu dosłownie kilku dni z owrzodzenia może rozwinąć się takie zapalenie, że jedynym ratunkiem jest amputacja palców, a nawet całej stopy. To postępuje w zastraszającym tempie. W ciągu kilku dni stan może się drastycznie pogorszyć - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Grzegorz Dzida, specjalista hipertensjologii i diabetologii z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Brytyjscy badacze zauważają, że wczesne pojawienie się cukrzycy skutkuje dłuższym czasem narażenia organizmu na skutki zbyt wysokiego stężenia glukozy we krwi. Stąd im dłużej trwa choroba, tym wyższe ryzyko powikłań.

- Pilnie potrzebujemy badań klinicznych skupionych na młodych ludziach, aby opracować dostosowane metody leczenia, które zapobiegają lub opóźniają powikłania, takie jak choroby nerek i serca, a co najważniejsze, zmniejszają ryzyko przedwczesnej śmierci - przyznaje główna autorka badań, dr Beryl Lin z Uniwersytetu w Sydney, adiunkt na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) w 2021 roku na cukrzycę chorowało 537 milionów dorosłych. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, cukrzyca każdego roku jest bezpośrednio odpowiedzialna za aż półtora miliona zgonów. WHO uznało ją nawet za niezakaźną epidemię XXI wieku.

W Polsce według oficjalnych danych chorują ponad trzy miliony osób, ale do 2030 r. co dziesiąty Polak może się zmagać z cukrzycą. Jak podkreślał jednak prof. Dzida, statystyki te są mocno niedoszacowane, a diabetyków może być już niemal cztery miliony. - W związku z tym wzrost, który jeszcze do niedawna prognozowano na najbliższe sześć lat, możemy osiągnąć nawet kilka lat wcześniej. Aktualnie pacjentów przybywa wręcz w galopującym tempie. Nie spodziewaliśmy się tak gwałtownych zmian - przyznał ekspert.

Co stoi za epidemią cukrzycy? Prof. Dzida zwraca uwagę na kilka negatywnych trendów. Ich źródłem jest niezdrowa, bazujących na wysokoprzetworzonych produktach bogatych w tłuszcze nasycone i fruktozę dieta oraz siedzący tryb życia, w którym niewiele jest miejsca na aktywność fizyczną. Skutkiem jest nadmierna masa ciała - już co czwarty Polak cierpi na otyłość, a także stłuszczenie wątroby, z którym może się zmagać nawet sześć milionów dorosłych osób w naszym kraju.

Szacunki diabetologów wskazują, że otyłość odpowiada aż za 44 proc. przypadków cukrzycy typu 2. Choroba sprawia, że dotknięte nią osoby są aż siedmiokrotnie bardziej narażone na rozwój cukrzycy.

- Niestety te czynniki bardzo często nakładają się na siebie, co tylko potęguje problem, który dotyka coraz młodszych ludzi. Obserwujemy, że aktualnie przybywa najwięcej pacjentów tuż przed lub po 40. roku życia, co ma istotny związek z niewłaściwą dietą - podkreślał prof. Dzida.

Na podobny problem wskazywał w jednym z nagrań na YouTube dr Marek Skoczylas.

- Czynnikom dietetycznym przypisuje się aż 70 proc. nowozdiagnozowanych przypadków cukrzycy typu 2 na całym świecie - ostrzega lekarz i dodaje: - Największy wpływ na rozwój cukrzycy typu 2 ma spożycie - uwaga - czerwonego mięsa. Kolejno: przetworów mięsnych i napojów słodzonych cukrem.

- Wiele osób nadal podchodzi lekceważąco do informacji o tym, że ma podwyższony cukier. Świadomość, że nieleczona cukrzyca może skrócić życie przez wystąpienia zawału czy udaru, nie jest tak powszechna, jak świadomość, że można umrzeć z powodu raka - dodaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM.

Wczesna diagnoza to jeden z gwarantów zmniejszenia ryzyka wystąpienia niekiedy nieodwracalnych powikłań. Do głównych objawów, które powinny alarmować, należy wzmożone pragnienie i suchość w jamie ustnej, wielomocz i senność oraz zmęczenie. Cukrzycę można też wyczuć nosem - charakterystycznym objawem kwasicy ketonowej, która jest groźnym skutkiem choroby, jest owocowy lub przypominający aceton zapach moczu oraz potu, a także słodki, owocowy posmak w ustach.

- Typowa triada najbardziej charakterystycznych objawów to wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu i nieintencjonalna utrata masy ciała - tłumaczy prof. Czupryniak.

- Kiedy przychodzi pacjent i mówi, że ostatnio więcej pije, więcej sika i schudł parę kilo, to prawie zawsze usłyszy: proszę sobie zmierzyć cukier. Objawy występujące trochę rzadziej, to nasilone zakażenia skórne, czyraki, częste zakażenia dróg moczowych, zakażenia grzybicze narządów płciowych, bo cukier jest pożywką dla bakterii i drożdżaków - wyjaśnia.

Inne objawy zdaniem eksperta to nocne bóle kończyn, drętwienie i mrowienia, czyli tzw. parestezje. Niekiedy pierwszym objawem jest świąd bądź przedłużające się zmęczenie czy nagłe obniżenie nastroju. U mężczyzn może pojawić się nie tylko spadek libido, ale i zaburzenia erekcji. Mimo mnogości potencjalnych symptomów cukrzyca potrafi nawet przez dekadę rozwijać się po cichu, a pierwszym jej objawem bywają powikłania - np. udar mózgu czy zawał serca.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródła

1. "The Lancet Diabetes & Endocrinology"