Rak sromu – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Rak sromu, czyli nieprawidłowy i nieustający rozrost komórek nowotworowych wywodzących się z komórek nabłonka sromu jest chorobą rzadką. Stanowi kilka procent wszystkich złośliwych nowotworów zlokalizowanych w obrębie narządów płciowych.

Ta grupa zmian chorobowych skóry sromu charakteryzuje się nadmiernym rozrostem lub ścieńczeniem nabłonka. Zalicza się do niej:

• rozrost płaskonabłonkowy: w jego komórkach stwierdza się zazwyczaj obecność DNA wirusa HPV. Rak płaskonabłonkowy jest najczęściej spotykanym rakiem sromu i obserwuje się go w ponad 90% przypadków,
• rzadziej liszaj twardzinowy.

Rak sromu może rozwijać się bezobjawowo, mogą mu również towarzyszyć mu takie symptomy jak:

• świąd,
• pieczenie,
• dyskomfort,
• ból

Jak wygląda rąk sromu? W zależności od etapu choroby w badaniu lekarskim stwierdza się owrzodzenie, naciek lub kalafiorowatą narośl.

Większość stanów przednowotworowych sromu rozwija się na podłożu zakażeń wirusem HPV (typ 16). Drugą grupę nowotworów sromu stanowią zmiany, które nie są związane z HPV i powstają na podłożu przewlekłych zmian zapalnych.

Istnieje wiele czynników ryzyka zachorowania na raka sromu. Mogą się one przyczynić zarówno do powstania procesu chorobowego, jak i tempa jego przebiegu.

To przede wszystkim wiek. Na raka sromu zapadają zwłaszcza kobiety po 60. roku życia, choć obserwuje się zachorowania również u młodszych kobiet. Największa liczba zachorowań na raka sromu dotyczy kobiet w wieku 70-80 lat.

Kolejnym czynnikiem ryzyka są choroby infekcyjne. Szczególne znaczenie ma przebycie zakażenia wirusem opryszczki (HSV) typu 2, a zwłaszcza wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) typu 16 i 18, ale również przebycie kiły lub ziarniniaka pachwin, ale również zakażenia chlamydią. Potwierdzono związek zakażenia HPV z rozwojem raka sromu, występującego zdecydowanie częściej u pacjentek młodych, palących papierosy, z dużą liczbą partnerów seksualnych.

Nie bez znaczenia są czynniki genetyczne, zwłaszcza mutacje w obrębie genu p53. Zmiana jego aktywności może prowadzić do niekontrolowanego mnożenia komórek nieprawidłowych i w efekcie do rozwoju raka.

Rokowanie w przypadku raka sromu zależy od stopnia zaawansowania procesu nowotworowego. Trzeba jednak podkreślić, że choroba w większości przypadków jest rozpoznawana dopiero w zaawansowanym stadium. Sprawę utrudnia fakt, że nie istnieją badania przesiewowe w kierunku wczesnego wykrywania nowotworów sromu.

Jak już wspomniano, w zależności od etapu choroby w badaniu lekarskim stwierdza się owrzodzenie, naciek lub kalafiorowatą narośl. Wówczas wskazana jest dalsza, szczegółowa diagnostyka.

Do badań dodatkowych przeprowadzanych u pacjentek z nowotworem sromu należą:

• badanie cytologiczne,
• wulwoskopia,
• przezpochwowe badanie cytologiczne,
• RTG klatki piersiowej,
• USG jamy brzusznej.

Wszelkie niepokojące zmiany sromu zostają zweryfikowane w badaniu histopatologicznym pobranego wycinka.

Leczenie chirurgiczne może polegać zarówno na wycięciu zmiany, jak i radykalnym usunięciu sromu. Zakres operacji zależy od wielkości guza, lokalizacji ogniska choroby, stanu węzłów chłonnych, jak i stanu ogólnego kobiety.

Leczeniem uzupełniającym jest radioterapia po chirurgicznym usunięciu zmienionych przerzutowo węzłów chłonnych. To także leczenie radykalne, gdy operacja chirurgiczna jest niemożliwa.

Z kolei chemioterapia jest stosowana przedoperacyjnie, w celu ograniczenia masy guza i zwiększenia możliwości zabiegu chirurgicznego. Samodzielną chemioterapię raka sromu stosuje się także u pacjentek z nawrotem niepoddającym się leczeniu miejscowemu.

U pacjentek, które nie kwalifikują się do operacji ani naświetlania wdraża się postępowanie paliatywne. Wówczas chemioterapia ma na celu zahamowanie rozwoju choroby.

Rak sromu daje przerzuty przez układ limfatyczny. Zaniedbanie powstałych zmian może doprowadzić do rozszerzenia się choroby na sąsiednie tkanki, a i wywoływać zmiany innych narządów. Gdy nowotwór sromu zostanie wykryty na wczesnym etapie, nie wiąże się z przerzutami do węzłów chłonnych, rokowanie jest dobre.