RTG klatki piersiowej - wskazania, przebieg badania
RTG klatki piersiowej to badanie, które umożliwia ocenę serca, płuc i innych tkanek. Wszystko za sprawą promieniowania rentgenowskiego, które przenika fragmenty ciała w różnym stopniu. Metoda jest nieinwazyjna i całkowicie bezbolesna, trwa maksymalnie kwadrans, a umożliwia rozpoznanie ewentualnych chorób i zmian w organizmie.
1. Wskazania do RTG klatki piersiowej
RTG klatki piersiowej bada stan, w jakim znajdują się płuca, serce oraz inne struktury w górnej części ciała.
Lekarz może zalecić badanie, gdy u pacjenta występuje:
- uciążliwy, długotrwały kaszel,
- uraz klatki piersiowej,
- ból w klatce piersiowej,
- krwioplucie,
- trudności w oddychaniu,
- duszność,
- krwawienie z przełyku.
Badanie rentgenowskie klatki piersiowej jest również podstawą diagnostyki wielu chorób, takich jak:
- zapalenie płuc,
- gruźlica,
- guzy płuc,
- rozedma płuc,
- choroby serca,
- niewydolność serca,
- rak płuc,
- zmiany śródmiąższowe,
- zmiany nowotworowe płuc,
- przerzuty nowotworowe z innych narządów,
- płyn w opłucnej.
Badanie RTG wykonuje się w medycynie rodzinnej, kardiologii oraz pulmonologii. To metoda stosowana również do oceny skuteczności leczenia.
RTG klatki piersiowej wykonuje się na podstawie skierowania w publicznych i prywatnych placówkach. Zdarza się, że rentgen jest zlecany również przez operacją lub w trakcie badań okresowych w zakładzie pracy.
2. Przeciwwskazania do RTG klatki piersiowej
Obecnie urządzenia do badań RTG w małym stopniu oddziałują na organizm, ale nie są całkowicie obojętne. Przeciwwskazania do wykonania badania to:
- ciąża,
- wiek poniżej 18. roku życia,
- zbyt duża częstotliwość.
Ilość prześwietleń powinna wynosić maksymalnie dwa w ciągu roku. Należy również pamiętać, że osoby młodsze są bardziej narażone na promieniowanie rentgenowskie.
W przypadku konieczności wykonania badania u kobiety w ciąży personel musi zabezpieczyć płód przed wpływem urządzenia.
3. Jak działa urządzenie do RTG klatki piersiowej?
Urządzenie do badania RTG składa się z dwóch podstawowych elementów - aparatu w kształcie pudełka oraz tuby. Pierwszy element jest najczęściej przyczepiony do ściany i zawiera kliszę promienioczułą oraz płytę, która zapisuje obraz radiologiczny.
Natomiast tuba emituje promienie X i znajduje się kilka metrów od aparatu. Pacjentom w ciężkim stanie wykonuje się badanie za pomocą przyłóżkowego aparatu RTG.
W trakcie RTG wykorzystywane jest promieniowanie rentgenowskie, które pochłaniają tkanki. Najbardziej widoczne są kości, a do lepszego zobrazowania innych części można zastosować kontrast przyjmowany doustnie, dożylnie lub doodbytniczo.
Najbardziej popularne jest RTG klatki piersiowej, ale urządzenie umożliwia również zbadanie czaszki, szczęki, układu moczowego, jelita grubego i cienkiego, górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz naczyń tętniczych.
4. Co pokazuje RTG klatki piersiowej?
Badanie RTG klatki piersiowej uwidacznia drogi oddechowe, płuca, fragmenty kręgosłupa, serca i kości klatki piersiowej. Promienie X które przenikają przez ludzkie ciało, ale poszczególne elementy pochłaniają fale w różnym natężeniu.
Najbardziej absorbują je kości ze względu na swoją gęstość, a w mniejszym stopniu narządy. Natomiast promieniowanie przedostaje się zupełnie swobodnie przez mięśnie i tłuszcz.
Z tego powodu obszary najbardziej gęste na zdjęciu stają się jasne, miękkie fragmenty naszego ciała - ciemnoszare, a tkanki wypełnione powietrzem wyglądają na całkowicie czarne.
5. RTG klatki piersiowej - przebieg badania
Do RTG klatki piersiowej nie należy się szczególnie przygotowywać. Wystarczy założyć wygodne ubranie, które umożliwia zdjęcie górnej części.
Zabronione jest zakładanie biżuterii na szyi, okularów oraz innych metalowych elementów. Personel podaje fartuch ochronny, który zakłada się od pasa w dół.
Powinien chronić od okolicę miednicy oraz szyję (ochrona tarczycy). Pacjentowi najczęściej towarzyszy technik radiologiczny, który wszystko wyjaśnia.
Zwykle zalecane są dwie pozycje ciała - przodem do płynem i bokiem z uniesionymi rękoma. Obie strony klatki piersiowej powinny przylegać do kasety, a ręce muszą opierać się na uchwytach.
Jeżeli pacjent nie jest w stanie samodzielnie stać, badanie można wykonać na łóżku w pozycji półsiedzącej lub leżącej. Niestety, zdjęcia trudno prawidłowo zinterpretować.
W niektórych sytuacjach rtg wykonuje się w innych pozycjach (np. z odrzuconymi obojczykami) w celu lepszego uwidocznienia szczytów płuc.
Na czas RTG technik opuszcza pomieszczenie i steruje aparatem z sąsiedniego pomieszczenia. Przed wykonaniem zdjęcia należy wziąć głęboki oddech i zatrzymać powietrze na kilka sekund.
Oddychanie może zafałszować wynik i wymagać powtórzenia rentgena. Badanie klatki piersiowej zajmuje zazwyczaj do 15 minut i jest całkowicie bezbolesne.
Ewentualny dyskomfort można odczuć ze względu na niższą temperaturę w gabinecie i chłodną płytą przylegającą do klatki piersiowej.
RTG może być również kłopotliwe dla osób ze zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie stawów rąk lub urazami w klatce piersiowej ze względu na konieczność przyjęcia określonej pozycji ciała.
Po wykonaniu prześwietlenia pacjent może zostać poproszony o pozostanie przez chwilę w gabinecie, dopóki technik nie zaakceptuje zrobionych zdjęć.
Zdjęcie jest interpretowane przez radiologa. Stara technika odczytu wyników badania RTG klatki piersiowej wymaga umieszczenia zdjęcia przy źródle światła.
Obecnie klatki mogą być wyświetlane na ekranie komputera i zapisywane na dysku komputera. Dostęp do starszych zdjęć umożliwia porównanie wyników badania.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
