Struny głosowe – podstawowe funkcje, najczęstsze zaburzenia. Jak dbać o struny głosowe?

Struny głosowe (łac. plica vocalis) są parzystą strukturą zlokalizowaną na bocznych ścianach krtani. Zbudowane są z mięśni głosowych, więzadeł głosowych, a także naczyń krwionośnych, nerwów oraz tkanki łącznej. Pokrywa je natomiast nabłonek wielowarstwowy płaski, a ich błona śluzowa zawiera gruczoły zwilżające.

Specyficzna budowa strun głosowych sprawia, że mogą one zostać wprowadzone w drgania przez przeciskające się między nimi powietrze. W czasie oddychania fałdy odchylają się od siebie, a zbliżają się w trakcie fonacji.

Funkcje strun głosowych

Struny głosowe odgrywają kluczową rolę w procesie wydawania dźwięku, a tym samym dają możliwość mówienia oraz komunikowania się.

Dźwięk powstaje, gdy wydychane z płuc powietrze przechodzi przez fałdy głosowe i pobudza je do drgań.

Istnieje wiele czynników, które mogą mieć negatywny wpływ na struny głosowe oraz prowadzić do zaburzeń w ich obrębie. Są to przede wszystkim:

• przeciążenia głosu, przekrzykiwanie i nadużywanie głosu (na które narażone są zwłaszcza osoby zawodowo posługujące się głosem),
• palenie tytoniu i wdychanie substancji drażniących,
• przesuszone powietrze w pomieszczeniu,
• zbyt mała ilość przyjmowanych płynów,
• refluks żołądkowo-przełykowy.

Do najczęstszych schorzeń strun głosowych zalicza się z kolei:

• Zapalenie strun głosowych – zwykle jest związane z zapaleniem krtani. Może mieć ono podłoże bakteryjne lub wirusowe. Główne objawy schorzenia to przede wszystkim chrypka, drapanie w gardle i utrata głosu.
• Guzki śpiewacze (łac. noduli cantorum) – nazywane też guzkami głosowymi, guzkami krzykaczy. Występują najczęściej symetrycznie w okolicy środkowej części fałdów głosowych. Pojawiają się one na skutek nadużywania głosu, jego nieprawidłowej emisji. Sprawiają, że głos staje się ochrypły, niski i nieczysty. Obserwuje się także szybszą męczliwość głosu.
• Obrzęk Reinkego (oedema Reinke) – najczęściej obustronny obrzęk fałdów głosowych, głównie na ich górnej powierzchni, w części przedniej. Najczęstsze przyczyny schorzenia to podrażnienie krtani przez dym tytoniowy oraz nadużywanie głosu.
• Porażenie fałdów głosowych (porażenie strun głosowych) – ma miejsce wtedy, gdy jedna lub obie fałdki głosowe nie funkcjonują prawidłowo. Pacjenci z paraliżem obu strun głosowych mogą mieć problemy z oddychaniem. Zwykle porażenie fałdów głosowych spowodowane jest uszkodzeniem nerwów krtaniowych i nerwu błędnego. Do porażenia może dojść też na skutek zaburzeń w ośrodkowym układzie nerwowym.

Utrzymujące się objawy, wskazujące na zaburzenia strun głosowych, takie jak chrypka, czy zmiana głosu, należy skonsultować z lekarzem. Leczenie strun głosowych zależy przede wszystkim od przyczyny problemu.

W zależności od diagnozy lekarz może zalecić pacjentowi stosowanie antybiotyków, czy leków przeciwzapalnych. Jeśli występują dolegliwości bólowe, wskazane może być także stosowanie środków przeciwbólowych.

W leczeniu dolegliwości strun głosowych pomocne mogą być także leki na struny głosowe bez recepty. Są to przede wszystkim środki nawilżające śluzówkę dróg oddechowych (m.in. pastylki, syropy, spraye, czy tabletki na struny głosowe).

W związku z tym, że zaburzenia strun głosowych często spowodowane są nadużywaniem lub niewłaściwym używaniem głosu, wskazany jest także odpoczynek głosu.

W niektórych przypadkach konieczna może być także eliminacja czynnika powodującego uszkodzenia strun głosowych, np. rzucenie palenia, czy ograniczenie wdychania substancji drażniących.

W określonych przypadkach konieczne może być także leczenie chirurgiczne.

Domowe sposoby na struny głosowe

Domowe sposoby na struny głosowe obejmują przede wszystkim nienadwyrężanie głosu. Pomocne mogą być także delikatne płukanki do gardła oraz ziołowe napary. W suchych pomieszczeniach wskazane jest natomiast nawilżanie powietrza. Kluczowe jest także zadbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu.

Co pić na struny głosowe?

Sprawdzają się tu przede wszystkim kleiki z siemienia lnianego, czy ciepłe napoje z miodem. Wskazane jest także unikanie kawy, mocnej herbaty i alkoholu.

Jak dbać o głos? Wskazane jest przede wszystkim:

• ćwiczenie emisji głosu,
• wykonywanie ćwiczeń oddechowych,
• dbanie o właściwe nawilżenie strun głosowych oraz odpowiednie nawodnienie organizmu,
• oszczędzanie głosu (unikanie hałasu, rozmów w hałaśliwych miejscach, nie podwyższanie głosu, przerwy w mówieniu),
• rzucenie palenia, unikanie biernego palenia,
• unikanie wdychania substancji drażniących, dużych ilości kurzu i alergenów,
• utrzymywanie optymalnej wilgotności w pomieszczeniach,
• ograniczenie spożywania alkoholu i ostrych przypraw, picia mocnej kawy i herbaty.