Techniki relaksacyjne w leczeniu nerwic

Pełniące funkcję pomocniczą w leczeniu nerwicy techniki relaksacyjne mają przede wszystkim na celu radzenie sobie z napięciem emocjonalnym i trudnymi reakcjami ze strony ciała chorego. Ten rodzaj oddziaływań nie jest psychoterapią w ścisłym znaczeniu tego słowa. Nie należy więc zastępować psychoterapii relaksacją, natomiast można stosować obie formy jednocześnie. Techniki relaksacyjne nie są w stanie rozwiązać psychicznych problemów chorego, są bardzo pomocne w redukcji stresu i napięcia. Pozwalają również choremu na kontrolowanie reakcji swojego organizmu i głębsze poznanie ich przyczyn.

Nerwica wiąże się z nieustannym napięciem zarówno psychicznym, jak i mięśniowym, organicznym. Stosowane regularnie metody relaksacyjne są w stanie pomóc choremu w panowaniu nad własnym ciałem i zmniejszeniu lub całkowitym wyeliminowaniu napięcia. Metody te są również dobrym elementem codziennych, samodzielnych ćwiczeń chorego.

Głównymi metodami relaksacji są treningi relaksacyjne. Można do nich zaliczyć: techniki bioenergetyczne, trening autogenny, postępującą relaksację Jacobsona, nagrania relaksacyjne, aromaterapię. Inną popularną formą wspomagającą leczenie nerwicy i wpływającą na rozluźnienie pacjenta jest hipnoza.

• Techniki bioenergetyczne są systemem terapeutycznym stworzonym przez A. Lowena. Podstawową formą terapeutyczną w tej koncepcji jest praca z ciałem. Chory za pomocą odpowiednich ćwiczeń uczy się, jak dążyć do rozluźnienia mięśni, właściwego sposobu oddychania i jego rytmu. W tej technice bardzo istotne są również ćwiczenia utrwalające właściwą postawę ciała oraz sposób poruszania się. Podczas treningów zwraca się uwagę nie tylko na ciało i jego reakcje, ale również na emocje i odczucia pacjenta, starając się oddziaływać całościowo na jego organizm.
• Trening autogenny Schultza jest również popularną metodą relaksacji. Łączy ona w sobie sugestie i ćwiczenia fizyczne, które mają regulować pracę organizmu. Trening polega na koncentrowaniu się na wybranych obszarach ciała i powtarzaniu w myślach sugestii. Te formuły dotyczą ciężaru i ciepła w poszczególnych częściach ciała. Dzięki regularnym ćwiczeniom można uzyskać efekty odprężenia i zniwelowania stresu. Trening pozwala również na kontrolowanie przez pacjenta rytmu oddechu i bicia serca. Panowanie nad odruchami fizjologicznymi pozwala zmniejszać odczuwalny lęk i napięcie emocjonalne. Ten rodzaj ćwiczeń należy wykonywać 2 razy dziennie po kilka minut. Nauczenie się całego zestawu ćwiczeń trwa ok. 3-4 miesięcy.
• Kolejną metodą wspomagającą powrót do zdrowia chorego na nerwicę jest technika postępującej relaksacji Jacobsona. Metoda odrzuca stosowanie sugestii i hipnozy. Opiera się na nauczeniu chorego, w jaki sposób rozluźniać poszczególne partie ciała. Polega to na wykonywaniu ćwiczeń fizycznych, w trakcie których napina się i rozluźnia poszczególne części ciała. Aby trening przynosił pożądane efekty, wymagana jest systematyczna praca. Ćwiczenia należy powtarzać kilka razy dziennie. Do opanowania umiejętności rozluźniania poszczególnych mięśni potrzeba ok. kilku tygodni ćwiczeń.
• Nagrania relaksacyjne oraz aromaterapia pomagają odprężyć się i odpocząć. Aromaterapia jest techniką wykorzystującą zapachy do wpływania na samopoczucie człowieka. Podobnie do zapachów działają dźwięki. Odpowiednio dobrane materiały (np. śpiew ptaków, odgłosy lasu, morza, zapachy z dzieciństwa wyzwalające poczucie błogości i bezpieczeństwa, itp.) pozwalają osiągać oczekiwane efekty – przede wszystkim rozluźnienie mięśni, odpoczynek i pozytywne odczucia. Są prostą metodą, którą chory może stosować we własnym zakresie, w razie potrzeby (np. przed snem czy stresującym wydarzeniem).
• Do metod pozwalających się zrelaksować można zaliczyć również hipnozę. Stosowanie w czasie seansu sugestii słownych wpływa na umysł i ciało chorego pozwalając mu osiągnąć stan rozluźnienia. Hipnozy nie należy stosować długo, ponieważ może prowadzić do uzależnienia się pacjenta.

Opisane techniki relaksacyjne są popularnymi metodami pomocy chorym na nerwicę. Stanowią dobre uzupełnienie leczenia farmakologicznego i psychoterapii. Chory może uzyskać w ten sposób kontrolę nad własnym ciałem, zgłębić przyczyny powstawania różnych reakcji i zmniejszyć napięcie. Każdy może dobrać odpowiednią dla siebie metodę. Stosowanie technik relaksacji jest również możliwością głębszego poznania własnego ciała i umysłu.

Źródła

1. Hall M., Lederer D., Relaksacja w pigułce, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008, ISBN 978-83-7489-123-3.
2. Imielski W., Zaburzenia psychiczne i emocjonalne, SCHOLAR, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7383-440-8.
3. Krzyżowski J., Natręctwa, obsesje, kompulsje, Medyk, Warszawa 2003, ISBN 83-87340-04-9.
4. Rachman S., Zaburzenia lękowe – modele kliniczne i techniki terapeutyczne, GWP, Gdańsk 2005, ISBN 83-89574-54-3.