Witamina "na odporność". Czy w nadmiarze witamina C może szkodzić?

Witamina C, czyli kwas askorbinowy, po raz pierwszy została wyizolowana w 1932 roku przez amerykańskiego biochemika z University of Pittsburgh, pioniera badań żywieniowych, Charlesa Glen Kinga. Rok później, w 1933 roku, została sztucznie syntezowana przez Tadeusza Reichsteina - szwajcarskiego biochemika polsko-żydowskiego pochodzenia, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. Ta niezwykle ważna witamina, nazywana królową witamin, jest kluczowym składnikiem naszego pożywienia – jej niedobór negatywnie wpływa na stan naszego zdrowia.

Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, ulega rozkładowi w czasie gotowania, pieczenia i smażenia. W szybkim tempie jest usuwana z organizmu i wydalana przez nerki. Utratę witaminy C przyspiesza drobne pokrojenie żywności przed gotowaniem, gotowanie w dużej ilości wody, zalewanie zimną wodą produktu przed zagotowaniem, dodawanie sody oraz przechowywanie ugotowanego jedzenia przez zbyt długi czas.

Witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, aktywnie uczestniczy w różnych ważnych procesach, takich jak m.in.: synteza kolagenu i karnityny, absorbcja żelaza w żołądku, czy metabolizm energetyczny komórki. To rodzaj silnego przeciwutleniacza, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie nadnerczy, chroni komórki przed wolnymi rodnikami i stresem oksydacyjnym. Jej odpowiedni poziom w organizmie jest odpowiedzialny za obronę przed niekorzystnymi skutkami niedotlenienia, niedokrwienia oraz działaniem toksycznych substancji i zanieczyszczeń.

Poza tym, kwas askorbinowy wzmacnia układ odpornościowy, dzięki czemu nie tylko mniej chorujemy, ale też szybciej wracamy do pełni sił po przebytej infekcji. Ma pozytywny wpływ na układ krążenia, zmniejsza sztywność tętnic i chroni naczynia krwionośne przed uszkodzeniami. Obniża poziom "złego" cholesterolu LDL, zapobiega udarom mózgu, a według niektórych źródeł podawanie witaminy C w dużych dawkach może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania na nowotwory.

Witamina C uczestniczy także w procesie tworzenia się kolagenu i tkanki łącznej, co z kolei wspiera budowanie ścięgien, chrząstek i tkanek kolagenowych w skórze. Regeneracyjnie wpływa na skórę, przyspiesza gojenie się ran i oparzeń, chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV i spowalnia proces starzenia się skóry.

Dziecko, które przychodzi na świat, zazwyczaj ma odpowiednią ilość witaminy C w organizmie. Im jednak staje się starsze, tym jego zapotrzebowanie wzrasta. Niemowlęta w wieku 6-12 miesięcy, które nie są karmione naturalnie (czyli mlekiem matki) i nie mają w diecie wprowadzonych owoców oraz warzyw, są narażone na niedobór tej witaminy. Szacuje się, że zapotrzebowanie na tę witaminę u dzieci wynosi: 20 mg/doba (1 - 3 lata), 20 mg/doba (4 - 6 lat), 45 mg/doba (7- 10 lat), 70 mg/doba (11 - 14 lat), 100 mg/doba (chłopcy 15 - 17 lat), 90 mg/doba (dziewczynki 15 - 17 lat).

Inaczej oczywiście klaruje się zapotrzebowanie u osób dorosłych, które mieści się w przedziale 75-100 mg na dobę. Większe ilości witaminy C są jednak niezbędne w przypadku osób narażonych na duży wysiłek fizyczny, w czasie przeziębienia, infekcji bakteryjnych i choroby objawiającej się gorączką. Poza tym, dawki witaminy C zwiększa się u kobiet w czasie ciąży, w czasie karmienia piersią i u pań stosujących tabletki antykoncepcyjne. Palacze i mieszkańcy zimnych części świata także powinni zadbać o dodatkowe dawki.

Nadwyżki kwasu askorbinowego są wydalane z moczem. Spożywana w dużych ilościach nie niesie ze sobą raczej ryzyka toksycznego działania. Mimo tego, że przedawkowanie witaminy C jest raczej rzadko spotykanym zjawiskiem, to jednak są przypadki takich stanów. Zdaniem ekspertów spożywanie dawek przekraczających 1 g dziennie może spowodować pewne reakcje toksyczne.

Zbyt duże ilości witaminy mogą m.in. wpływać na pogorszenie wchłaniania albo na ograniczenie aktywności selenu oraz miedzi. Osoby cierpiące na nerki mogą zauważyć reakcje powiązane z przyjmowaniem witaminy C - może ona bowiem zwiększyć tempo tworzenia się kamieni. Jej nadmiar może też wpłynąć na zakłamanie wyników cukrzycy i hemoglobiny. Spożycie bardzo dużych ilości kwasu askorbinowego zazwyczaj objawia się:

• bólem brzucha,
• biegunką,
• wymiotami,
• skurczami żołądka,
• zgagą,
• pojawieniem się wysypki na skórze,
• pogorszeniem odporności,
• częstszymi infekcjami i przeziębieniami (szczególnie w przypadku dzieci).

Warto dodać, że nadmierne ilości tej witaminy wpływają w negatywny sposób na szkliwo zębów i na odczyn pH w jamie ustnej.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Źródła

1. Dagmara Dąbek