Wyprzenie powodowane przez Candida albicans

Candida albicans jest organizmem należącym do drożdżaków z rodzaju Candida. Jest ona pospolitym drobnoustrojem komensalnym, co oznacza, że naturalnie występuje w organizmie człowieka, w przewodzie pokarmowym, czy skórze i błonach śluzowych, jednak nie wywiera szkodliwego działania. Dopiero, gdy nastąpią sprzyjające warunki, a omawiany drożdżak ulegnie nadmiernemu rozwojowi, dochodzi do tak zwanej infekcji oportunistycznej (czyli organizmem naturalnie bytującym w ciele człowieka).

Czynniki ogólnoustrojowe sprzyjające wyprzeniom:

• długotrwała antybiotykoterapia,
• długotrwała sterydoterapia,
• otyłość,
• zaburzenia hormonalne,
• nadmierna potliwość,
• stosowanie leków immunosupresyjnych,
• leczenie przy pomocy chemioterapii,
• choroba nowotworowa,
• AIDS,
• cukrzyca,
• stanu po transplantacjach narządów.

Czynniki miejscowe sprzyjające wyprzeniom:

• mikrourazy skóry,
• maceracja naskórka,
• zawiększona wilgotność danego miejsca (np. wskutek noszenia nieodpowiedniej, nieprzewienej odzieży).

Jak już to zostało wspomniane, zmiany chorobowe najczęściej dotyczą przestrzeni międzypalcowej rąk, a dokładniej trzeciej i czwartej (między III a IV pacem oraz między IV i V). Rzadziej drożdżakowe wyprzenie dotyczy stóp. Objawy opisywanego schorzenia to: ogniska rumieniowo-wysiękowe oraz złuszczające, głębokie, bolesne pęknięcia z odwarstwianiem się naskórka. Wyprzenia, często towarzyszą drożdżycy paznokci i wałów paznokciowych. Rozwojowi choroby sprzyja praca w wilgotnych warunkach: sprzątaczki, kucharki, pracownicy myjni samochodowych itd.

Drożdżyca może umiejscawiać się także w fałdach pachwinowych, pachowych, szparze pośladkowej (wyprzenie odbytu) czy w fałdach pod biustem. Cechą łączącą te okolice jest stosunkowo duża wilgotność, wskutek wzmożonego pocenia się oraz małej przewiewności tych okolic oraz ocieranie się o siebie fałdów skórnych, zwłaszcza w przypadku osób otyłych. Objawy są podobne, jak w przypadku wyprzenia przestrzeni międzypalcowej, to znaczy: ogniska rumieniowo-wysiękowe, pęknięcia skóry z maceracją i złuszczaniem się naskórka. Charakterystyczne dla zmian drożdżakowych w tych okolicach jest także występowanie ognisk satelitarnych oraz współistnienie zakażenia bakteryjnego.

Rozpoznanie jest najczęściej stawiane na podstawie objawów klinicznych, jednakże pomocne mogą być również badania mykologiczne (mikologia – dział biologii zajmujący się badaniem grzybów) czy badanie mikroskopowe pobranych od pacjenta fragmentów skóry czy błony śluzowej i odpowiednio przygotowanych do badania.

Wyprzenie drożdżakowe należy różnicować przede wszystkim z takimi chorobami jak:

• grzybica dermatofitowa,
• zakażenie bakteryjne,
• łuszczyca.

Ostateczne rozpoznanie w niepewnych przypadkach potwierdza, bądź wyklucza badanie mykologiczne.

W większości przypadków wyprzeń drożdżycowych wystarczające jest leczenie miejscowe za pomocą pochodnych imidazolowych lub polienolowych antybiotyków przeciwgrzybiczych.

W rozległych i przewlekłych drożdżycach, oprócz leczenia miejscowego stosuje się także preparaty o działaniu uogólnionym. Należy także wspomnieć, że drożdżyce mają zwykle przewlekły przebieg i tendencję do nawracania mimo sumiennego leczenia. W związku z tym, zwłaszcza przy leczeniu drożdzycy o rozległych zmianach, konieczna jest kilkutygodniowa obserwacja dermatologiczna, najlepiej zakończona badaniem mykologicznym.

Źródła

1. De Schepper L. CANDIDA, Objawy, przyczyny, leczenie, Wydawnictwo Lekarskie Similimum, Nowy Sącz 2010, ISBN 978-83-928687-2-9
2. Elewski B. Grzybicze zakażenia skóry, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2000, ISBN 83-86019-86-1
3. Chorzelski T., Jabłońska S. Choroby skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-2430-7
4. Ackermann G. Antybiotyki i środki przeciwgrzybicze, MedPharm, Wrocław 2010, ISBN 978-83-60466-90-2