Wysyp jelitówek w przychodniach. Lekarka wyjaśnia, dlaczego atakują wiosną

Obecnie zmagamy się z wysypem infekcji układu pokarmowego. Dr Magdalena Cubała-Kucharska, specjalistka medycyny rodzinnej, członkini Polskiego Towarzystwa Żywieniowego i założycielka Instytutu Medycyny Integracyjnej Arcana, mówi o wysypie wiosennych "jelitówek". – Wielu pacjentów zgłasza się teraz z objawami ze strony układu pokarmowego – wskazuje.

Dlaczego teraz jest tak wiele zachorowań na "grypę jelitową"?

- Zimowy sezon infekcyjny osłabia cały układ odpornościowy, więc wiosną jesteśmy bardziej podatni na kolejne zakażenia. Bardzo istotny jest też fakt, że zimą nasza dieta jest znacznie uboższa w witaminy i minerały. Nawet jeśli wydaje nam się, że odżywiamy się zdrowo i jemy to, co zwykle, dostępne w supermarketach warzywa i owoce nie są świeże i lokalne, a importowane i uboższe w wartości odżywcze – wyjaśnia dr Cubała-Kucharska.

- Przednówek i przedwiośnie to okres bardzo nieprzyjemny dla organizmu, kiedy musi on się przystosować do wielu zmian: temperatury, czasu, większej aktywności. Przesilenie wiosenne nie jest żadnym mitem, a prawdziwym wyzwaniem dla zdrowia – dodaje.

Zobacz też: Coraz więcej chorych. "Wystarczy zwykłe podanie ręki, dotknięcie przedmiotu"

Już pod koniec marca na łamach WP abcZdrowie dr Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia, a także specjalistka pediatrii i medycyny rodzinnej, informowała, że zmagamy się ze wzrostem zachorowań na "jelitówki". – Mamy bardzo dużo wszelkiego rodzaju "jelitówek". Nie towarzyszy im co prawda gorączka, ale pacjenci skarżą się na nudności, bóle brzucha, luźne stolce, które utrzymują się przez kilka dni. Jak już się pojawią, to wymiatają cały dom, bo błyskawicznie się roznoszą – mówiła.

"Jelitówka" to potoczna nazwa ostrej biegunki infekcyjnej, tzw. grypy żołądkowej, choć, jak podkreśla dr Cubała-Kucharska, "z grypą nie ma ona zbyt wiele wspólnego". Wirusowe zakażenie obejmuje jelito cienkie i objawia się wodnistą, obfitą biegunką, której często towarzyszą wymioty, osłabienie, gorączka i brak apetytu.

"Grypa żołądkowa" nie jest wywoływana przez wirusa grypy, a przez szczepy:

• rotawirusów,

• norowirusów,

• adenowirusów,

• astrowirusów,

• kaliciwirusów.

Jest silnie zakaźna. Do infekcji może dojść nawet po krótkim kontakcie z chorym lub skażoną powierzchnią (taką jak blat kuchenny, toaleta, klamka).

Jak podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie specjalistka chorób zakaźnych, hepatologii i medycyny podróży dr Karolina Pyziak-Kowalska, w większości przypadków leczenie infekcji wirusowych przewodu pokarmowego opiera się na postępowaniu objawowym, czyli przede wszystkim odpowiednim nawodnieniu i uzupełnianiu elektrolitów, co bywa wyzwaniem, zwłaszcza w przypadku dzieci.

- Gotowe preparaty doustnych płynów nawadniających mogą mieć specyficzny smak, który nie zawsze odpowiada dzieciom. W praktyce czasem dopuszcza się inne płyny, np. rozcieńczone soki czy – wyjątkowo – lekko rozgazowaną colę, która zawiera zarówno cukier, jak i sód, choć nie jest to zalecenie rutynowe – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Karolina Pyziak-Kowalska.

- Wspomagająco zaleca się także stosowanie probiotyków, które mogą wspierać regenerację mikrobioty jelitowej. W przypadkach nasilonej biegunki, zwłaszcza przy podejrzeniu nadkażenia bakteryjnego, lekarz może rozważyć zastosowanie leków o działaniu przeciwbakteryjnym w obrębie przewodu pokarmowego, jednak takie sytuacje należą do rzadkości i wymagają indywidualnej oceny – dodaje ekspertka.

Dr Cubała-Kucharska podkreśla, że szczególną rolę w leczeniu infekcji jelitowych odgrywa nawadnianie. Jest ważne zwłaszcza w kontekście leczenia dzieci i seniorów, jeszcze bardziej narażonych na odwodnienie. – Picie wody jest kluczowe dla regeneracji organizmu przy "jelitówce". Trzeba o nim pamiętać w szczególności u dzieci i seniorów, którzy mogą zupełnie nie odczuwać pragnienia i nie chcieć pić, zwłaszcza jeśli występują wymioty. Mimo to, chorego należy dopajać płynami wieloelektrolitowymi, które są dostępne bez recepty w każdej aptece – radzi lekarka rodzinna.

W ostateczności można także zrobić domowy izotonik, "byle nie dodawać do niego za dużo soli", jak podkreśla dr Cubała-Kucharska. Ekspertka zaznacza także, że przy "jelitówce" powinniśmy nawadniać się płynami o temperaturze pokojowej. Nie zimnymi, ani gorącymi, żeby dodatkowo nie podrażniać przewodu pokarmowego.

Źródłem problemów pokarmowych może być także infekcja bakterią Helicobacter pylori, która spotkała jedną z naszych czytelniczek.

- W zeszłym roku, mniej więcej, gdy zaczynała się wiosna, zaczęłam odczuwać bóle brzucha, które wiązałam raczej z niewłaściwą dietą. Jednak coraz częściej miałam wzdęcia, czułam się pełna. Pojawiły się też nudności, raz zemdlałam. Wieczorami zazwyczaj leżałam w łóżku i nie miałam na nic siły. Leki tylko docelowo pomagały, bo kolejnego dnia sytuacja się powtarzała. W końcu trafiłam do szpitala na "całościowy przegląd". Wtedy okazało się, że mam Helicobacter pylori. Wdrożono więc antybiotykoterapię i po kilku tygodniach wszystko było w porządku – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie nasza czytelniczka, pani Zofia z Kielc.

Helicobacter pylori (H. pylori) to bakteria, która zasiedla błonę śluzową żołądka i dwunastnicy. Może być podłożem choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, ale samo zakażenie bakterią nie jest jednoznaczne z zachorowaniem – bo jej nosicielami jest dziś większość dorosłych Polaków.

- W ostatnich latach częstotliwość tych infekcji zaczęła nieco spadać, ale to nie zmienia faktu, że jest ona obecna u ok. 67 proc. dorosłych i aż 30 proc. dzieci. To jedna z tzw. chorób brudnych rąk, ale często przenosi się np. także przez pocałunek – mówi dr Cubała-Kucharska.

Do zakażenia dochodzi głównie drogą:

• fekalno-oralną – np. przez spożycie skażonej wody lub żywności,

• oralno-oralną – np. przez wspólne używanie sztućców, pocałunki,

• kontakt z zakażonymi powierzchniami – w niehigienicznych warunkach sanitarnych.

U wielu osób zakażenie może przebiegać bezobjawowo. Jednak u części rozwijają się dolegliwości związane z układem pokarmowym, takie jak:

• ból lub dyskomfort w nadbrzuszu,

• wzdęcia, odbijanie, uczucie pełności,

• nudności, czasem wymioty,

• zmniejszony apetyt,

• ciemne stolce (objaw krwawienia z przewodu pokarmowego),

• objawy niedokrwistości (np. zmęczenie, bladość) – jeśli dochodzi do utraty krwi.

Świadomość na temat bakterii Helicobacter jest istotna głównie ze względu na potencjalnie groźne powikłania obejmujące chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, a nawet raka żołądka, przy którym zakażenie bakterią jest czynnikiem ryzyka rozwoju.

Zobacz też: Główny sprawca raka żołądka. "Aż 80 procent przypadków"

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. abcZdrowie.pl