Nowe odkrycia. Jak węch i słuch może wpływać na wczesne wykrycie chorób
Osłabienie czy utrata zmysłów może być ważnym sygnałem świadczącym o pogorszeniu zdrowia. Nowe doniesienia ze świata nauki wskazują, że utrata słuchu albo węchu może być powiązana ze zwiększonym ryzykiem zgonu.
Węch i słuch ostrzegają o poważnych chorobach
W tym artykule:
Pogorszenie węchu a ryzyko wystąpienia chorób
Artykuł opublikowany w periodyku "JAMA Otolaryngology-Head & Neck Surgery" pokazuje, że upośledzenie węchu może być powiązane ze zwiększoną śmiertelnością wśród osób starszych.
Opisane badanie przeprowadzono w Swedish National Study on Aging and Care in Kungsholmen i wzięło w nim udział 2500 osób. Uczestników poddano testom węchowym, które polegały na rozpoznaniu różnych zapachów.
Naukowcy odkryli, że każda błędna odpowiedź w teście była powiązana z sześcioprocentowym wzrostem ryzyka zgonu z dowolnej przyczyny w ciągu sześciu lat oraz pięcioprocentowym wzrostem tego ryzyka w okresie dwunastu lat. Najsilniejszy związek zaburzeń węchu i większej śmiertelności zaobserwowano w przypadku zgonów związanych między innymi z chorobami neurodegeneracyjnymi. Tutaj też dużą rolę odegrała demencja. Otępienie okazało się jednym z najistotniejszych czynników pośredniczącym na linii utraty węchu i śmiertelności, odpowiadając za niemal jedną czwartą zaobserwowanego ryzyka.
Zobacz także: Ma 30 lat i choruje na Alzheimera. Tak jak jego ojciec
Naukowcy zauważyli też, że duże znaczenie miały inne czynniki jak niedożywienie czy osłabienie organizmu.
"Nasze ustalenia pokazują, że zmysł węchu to nie tylko funkcja sensoryczna — to okno na ogólny stan zdrowia i odporność w starzeniu się. Sprawdzanie węchu może pomóc zidentyfikować osoby o podwyższonym ryzyku pogorszenia funkcji poznawczych i fizycznych, zanim pojawią się inne objawy" — mówi Ingrid Ekström, jedna z głównych autorek badania.
Zdrowe powonienie jest wiec istotną kwestią dla rozwoju geriatrii. Zespół szwedzkich badaczy wskazuje, że warto rozważyć rozpowszechnienie prostych badań węchowym jako element prewencyjny. Obok badań słuchu czy wzroku, to sprawdzenie węchu mogłoby poprawić jakość opieki nad seniorami.
Pogorszenie słuchu a ryzyko wystąpienia chorób
Gorsza jakość zmysłów może być znakiem ostrzegawczym – naukowcy z Wielkiej Brytanii potwierdzili tę tezę, badając słuch. Okazuje się, że problemy ze słyszeniem mogą być powiązane z wyższym ryzykiem wystąpienia chorób serca.
Osoby mające niewielkie problemy słuchowe wykazywały o 15 proc. wyższe ryzyko wystąpienia niewydolności serca niż osoby prawidłowo słyszące. Ryzyko zachorowania rosło, wraz ze zwiększeniem wady słuchowej.
Niewydolność serca to w dużym skrócie niemożność pompowania przez organ odpowiedniej ilości krwi dla zaspokojenia potrzeb organizmu. Jest to obecnie poważny problem zdrowotny, w kontekście tej choroby mówimy już nawet o epidemii. Najczęściej występuje u osób starszych, nawet 20 proc. osób w przedziale wiekowym 70 – 80 lat zmaga się z niewydolnością serca. Choroba objawia się stałym zmęczeniem, występowaniem duszności i napadowej duszności nocnej, obrzękami wokół nóg i kostek.
Niewydolność serca jest wciąż powodem wielu zgonów, stąd tak istotne jest wprowadzanie działań prewencyjnych. Jednym z nich może być systematyczne poddawanie się badaniom słuchu. Zmysł ten, bazując na badaniach przeprowadzonych przez brytyjskich naukowców, może nam sygnalizować, że z sercem dzieje się coś niepokojącego.
Zaburzenia zmysłów a choroby
Zmysły informują nas przede wszystkim o bodźcach zewnętrznych. Zdarza się jednak, że dają nam znać, że w organizmie toczy się proces chorobowy, o czym zresztą świadczą już przytoczone badania.
Zaburzenia poszczególnych zmysłów mogą być symptomami wielu innych chorób. Wymieńmy kilka przykładów:
zaburzenia węchu: COVID-19 i inne infekcje wirusowe, schorzenia neurodegenracyjne (choroba Alzheimera, Parkinsona), zapalenie zatok, guz mózgu,
zaburzenia smaku: cukrzyca, stwardnienie rozsiane, niedobory witamin, a nawet depresja,
zaburzenia słuchu: guzy nerwu słuchowego, stwardnienie rozsiane, infekcje ucha, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek,
zaburzenia wzroku: cukrzyca, migrena, stwardnienie rozsiane, zwyrodnienie plamki żółtej, guzy mózgu,
zaburzenia czucia: choroby kręgosłupa, udar mózgu, neuropatie obwodowe.
Powyższa lista dowodzi, że nie powinniśmy bagatelizować jakichkolwiek zmian w funkcjonowaniu zmysłów. Jeśli pojawią się problemy z widzeniem, słyszeniem, węchem, dotykiem czy smakowaniem, warto rozważyć wizytę u lekarza rodzinnego.
Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źrodła: Karolinska Institutet - ki.se
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
