Zwapnienie płuc - przyczyny i objawy. Kiedy konieczne jest leczenie?

Zwapnienie płuc to sytuacja, w której w płucach pojawiają się ziarniste złogi, stworzone z nadmiernie gromadzonych soli wapnia. Choć złogi te najczęściej obserwuje się w płucach i opłucnej, mogą pojawić się także w innych tkankach i narządach - tchawicy czy oskrzelach, naczyniach krwionośnych i węzłach chłonnych.

Zwykle zwapnienia są niewielkie, przypominają ziarna kawy, ale mogą występować w dużej ilości. Zwykle wykrywane są przypadkowo.

Zwapnienie płuc samo w sobie nie jest chorobą. Traktuje się je jak objaw chorobowy i zawsze szuka dodatkowych przyczyn ich pojawienia się.

Zwapnienia w płucach mogą mieć wiele przyczyn. Najczęściej są pozostałością po przebytych chorobach płuc i układu oddechowego. Mogą pojawić się po zwykłych infekcjach, przeziębieniu czy zapaleniu płuc, ale także być konsekwencją gruźlicy. Na powstawanie zwapnień mają także wpływ niektóre infekcje pasożytnicze.

Także niektóre choroby autoimmunologiczne mogą przyczynić się do powstawania złogów wapniowych w płucach. To przede wszystkim sarkoidoza i amyloidoza. Problem może pojawić się także na skutek tzw. zawału płuca, czyli sytuacji, w której dochodzi do niedokrwienia miąższu płuc.

Na zwapnienie płuc narażone są także osoby, które pracują w szkodliwych warunkach i są wystawione na działanie pyłu, kurzu czy zanieczyszczeń z powietrza. To przede wszystkim pracownicy młynów, cementowni, piekarni, zakładów włókienniczych i szwalni. Na skutek działania szkodliwych czynników rozwija się pylica, która sprzyja powstawaniu złogów.

Zwapnienie płuc nie daje żadnych objawów i zwykle wykrywane jest przypadkowo podczas innych badań. Jeśli jednak złogów jest dużo i są one zlokalizowane w konkretnych miejscach w układzie oddechowym, mogą wywołać pewne dolegliwości.

Duża ilość złogów wapniowych zmniejsza pojemność płuc i utrudnia wymianę gazową, co może wywołać:

• duszności
• zmniejszoną tolerancję na wysiłek
• kaszel, któremu nie towarzyszą żadne inne objawy infekcji

Objawy zwapnienia płuc są zatem niespecyficzne i mogą wskazywać na wiele innych dolegliwości.

Zwapnienie płuc zwykle wykrywane jest przypadkiem podczas prześwietlenia klatki piersiowej. Jeśli pacjent odczuwa w związku z ich obecnością nieprzyjemne dolegliwości, kierowany jest na badanie radiologiczne, które pomoże ustalić charakter zmian i ich dokładne rozmieszczenie.

Jako że zwapnienie samo w sobie nie jest chorobą, jego diagnostyka nie jest szeroka, a leczenie zazwyczaj niepotrzebne.

Obecność złogów wapniowych w płucach zwykle nie powoduje poważnych dolegliwości ani nie utrudnia codziennego funkcjonowania. Zazwyczaj ich ilość nie jest duża. Jeśli więc zwapnienie płuc nie ogranicza aktywności fizycznej, nie utrudnia oddychania ani nie zmniejszają codziennej sprawności, nie ma podstaw do ich leczenia.

Są to łagodne zmiany, które nie przekształcają się w chorobę nowotworową. Jeśli złogów jest dużo i utrudniają pacjentowi codzienne funkcjonowanie, lekarz podejmuje decyzję o wdrożeniu leczenia. Czasem pacjent musi co jakiś czas zgłaszać się na badanie radiologiczne w celu oceny zmian.

Jeśli złogi wynikają z obecności innej choroby, w pierwszej kolejności należy skupić się na jej wyleczeniu.