Badanie płuc pozwala nie tylko określić ich ogólną wydolność, ale także wykryć wszelkie nieprawidłowości. Regularne wykonywanie podstawowych badań pozwoli na zminimalizowanie ryzyka rozwoju chorób układu oddechowego.
Grupa badań, określających kondycję układu oddechowego, to tzw. badanie czynnościowe. Wyróżnia się w niej między innymi badanie zdolności dyfuzji gazów, spirometrię i pletyzmografię.
Zdolność dyfuzji gazów określa się za pomocą specjalnej aparatury. Pacjent musi wykonać kilka głębokich, spokojnych oddechów przez ustnik. Podczas badania, w trakcie wdechu do płuc podawana jest mieszkanka powietrza, tlenku węgla i helu.
Wydech można wykonać po zatrzymaniu powietrza w płucach na około 10- sekund.
Spirometria ma bardzo podobny przebieg. Za jego pomocą mierzy się objętość i pojemność płuc i przepływ powietrza w płucach i oskrzelach.
Przy pomocy tego badania można określić wiele schorzeń układu oddechowego, między innymi przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
Inną metodą diagnostyki jest pletyzmografia. Jest to niejako rozszerzenie spirometrii. Podczas wydechu w płucach zostaje zawsze pewna ilość powietrza - tak zwana objętość zalegająca.
Spirometria nie jest w stanie określić ilości powietrza, które zostaje w płucach, natomiast jest to możliwe dzięki pletyzmografii.
Badanie to określa całkowitą ilości powietrza, która mieści się w płucach. Dodatkowo dzięki tej metodzie można stwierdzić także opór stawiany powietrzu przez drogi oddechowe.
Poprzednie badania opierały się na wdychaniu i wydychaniu powietrza przy pomocy specjalnego ustnika. W inny sposób przebiega bronchoskopia.
W przeciwieństwie do poprzednich, jest to badanie endoskopowe. Oznacza to, że do jego wykonania potrzebna jest specjalna rurka zakończona kamerą, którą wprowadza się do płuc.
Przez to, że badanie jest inwazyjne, do jego przeprowadzenia muszą być konkretne powody. Trzeba się też do niego bardzo dokładnie przygotować.
Badania płuc wykonuje się także poprzez testy wytrzymałościowe, na przykład kilkuminutowy marsz albo bieg a bieżni.