Trwa ładowanie...

Glista ludzka - ja dochodzi do zakażenia? Objawy i leczenie glistnicy

Glistnica może wywołać silny ból brzucha i biegunkę.
Glistnica może wywołać silny ból brzucha i biegunkę. (iSrock)

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to pasożyt przewodu pokarmowego, który jest przyczyną choroby o nazwie glistnica. Na zakażenie najbardziej narażone są osoby, które nie przestrzegają zasad higieny, np. nie myją rąk po wyjściu z toalety lub jedzą niemyte owoce lub warzywa. W grupie ryzyka, ze względu na mniejszą dbałość o higienę, są również małe dzieci. Mogą one zarazić się, np. biorąc do buzi ręce ubrudzone piaskiem, ziemią. Sprawdź, jakie są objawy zakażenia glistą ludzką i na czym polega leczenie.

spis treści

1. Charakterystyka glisty ludzkiej

Glista ludzka to pasożyt, który bytuje w jelicie cienkim. Ma cylindryczny kształt, cielistą barwę i ciało zwężone na obu końcach. Samce glisty ludzkiej mogą osiągać do 1,5-3 cm długości i 0,2-0,4 cm szerokości, samice zaś odpowiednio – do 2,5-3,5 cm i 0,3-0,6 cm.

Samice mogą składać nawet 200 tysięcy jaj dziennie, które są wydalane z kałem. W sprzyjających warunkach (m.in. przy odpowiedniej temperaturze powietrza), po kilkunastu dniach w jajach rozwija się larwa.

Zobacz film: "Jak pozbyć się biegunki?"

Jaja zawierające larwę to tzw. jaja inwazyjne. Do zarażenia kolejnej osoby może dojść na skutek połknięcia jaj inwazyjnych np. z zanieczyszczonym pokarmem. Warto wiedzieć, że larwa znajdująca się w takim jajeczku zachowuje zdolność do zakażenia człowieka przez 2–5 lat.

W naszym kraju glista ludzka jest jednym z najczęściej występujących pasożytów. Szacuje się, że na glistnicę choruje nawet 18 proc. Polaków.

Migreny są jednym z objawów zakażenia glistą ludzką
Migreny są jednym z objawów zakażenia glistą ludzką (Shutterstock)

2. Jak dochodzi do zakażenia glistą ludzką?

Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez połknięcie jaj z larwami glisty ludzkiej. Może do tego dojść w wyniku:

  • nieodpowiedniej higieny - na zakażenie narażone są zwłaszcza osoby, które nie myją rąk po skorzystaniu z toalety lub przed jedzeniem
  • zjedzenia niedokładnie umytych warzyw i owoców
  • wypicia wody zanieczyszczonej jajami pasożyta
  • w przypadku dzieci na skutek włożenia do buzi palców ubrudzonych piaskiem z piaskownicy

Po dostaniu się do organizmu jaja docierają do jelita cienkiego. Następnie z jaj uwalniają się larwy, które przenikają przez ścianę jelita do krwi i wraz z nią "wędrują" po organizmie. Mogą dotrzeć do różnych narządów, w tym do płuc.

Po przebiciu pęcherzyków płucnych, wędrują ku górze, do gardła. Tu, po odkrztuszeniu, powtórnie zostają połknięte. W ten sposób ostatecznie osiadają w jelicie cienkim, gdzie larwy glisty ludzkiej przekształcają się w postacie dorosłe. Mogą tam przetrwać nawet 1-2 lata.

3. Objawy glistnicy

Pierwsze objawy glistnicy pojawiają się w okresie wędrówki larw glisty ludzkiej do płuc, po ok. 5-6 dniach od zakażenia. Mogą wtedy wystąpić:

  • podwyższona temperatura ciała,
  • dreszcze,
  • uczucie duszności,
  • kaszel,
  • odkrztuszanie plwociny podbarwionej krwią.

Po ok. 2-3 miesiącach od zakażenia glistą ludzką, kiedy w jelitach pojawiają się dorosłe osobniki glisty, wystąpić mogą:

Oprócz wyżej wymienionych objawów mogą pojawić się również te związane z działaniem toksycznych substancji wydzielanych przez glisty. Należą do nich:

  • objawy neurologiczne (bóle głowy, bezsenność, uczucie pobudzenia),
  • objawy alergiczne (zmiany skórne pod postacią pokrzywki, obrzęki zlokalizowane na powiekach, zapalenie spojówek, nieżyt nosa, napady astmy).

Niektóre larwy trafiają do różnych narządów, np. wątroby, mózgu, gdzie otorbiają się i tworzą tzw. guzki robacze. W jelicie może się znajdować nawet kilkaset glist jednocześnie. Wówczas może dojść do powikłań w postaci niedrożności jelit lub zapalenia wyrostka robaczkowego.

Należy zaznaczyć, że objawy zakażenia glistą ludzką zależą od intensywności inwazji pasożytniczej oraz od osobniczej wrażliwości człowieka. U niektórych dorosłych glistnica może przebiegać bezobjawowo.

Objawy glisty ludzkiej nasilają się wraz ze wzrostem ilości pasożytów. Zaatakowany organizm jest osłabiony z powodu silnych toksyn wydzielanych przez obumierające pasożyty.

Zakażenie_ Ascaris lumbricoides _nie zawsze powoduje szereg objawów glisty ludzkiej, wskazujących na zainfekowanie organizmu. Może przebiegać bezobjawowo lub wręcz przeciwnie, może dojść do braku łaknienia, bólu brzucha i wymiotów, nudności, zaparć i biegunek a także silnych bólów głowy.

Objawy glisty ludzkiej mogą pojawić się po spożyciu pokarmu brudnymi rękoma
Objawy glisty ludzkiej mogą pojawić się po spożyciu pokarmu brudnymi rękoma

4. Diagnostyka glistnicy

W przypadku podejrzenia glistnicy, wykonuje się badanie kału na obecność jaj pasożyta. Kał należy pobrać 3 razy w ciągu 10 dni, co 2-3 dni.

Warto jednak pamiętać, że mimo obecności glisty ludzkiej w organizmie, wynik badania może być fałszywie ujemny. Dzieje się tak, gdy glisty ludzkie nie są jeszcze dojrzałe i nie składają jaj lub gdy są stare, obumierają i zaczynają się rozkładać.

Najbardziej wiarygodne wyniki otrzymuje się po około 3 miesiącach od zakażenia. Wtedy glista ludzka osiąga dojrzałość i rozpoczyna składanie jaj.

Można również wykonać badania serologiczne, które polega na wykryciu przeciwciał wytwarzanych przeciwko temu pasożytowi w surowicy krwi.

5. Leczenie glistnicy

Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych, których działanie powoduje obumarcie glist, które wydala się wraz z kałem.

Niektórzy zalecają metody alternatywne, np. pestki dyni czy czosnek, jednak nie ma dowodów naukowych potwierdzających ich skuteczność. Leczenie zawsze należy konsultować z lekarzem.

6. Jak zapobiec zakażeniu glistą ludzką?

Przede wszystkim należy przestrzegać zasad higieny, dbać o regularne mycie rąk, zwłaszcza przed jedzeniem. Należy również pamiętać o dokładnym myciu owoców i warzyw przed ich spożyciem, a także unikać picia wody nieprzegotowanej lub niebutelkowanej. Trzeba także uczyć dzieci odpowiedniej higieny już od najmłodszych lat, by wiedziały, że nie można wkładać brudnych rąk do buzi.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze