6 zaskakujących czynników, powodujących raka skóry
Czerniak skóry jest stosunkowo rzadko występującym w Polsce nowotworem. Chorują na niego głównie mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, Nowej Zelandii, państw Afryki i Ameryki Środkowej, czyli najbardziej nasłonecznionych miejsc na Ziemi. Niestety, mimo że obecnie zachorowalność na nowotwór złośliwy skóry nie jest duża, tendencje są przerażające. Z danych szacunkowych wynika, że w 2025 roku na raka skóry będzie umierać dwa tysiące osób rocznie, ponad połowę będą stanowić dzieci. Co zwiększa ryzyko zachorowania? Oto najbardziej zaskakujące czynniki, o których nie miałeś pojęcia.
1. Praca w zawodzie pilota lub stewardessy
Piloci oraz stewardessy są bardziej narażeni na rozwój czerniaka od osób pracujących na lądzie – wynika z badań, jakie w 2014 roku przeprowadzili naukowcy z Uniwersytetu California w San Francisco. Jak podają eksperci, na wysokości 1 kilometra natężenie promieniowania ultrafioletowego wzrasta o około 15 procent. Oznacza to, że na wysokości ok. 9 kilometrów, na jakiej znajduje się najwięcej samolotów, promieniowanie UV kształtuje się na poziomie nawet dwukrotnie wyższym niż na ziemi. Mimo że konstrukcja maszyn w dużej części zabezpiecza przed promieniami słonecznymi, to jednak spora część promieniowania UVA dostaje się do wnętrza przez szyby.
2. Mieszkanie w górach
Osoby, które mieszkają na wyżej położonych terenach są bardziej narażone na zachorowanie na czerniaka niż te, które żyją na nizinach. Problemem, podobnie jak przypadku latania samolotem, jest wysokość. Powszechnie uważa się, że większe ryzyko wystąpienia czerniaka dotyczy osób zamieszkałych bliżej równika, ale to nie wszystko.
Promieniowanie UV wzrasta razem z wysokością - im wyżej mieszkamy, tym jest mocniejsze. Oprócz tego na większej wysokości powietrze jest rzadsze i łatwiej promieniowanie przepuszcza. Dlatego też, jeśli mieszkasz w górach, częściej stosuj kremy z filtrem.
3. Przyjmowanie leków na potencję
Mężczyźni, którzy zażywali leki przyspieszające erekcję (typu viagra), są aż o 84 procent bardziej narażeni na zachorowanie na złośliwy nowotwór skóry niż ci, którzy takich specyfików nie przyjmowali. Podwyższone ryzyko występuje aż przez 10 lat od rozpoczęcia regularnego brania medykamentu. Dowiedli tego naukowcy z Uniwersytetu Harvard.
Nie wiadomo jednak, czy winny jest sam lek. Jak twierdzi Whitney Wysoka z Uniwersytetu Medycznego Colorado, mężczyźni, którzy zażywają viagrę są zazwyczaj dobrze sytuowani i częściej wyjeżdżają na wakacje w słoneczne rejony świata, które sprowadzają na nich ryzyko choroby.
4. Częste prowadzenie samochodu
Ponad połowa czerniaka we wczesnym stadium znajduje się po lewej stronie ciała chorego – twierdzą naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w St. Luis, których badania nad nowotworem ukazały się w 2010 roku. Podejrzewają oni, że wszystkiemu winne jest promieniowanie UVA, które przenika przez szybę podczas jazdy samochodem (promieniowanie UVB szyba blokuje).
W takie sytuacji do skóry przenika aż 63 procent promieni UVA więcej niż UVB. Na rozwój „lewostronnej choroby” częściej narażeni są mężczyźni. Aby uniknąć ryzyka, naukowcy zalecają nakładanie na boczne szyby w samochodach folii odblaskowej, która blokuje oba rodzaje promieniowania.
5. Poparzenia słoneczne
Wystarczy jedno poparzenie promieniami słonecznymi, aby zwiększyć ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy skóry w przyszłości. Najbardziej newralgiczne i wrażliwe miejsca to ramiona i tors – wynika z badań opublikowanych w piśmie "American Journal of Epidemiology".
Co gorsza, nie istnieje sposób, by odwrócić szkody, jakie w organizmie powodują promienie słoneczne. Jedynym wyjściem jest ochrona skóry podczas opalania, co zapobiega wzrostowi ryzyka zachorowania na czerniaka. Już stosowanie kremu z filtrem 15 SPF lub wyższym chroni skórę przed tym nowotworem aż o 50 procent skuteczniej.
6. Rudy kolor włosów
Naukowcy twierdzą, że mutacja genetyczna, która jest odpowiedzialna za rudy kolor włosów, zwiększa także ryzyko zachorowania na czerniaka. Wynika tak z badań, jakie w 2013 roku przeprowadzili badacze z Centrum Medycznego w Bostonie.
Odkryli oni, że mutacja genu MC1R-RHC, jeśli posiadająca go osoba jest narażona na promieniowanie UV, aktywuje szlak, prowadzący do zachorowania na raka skóry. Niestety, osoby o innym kolorze włosów wcale nie są bezpieczne. Promieniowanie UV pozostawia w skórze trwały ślad, dlatego zanim wyjdziemy na słońce, należy zaopatrzyć się w skutecznie blokujący je krem z filtrem.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.