Kwas salicylowy - charakterystyka, źródła kwasu salicylowego, objawy alergii

Salicylany w postaci czystej znajdziemy w 2-3% roztworach etanolowych. Kwas salicylowy wykazuje działanie odkażające (wykorzystywane w spirytusie salicylowym) i odtłuszczające, a do tego podrażnia naskórek oraz delikatnie go złuszcza. Z kolei stężenie kwasu salicylowego wahające się między 10, a 20% może intensywnie złuszczyć skórę, co sprawiło, że znalazł zastosowanie w wielu środkach przeciw trądzikowi, itp.

Poza tym, kwas salicylowy posiada właściwości przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne. Dawniej kwas salicylowy używany był do produkcji kremów i maści odkażających.

Kwas salicylowy może powodować jednak wiele skutków ubocznych, m.in. może być przyczyną alergii skórnych czy ataków astmy. W przypadku wystąpienia kataru, kaszlu, zmian skórnych, czy napadów duszności można podejrzewać uczulenie na kwas salicylowy.

Alergicy powinni więc zrezygnować z niesteroidowych leków zapalnych, które działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo, a które zawierają w swoim składzie salicylany. Przy przeziębieniu lepiej zastosować inny preparat.

Alergia na kwas salicylowy wymaga od alergika znajomości naturalnych źródeł kwasu salicylowego. Do najlepszych źródeł kwasu salicylowego zaliczamy:

• owoce, takie jak brzoskwinie, jabłka, jeżyny, maliny, morele, nektarynki, pomarańcze, porzeczki, śliwki, truskawki, winogrona, czy wiśnie;
• warzywa, czyli przede wszystkim brokuły, cykorię, ogórki, pomidory, rzodkiewka, słodką kukurydzę oraz szpinak;
• przyprawy, np. anyż, curry, cynamon, gałkę muszkatołową, kminek, kurkumę, paprykę lub pieprz turecki;
• zioła, m.in. bazylię, estragon, koper, majeranek, miętę, oregano, szałwię, rozmaryn i tymianek.

Kwas salicylowy występuje również w produktach spożywczych, m.in. w: kawie, herbacie, coca-coli, sokach owocowych, napojach alkoholowych, miodzie, lukrecji, cukierkach miętowych, produktach drożdżowych, sosach pomidorowych, w żywności wysoce przetworzonej.

Małą zawartość kwasu salicylowego mają: mięso, ryby, skorupiaki, mleko, sery, jajka, pszenica, żyto, owies, jęczmień i ryż.

Salicylany występują w niesteroidowych lekach przeciwzapalnych znajdujących się w powszechnym użyciu. Alergia na leki może objawiać się w postaci pokrzywki na skórze. Badania naukowe dowodzą, że kwas acetylosalicylowy zaostrza objawy astmy.

Najczęstsze objawy alergii na leki niesteroidowe to:

• zmiany skórne;
• alergiczny katar;
• obrzęk naczynioruchowy;
• wstrząs anafilaktyczny.

• Kwas salicylowy na trądzik
• Peeling salicylowy – wskazania, przeciwwskazania, opis, efekty
• Salicylany w żywności i zasady diety aspirynowej

Alergię na leki zawierające kwas salicylowy rozpoznaje się na podstawie wywiadu. Stosunkowo rzadko wykonuje się dodatkowe badania. Czasami lekarz może zlecić próby prowokacyjne donosowe, doustne lub wziewne. Gdy u pacjenta zostanie stwierdzone uczulenie na kwas salicylowy, zazwyczaj zaleca się unikanie leków, działających na bazie kwasu salicylowego. Odczulanie nie jest, niestety, skuteczne i nie stosuje się go jako metody leczenia. Aby uniknąć alergii na salicylany, najlepiej rezygnować z leków niesteroidowych i żywności bogatej w naturalny kwas salicylowy.

Źródła

1. Buczko W. (red.), Mutschler Farmakologia i toksykologia, MedPharm, Wrocław 2010, ISBN 978-83-60466-81-0
2. Antczak A. Wielka interna - pulmonologia, Medical Tribune Polska, Warszawa 2010, ISBN 978-83-60135-76-1
3. Gromek I., Krzeski A., Rynologiczne aspekty astmy aspirynowej, Via Medica, Gdańsk 2007, ISBN 83-60945-43-8