Amblyopia, czyli leniwe oko

Najczęstszymi przyczynami amblyopii są zaburzenia widzenia i choroby oczu we wczesnym dzieciństwie, w tym:

• zaćma,
• zez,
• anizometropia,
• znaczny astygmatyzm.

Zez to schorzenie przejawiające się zmianą kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Osoba z zezem zwykle dobrze widzi silniejszym okiem, ale zezujące oko może mieć pewne problemy. Zez prowadzi do zaburzenia widzenia stereoskopowego. Jeśli natomiast pojawi się on w wieku dorosłym, może stać się przyczyną podwójnego widzenia.

O anizometropii mówi się, gdy pojawia się różnica w refrakcji obojga oczu. Oko dostarczające mózgowi wyraźniejszych obrazów staje się okiem dominującym, a obraz w słabszym oku jest zamazany. Amblyopia wynikająca z anizometropii jest zwykle łagodniejsza niż amblyopia zezowa, ale częściej myli się ją z innymi schorzeniami.

Ze względu na to, że zdrowe oko widzi prawidłowo, wielu ludzi cierpiących na amblyopię, szczególnie w łagodnej postaci, nie zdaje sobie sprawy z tego, że są chorzy. Z kolei u osób z zaawansowaną postacią tego schorzenia mogą występować zaburzenia widzenia, a zwłaszcza zaburzenia postrzegania głębi. Problemy mogą być również z ostrością, postrzeganiem kontrastu oraz wrażliwością na ruch. Pacjenci z amblyopią cierpią również z powodu zaburzonego widzenia obuocznego i mogą mieć trudności z postrzeganiem obrazów trójwymiarowych.

Leczenie amblyopii polega przede wszystkim na noszeniu specjalnych okularów, opaski na zdrowym oku i wpuszczaniu do zdrowego oka kropli, co zmusza chore oko do pracy. Schorzenie leczy się również, wykonując ćwiczenia mięśni poruszających gałką oczną. Stosowanie kropli wiąże się z ryzykiem pewnych działań ubocznych, w tym z tworzeniem się grudek, którym można jednak zapobiec, stosując odpowiednią maść. Uważać należy również ze zbyt częstym wyłączaniem zdrowego oka z użycia, gdyż może to doprowadzić do rozwoju w nim amblyopii wstecznej.

Najlepsze rezultaty uzyskuje się przy rozpoczęciu leczenia przed ukończeniem przez dziecko 5. roku życia, jednak poprawę wzroku można również uzyskać u starszych dzieci i dorosłych. Pomocne okazuje się granie w gry komputerowe, podczas których każde oko otrzymuje inne sygnały o świecie wirtualnym, które mózg musi sam zestawiać. Tego typu gry poprawiają zarówno widzenie chorego oka, jak i widzenie obuoczne.

Im wcześniej zdiagnozuje się amblyopię i im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym lepsze osiągnie się rezultaty. Jeśli amblyopia nie będzie leczona, wada pozostanie do końca życia.

Źródła

1. Okulistyczna diagnostyka diplopii
2. Misiuk-Hojło M. (red.), Badania okulistyczne, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2010, ISBN 978-83-61257-25-7
3. Niżankowska M. H. Okulistyka - podstawy kliniczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 83-200-3224-6
4. Kański J.J., Nischal K. Okulistyka. Objawy i różnicowanie, Urban & Partner, Wrocław 2000, ISBN 83-87944-60-2