Amoniak - szkodliwość, 6 zastosowań amoniaku w domu

Woń amoniaku trudno pomylić z czymkolwiek innym, jest bardzo intensywna i nieprzyjemna. To jednak jedyna wada tego chemicznego związku, amoniak bowiem jest bardzo pomocny w trakcie domowych porządków. Do czego warto go wykorzystać?

1. Czym jest amoniak?

Amoniak znany był już w starożytnym Egipcie, stąd zresztą pochodzi jego nazwa, która wywodzi się od egipskiego bóstwa Amona. Pozyskiwano go poprzez spalanie odchodów wielbłądów, w średniowieczu zaś podgrzewając rogi jeleni.

Dzisiaj amoniak powstaje na drodze procesu, polegającego na połączeniu ze sobą wodoru i azotu pod bardzo wysokim ciśnieniem (synteza Habera). Metodę tę w 1909 roku opracowali dwaj naukowcy – Fritz Haber i Carl Bosch.

Zobacz film: "Proste triki na czysty piekarnik i kuchenkę"

Woda amoniakalna była też przez długi czas stosowana jako składnik soli trzeźwiących. Amoniak to nieorganiczny związek chemiczny rozpuszczalny w wodzie. Jest powszechnie dostępny w postaci proszku lub roztworu. Kupić go można w hipermarketach, również tych budowlanych.

Jeszcze kilka lat temu gospodynie domowe zawsze miały pod ręką amoniak w proszku (nazywany też kwaśnym węglanem amonu). Używano go do wypieków, gdyż nadawał im chrupkości i puszystości.

Z czasem amoniak zastąpił proszek do pieczenia. Niemniej bez tej substancji nie jest możliwe upieczenie tzw. amoniaczków, czyli bardzo smacznych ciastek.

W przypadku używania amoniaku do pieczenia nie trzeba obawiać się jego przykrego zapachu. Wyparowuje on i jest zupełnie niewyczuwalny w wypiekach.

2. Szkodliwość amoniaku

Wiele osób zastanawia się czy dodawanie amoniaku do wypieków czy sprzątanie domu przy jego pomocy jest bezpieczne. Z lekcji chemii powinniśmy pamiętać, że jest to silna trucizna, która przy większych stężeniach może prowadzić do śmierci.

Niebezpieczne jest również narażenie organizmu na dłuższy kontakt z tą substancją. Używany do wypieków lub sprzątania amoniak nie jest groźny, o ile zachowuje się odpowiednie środki ostrożności (np. czyści się mieszkanie z jego pomocą przy otwartych oknach).

2.1. Zatrucie amoniakiem

Zatrucie amoniakiem zdarza się rzadko. Najczęściej taka sytuacja ma miejsce w zakładach produkcyjnych (amoniak stosuje się w przemyśle, zwłaszcza w produkcji ceramiki i gumy).

Pierwszym objawem zatrucia amoniakiem jest zaczerwienienie śluzówki oczu i nosa. Mogą też wystąpić duszności, napady kaszlu a nawet skurcze gardła utrudniające czy wręcz uniemożliwiające oddychanie.

W przypadku silnego zatrucia amoniakiem (jeśli pacjent narażony był na jego ekspozycję przez dłuższy czas) dojść może do porażenia nerwowego i śmierci.

2.2. Alergia na amoniak

W środkach czyszczących i kosmetycznych (np. w farbie do włosów) amoniak występuje w niewielkim stężeniu, stąd ryzyko zatrucia jest bardzo niskie. Są jednak osoby, które mogą wykazywać objawy uczulenia na tą substancję.

Alergia może być wziewna lub kontaktowa. W pierwszym przypadku jej objawami są duszności, zaczerwienienie spojówek, kaszel, w drugim zaś na ciele chorego pojawia się pokrzywka.

3. 6 zastosowań amoniaku w domu

W ostatnim czasie bardzo popularne stało się sprzątanie domu bez użycia detergentów. I słusznie, bo naturalne środki czystości, choćby soda oczyszczona, ocet czy amoniak właśnie, doskonale poradzą sobie z zabrudzeniami w łazience czy kuchni.

3.1. Czyszczenie fug amoniakiem

Przestrzenie między kafelkami, najczęściej białe, łatwo ulegają zabrudzeniom, zwłaszcza w łazience. Usunąć brud, a przy tym odświeżyć fugi pomoże pasta wykonana z sody oczyszczonej i wody utlenionej, ale gdy to nie zadziała, warto sięgnąć po amoniak w proporcji: ¼ amoniaku rozpuszczona w 2 litrach wody. Taka mieszanka powinna szybko pomóc przywrócić fugom dawną świeżość.

3.2. Czyszczenie piekarnika amoniakiem

Najlepiej jest usuwać zabrudzenia z piekarnika na bieżąco, niemniej nie zawsze jest to możliwe, gdy zabrudzenia są duże, pomoże amoniak. Wystarczy rozgrzać piekarnik do temperatury 60°, następnie wlać szklankę wrzącej wody do naczynia żaroodpornego i rozpuścić w niej opakowanie amoniaku.

Ustawić je należy na najwyższym piętrze piekarnika, na najniższym zaś postawić drugie naczynie żaroodporne o pojemności ok. 1,5 l wypełnione wodą. Przez następne 12 godzin nie powinno się otwierać drzwi piekarnika, po tym czasie można to zrobić, niemniej zaleca się, by na szerokość otworzyć okna. Gdy zapach wywietrzeje, można za pomocą wody i płynu do mycia naczyń usunąć zabrudzenia.

3.3. Usuwanie zapachu farby malarskiej

Nowo pomalowane pomieszczenie pięknie się prezentuje, ale zapach farby potrafi się w nim długo utrzymywać. By skrócić ten czas, wystarczy ustawić na kilka godzin w pokoju miskę z roztworem amoniaku. Przykra woń powinna szybko się ulotnić.

3.4. Usuwanie uporczywych plam

Amoniak to jeden z lepszych naturalnych odplamiaczy. Poradzi sobie z plamami z moczu, krwi i potu. Usunie też z tkanin ślady po pisakach, farbie malarskiej czy długopisie.

3.5. Amoniak na mszyce w ogrodzie

Umiejętne zastosowanie amoniaku pozwoli pozbyć się szkodników z ogrodu, m.in. mszyc. Można też uczynić tę substancję jednym ze składników naturalnego nawozu, który dostarczy roślinom odpowiednie dawki azotu.

3.6. Odnawianie srebrnej i złotej biżuterii

Roztwór amoniaku pozwoli tez przywrócić blask złotym i srebrnym pierścionkom, łańcuszkom i kolczykom. Pomoże też wyczyścić zaśniedziałe metale.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.