Antydepresanty a ciąża

Dosyć dużo kobiet ciężarnych – szacuje się, że nawet 35% – w trakcie ciąży przyjmuje, chociażby sporadycznie, jakieś leki psychotropowe, np. uspokajające, bez zaleceń lekarskich. Często nie zdają sobie sprawy, że może to mieć swój wpływ na rozwój płodu. Leczenie depresji może być trudne w ciąży, ze względu na no, że większość leków jest przeciwwskazana do stosowania u kobiet ciężarnych.

Antydepresanty przenikają przez łożysko do płodu, mogąc spowodować zaburzenia w rozwoju płodu. Lekarzom ciężko jest dokładnie oszacować, jaki dokładnie procent zaburzeń rozwoju płodu jest związany z zażywaniem leków, ale przyjmuje się, że jest to 1-3% wad rozwojowych dziecka.

W większości z nich są to wady rozwojowe przegrody serca dziecka. U ok. 30% noworodków zaobserwowano natomiast występowanie noworodkowego zespołu abstynencyjnego, który objawiał się drżeniem mięśni, sztywnością mięśni, zaburzeniem snu czy nadmiernym płaczem.

Zespół abstynencyjny u dziecka występował w przypadku, gdy matka przyjmowała w trakcie całej ciąży lub w trzecim trymestrze leki z grupy SSRI (selektywne inhibitory wychwytu serotoniny).

Noworodki matek leczonych antydepresantami częściej także mają obniżoną masą urodzeniową czy cierpią na problemy z oddychaniem, w porównaniu do noworodków matek nieprzyjmujących leków. Badania naukowe wykazały, że takie dzieci mają większą tendencję do zapadania w późniejszym wieku na depresję.

Zauważono również, iż dzieci matek przyjmujących SSRI w trakcie ciąży oraz często także po ciąży, w wieku 4 lat są bardziej drażliwe i agresywne od swoich rówieśników.

Chociaż istnieją zagrożenia dla dziecka związane ze stosowaniem antydepresantów w trakcie ciąży, nie można powiedzieć, że nie można leczyć depresji w trakcie ciąży. Należy skonsultować się z lekarzem, który zadecyduje o stosowaniu danej terapii.

Leczenie depresji w ciążyopiera się bowiem na stosowaniu najlepiej przebadanych farmakologicznie, farmakokinetycznie i klinicznie antydepresantów, a także stosowaniu jednego zamiast kilku skojarzonych. Do zalecanych antydepresantów w ciąży zalicza się:

• SSRI (selektywne inhibitory wychwytu serotoniny) – fluoksetyna, ale nie należy wtedy karmić dziecka piersią, ze względu na długi okres półtrwania leku. W innym przypadku może to być sertralina;
• TLPD (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne) – desipramina, nortryptylina.

Przy stosowaniu TLPD należy bardziej monitorować ich działanie, a także należy pamiętać, iż SSRI w trzecim trymestrze ciąży mogą być mniej skuteczne.
Jeżeli kobieta zaszła w ciąże w trakcie leczenia depresji, nie należy przerywać ani zmieniać leczenia farmakologicznego.

Oprócz leczenia farmakologicznego można zastosować także mniej inwazyjne sposoby leczenia, jak psychoterapia, terapia światłem (helioterapia, fototerapia) czy elektrowstrząsy.