Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (874 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Apoptoza – zaprogramowana śmierć komórki

Avatar placeholder
30.03.2021 07:58
Apoptoza to śmierć komórek w organizmie.
Apoptoza to śmierć komórek w organizmie. (gettyimages)

Apoptoza to fizjologiczny proces programowanej śmierci komórki. Dzięki niemu możliwe jest usunięcie z organizmu komórek nieprawidłowych, uszkodzonych oraz zużytych i zastąpienie ich nowymi. To pozwala na zachowanie homeostazy, czyli równowagi organizmu. Co warto wiedzieć o apoptozie?

spis treści

1. Co to jest apoptoza?

Apoptoza to naturalny, fizjologiczny proces zaprogramowanej i podlegającej kontroli śmierci komórki w organizmie wielokomórkowym. Dzięki niemu z organizmu usuwane są komórki zużyte lub uszkodzone. Apoptoza swój źródłosłów ma w języku greckim – słowo "apoptosis" tłumaczy się na polski dosłownie jako "opadanie liści".

Proces ten w każdym zdrowym organizmie przebiega nieustannie. Jest zjawiskiem naturalnym w rozwoju i życiu organizmów, w odróżnieniu od martwicy (nekrozy), w której dochodzi do uszkodzenia wywołanego zewnętrznym czynnikiem.

Proces programowanej śmierci komórki to zjawisko niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Dzięki niemu organizm może kontrolować zarówno liczbę, jak i jakość komórek. To zapewnia równowagę między powstawaniem nowych i niszczeniem komórek starych.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

W rezultacie apoptoza prowadzi do eliminacji komórek zainfekowanych, potencjalnie niebezpiecznych, uszkodzonych czy zbędnych. Pozwala na zastąpienie ich komórkami nowymi. Apoptozę przyrównuje się do zaplanowanego i kontrolowanego samobójstwa komórki, które ma na celu dobro organizmu.

Ponieważ apoptoza pozwala na zachowanie homeostazy, czyli równowagi organizmu, jeżeli jej przebieg jest zaburzony, pojawiają się choroby autoimmunologiczne czy nowotwory. Warto dodać, że do eliminacji pojedynczych komórek dochodzi bez wywoływania stanu zapalnego czy uszkodzeń tkanek.

2. Rola białek

Apoptoza jest fizjologicznym procesem eliminacji komórek, który podlega ścisłej kontroli za pośrednictwem białek regulatorowych. W procesie usuwania zbędnych komórek biorą udział białka oraz enzymy:

  • transglutaminazy wytwarzające ciałka apoptotyczne,
  • kaspazy trawiące białka jądrowe i cytoplazmatyczne,
  • endonukleolityczne niszczące kwasy nukleinowe komórki.

Zarówno inicjacja, jak i przebieg apoptozy są ściśle kontrolowane. To zadanie głównie dla białek z rodzin białek Bcl-2. Należą do nich białka:

  • antyapoptotyczne, które przeciwdziałają rozwojowi apoptozy (np. Bcl-2, Bcl-XL, Bcl-w),
  • proapoptotyczne, które promują jej wystąpienie poprzez uszkadzanie błony mitochondrium (Bid, Bak, Bad).

Wysoka ekspresja białek proapoptotycznych i jednoczesna niska ekspresja białek proapoptotycznych jest cechą charakterystyczną komórek nowotworowych.

3. Jak przebiega zaprogramowana śmierć komórki?

Przebieg procesu niszczenia można podzielić na kilka etapów. To:

  1. faza kontrolno-decyzyjna, kontrolowana dwoma szlakami: zewnątrzpochodnym i/lub wewnątrzpochodnym.
  2. faza wykonawcza, podczas której dochodzi do odwodnienia komórki, zmiany kształtu i wielkości, fragmentacji DNA, następnie fragmentacji komórki i powstania ciał apoptotycznych.
  3. faza uprzątania, polegająca na fagocytozie, czyli pochłanianiu resztek komórki najczęściej przez komórki żerne - makrofagi.

Jak przebiega zaprogramowana śmierć komórki? Proces programowanej śmierci komórki jest zjawiskiem skomplikowanym i złożonym. W wielkim skrócie, bardzo upraszczając, można go przedstawić następująco.

Pierwsza, wstępna faza, w trakcie której aktywowane są szlaki sygnałowe prowadzące do rozwoju procesu programowanej śmierci, to inicjacja. Komórka oddziela się od innych. Ponieważ dochodzi do odwodnienia i utraty elektrolitów, kurczy się, a jej powierzchnia ulega pofałdowaniu.

Dochodzi do fragmentacji jądra komórkowego. Powstają ciałka apoptotyczne. Zawartość komórki nie wydostaje się na zewnątrz, lecz jest wchłaniana przez komórki sąsiednie lub makrofagi. Dzieje się tak dzięki wytworzeniu nierozpuszczalnej osłony.

W przebiegu apoptozy uwzględniany jest szlak wewnętrzny, oparty na mitochondriach, a także szlak zewnętrzny, inicjowany przez ograniczoną ilość czynników wzrostowych bądź substancji odżywczych, ale także lokalny wzrost stężenia hormonów lub cytokin. Występują także szlaki: wykorzystujący perforyny i granzym B, a także korzystający z retikulum endoplazmatycznego.

4. Apoptoza a choroby

Udowodniono, że zaburzenie równowagi między powstawaniem nowych a likwidacją starych komórek jest przyczyną wielu chorób. To dlatego nieprawidłowości w kwestii apoptozy mogą mieć poważne konsekwencje.

Jeśli komórki wykazują oporność na śmierć podczas naturalnego procesu, może dojść do rozwoju nowotworu lub choroby autoimmunologicznej. Z kolei nadmierna podatność i eliminacja zbyt wielu komórek może prowadzić do uszkodzeń narządów czy chorób degeneracyjnych.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze