Aseptyka - czym jest, czym różni się aseptyka od antyseptyki.

Aseptyka to działanie mające na celu dążenie do utrzymania bakteriologicznej jałowości pomieszczeń, fartuchów, masek, leków, materiałów opatrunkowych czy narzędzi. Aseptyka znajduje swoje zastosowanie w badaniach laboratoryjnych i bakteriologicznych, a także w produkcji wyrobów farmaceutycznych czy żywności. Przestrzeganie zasad aseptyki zapobiega przenikaniu drobnoustrojów do konkretnego środowiska. Co jeszcze warto wiedzieć na temat aseptyki? Czym różni się aseptyka od antyseptyki?

1. Czym jest aseptyka?

Aseptyka to sposób postępowania, mający na celu dążenie do utrzymania bakteriologicznej jałowości pomieszczeń, środków farmaceutycznych, materiałów opatrunkowych czy narzędzi. Drugim celem aseptyki jest niedopuszczenie mikrobów do określonego środowiska (np. otwartej rany, sali zabiegowej, sali operacyjnej).

Do działań aseptycznych należy również dokładne mycie i dezynfekowanie dłoni przez lekarzy czy chirurgów, tuż przed bezpośrednim kontaktem z pacjentem. Przestrzeganie procedur aseptycznych jest niebywale istotne. Pomieszczenia i sale zabiegowe sterylizuje się przy pomocy światła ultrafioletowego, natomiast powietrze oczyszcza się przy pomocy nawiewów z filtrami HEPA.

2. Historia aseptyki

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Gustav Adolf Neuber, niemiecki chirurg założył pod koniec XIX wieku szpital, w którym przestrzegano zasad aseptyki. Nie bez powodu nazywa się więc Neubera ojcem aseptyki. W jego szpitalu używano wyłącznie metalowych narzędzi chirurgicznych. Narzędzia te mogły być poddawane wielokrotnej sterylizacji. Co ciekawe, większość zasad aseptyki wprowadzonych przez Gustav Adolf Neuber funkcjonuje do dziś.

Kolejnym lekarzem, który przyczynił się do rozwoju medycyny był profesor chirurgii z Baltimore, William Stewart Halsted. W 1889 roku rozpowszechnił on stosowanie jednorazowych rękawiczek gumowych.

3. Czym różni się aseptyka od antyseptyki?

Aseptyka i antyseptyka to pojęcia, które są często ze sobą mylone. Zarówno aseptyka, jak i antyseptyka to działania zabezpieczające przed zakażeniem. Czym się różnią?

Antyseptyka to działanie odkażające, mające na celu niszczenie bakterii, wirusów i grzybów na skórze, błonach śluzowych, a także w miejscach przerwania ciągłości tkanek. Przykładem antyseptyki jest stosowanie na skórę środków takich jak: rivanol, czy woda utleniona.

Aseptyka polega natomiast na stosowaniu środków chemicznych, w celu utrzymania bakteriologicznej jałowości sal operacyjnych, sal szpitalnych, przedmiotów chirurgicznych, fartuchów, czy rękawiczek. Wśród innych zadań aseptyki warto wymienić:

• noszenie ochronnej odzieży,
• izolowanie sal, w których przebywają pacjenci w szczególności narażeni na zakażenie,
• kontrolowanie metod, które zapobiegają rozwojowi zakażeń,
• przestrzeganie określonych zasad przez personel medyczny.

4. Skutki nieprzestrzegania zasad aseptyki

Celem aseptyki jest zachowanie pełnej jałowości narzędzi, materiałów opatrunkowych, czy sal zabiegowych. Przestrzeganie zasad aseptyki zapobiega rozwojowi zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych.

Ze środkami aseptycznymi mamy do czynienia nie tylko w gabinetach stomatologicznych. Są one standardem równie w trakcie wizyt u okulisty czy ginekologa. Przestrzeganie podstawowych zasad aseptyki oraz antyseptyki powinno być priorytetem, w przeciwnym razie pacjent może zarazić się wirusowym zapaleniem wątroby, opryszczką, wirusem brodawczaka ludzkiego, czy ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV). W najgorszym przypadku nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować śmiercią pacjenta.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.