USG doppler - przebieg, wskazania, zastosowanie, powikłania

Badanie obrazowe typu USG doppler to badanie przy użyciu fal ultradźwiękowych oparte na zasadach fizykalnych dopplera pulsacyjnego.

W trakcie USG dopplerowskiego ocenia się w jaki sposób jest transportowana krew w naczyniach krwionośnych żylnych czy też tętniczych. Badanie to wykorzystywane jest w diagnostyce chorób serca jak i chorób układu krążenia obwodowego.

Badanie dopplerowskie jest źródłem wielu cennych informacji na temat stanu zdrowia naszego organizmu związanego z jego ukrwieniem, a jednocześnie jest ono w pełni bezpieczne dla osoby badanej.

Rodzaje USG doppler

USG doppler można podzielić na kilka rodzajów, w tym:

• USG doppler o fali ciągłej sprawdza zmiany w natężeniu przepływu krwi. Ten rodzaj USG doppler (badania dopplerowskiego) przeprowadza się przy użyciu przenośnego aparatu. Wyniki otrzymuje się bardzo szybko.
• USG Color Doppler – technika ta daje obraz prędkości i kierunku przepływu krwi w organizmie. Przepływowi krwi przypisuje się kolor czerwony lub niebieski, w zależności od tego, czy krew płynie w kierunku do przetwornika pomiarowego, czy w przeciwnym.
• USG Duplex Doppler – pozwala stworzyć obraz nie tylko naczyń krwionośnych, ale także sąsiadujących organów.
• USG Power Doppler – najnowsze badanie dpplerowskie, pozwala ocenić przepływ krwi w małych lub głęboko położonych naczyniach głównie śródmiąższowych. Dzięki niemu otrzymuje się pełen obraz naczyń krwionośnych oraz organów.

USG doppler to badanie całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne, zazwyczaj nie potrzeba do niego specjalnych przygotowań ani znieczulenia. USG doppler wykonywane jest w każdym wieku i można je wielokrotnie powtarzać.

Na skórę w czasie USG doppler w badanym miejscu nakładany jest żel wspomagający przenikanie ultradźwięków (tak samo dzieje się przy zwykłych badaniach USG). Lekarz przesuwa po skórze głowicę ultrasonografu. Całe USG doppler trwa kilkanaście minut.

W aparacie, wysyłana przez specjalną głowicę do USG doppler fala ultradźwiękowa odbija się od ośrodka będącego w ruchu, tj. płynącej krwi i powraca do głowicy. Głowica połączona jest przewodem z aparatem ultrasonograficznym, który rejestrując zmiany częstotliwości fali ultradźwiękowej odbitej od płynącej krwi, przedstawia obraz na monitorze.

Dzięki temu lekarz wykonujący badanie widzi, gdzie krew płynie szybciej, gdzie wolniej, a gdzie się cofa. Przystawka dopplerowska do aparatu USG umożliwia zmierzenie przepływu krwi przez naczynia.

USG doppler różni się od zwykłego badania USG tym, że towarzyszy mu efekt dźwiękowy - szum krwi przepływającej przez naczynia. USG z kolorowym Dopplerem uwidacznia zmiany różnym nasyceniem kolorów, które odpowiadają różnym szybkościom lub energii przepływu krwi, pokazując tym samym naczynia o nieprawidłowej budowie ściany. Szczególnie ważne jest to przy powikłaniach ciąży, w przypadku szybko rosnących guzów, w tym nowotworów złośliwych, a także przy wczesnym rozpoznawaniu zmian w miąższu wątroby.

Badanie USG doppler pomaga wykrywać przyczyny chorób układu krążenia. Badaniem określa się przepływ krwi w takich naczyniach krwionośnych, jak np.:

• tętnic szyjnych;
• kończyn dolnych i górnych;
• brzusznych;
• przebiegających pozaotrzewnowo (np. aorty i jej odgałęzień, nerkowych).

USG doppler w ciąży

USG dopplerowskie ma także zastosowanie u kobiet w ciąży. Dzięki niemu można ocenić przepływ krwi w łożysku i pępowinie. Stosuje się je również do oceny żylaków kończyn dolnych, poziomu płytki miażdżycowej, a także przy monitorowaniu stanu zdrowia osób po przebytym udarze mózgu, oraz cierpiących na anemię sierpowatą.

Ze względu na fakt, iż badanie USG doppler jest nieinwazyjne i w pełni bezpieczne, jest ono często stosowane w ocenie stanu zdrowia płodu. Kolorowy doppler jest w tym przypadku najczęściej wybierany, gdyż w żaden sposób nie zagraża nienarodzonemu dziecku.

USG doppler jest niezwykle użytecznym i w pełni bezpiecznym badaniem. Może wskazywać nam przyczyny chorób układu krążenia zanim będą na tyle poważne, że nie będzie można ich już ostatecznie leczyć.

Drobne schorzenia tętnic a USG dopplerowskie

USG doppler umożliwia wykrycie nawet drobnych schorzeń tętnic i żył, mogących w konsekwencji prowadzić do ciężkich powikłań, takich jak: udar mózgu, zawał serca, zatorowość płucna.

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

• Gdzie można wykonać USG Doppler prącia? - odpowiada lek. Witold Korczyński
• Czy należy wykonać USG dopplera? - odpowiada lek. Izabela Ławnicka
• Czy badanie USG doppler jest płatne ze skierowaniem? - odpowiada lek. Bartłomiej Rawski

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

USG doppler głównie ma na celu:

• wykrywanie zwężeń miażdżycowych w tętnicach szyjnych, które zaopatrują mózg;
• wykrywanie zwężeń i niedrożności w tętnicach kończyn dolnych;
• badanie żył kończyn dolnych pod kątem zakrzepicy lub niewydolności zastawkowej;
• diagnostykę innych naczyń obwodowych (tętnice nerkowe, trzewne).

USG doppler wykorzystuje się także do oceny ukrwienia niektórych narządów oraz wykrywania guzów nowotworowych, gdyż większość z nich jest silnie ukrwiona. W położnictwie USG doppler wykorzystywane jest w przewidywaniu niektórych powikłań zagrażających prawidłowemu rozwojowi ciąży, poprzez ocenę przepływu krwi przez tętnicę pępowinową.

USG doppler, tak samo jak inne badania ultrasonograficzne z reguły nie wywołują powikłań. Istnieją natomiast czynniki, które moga dać fałszywy wynik USG doppler.

Do czynników takich należą: bliskie usytuowanie kości w badanym obszarze, czy gazy w jelitach. Ponadto osoby otyłe, niepotrafiące usiedzieć bez ruchu lub cierpiące na nieregularne bicie serca mogą otrzymać niedokładne wyniki badania USG Doppler.

Źródła

1. Żylaki kończyn dolnych
2. Pruszyński B. Radiologia - diagnostyka obrazowa, Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011, ISBN 978-83-200-4325-9
3. Nowicki A. Ultradźwięki w medycynie, Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii, Warszawa 2010, ISBN 978-83-89687-59-3
4. Kawecki P. Badanie ultrasonograficzne żył kończyn dolnych, Medipage, Warszawa 2005, ISBN 83-89769-06-9