Biopsja gruboigłowa – przebieg, wskazania, rodzaje i powikłania

Biopsja gruboigłowa (BG) to rodzaj zabiegu diagnostycznego, które polega na pobraniu materiału tkankowego z miejsc podejrzewanych o zmiany chorobowe. Pobrany materiał jest badany z wykorzystaniem mikroskopu (badanie histopatologiczne, badanie cytopatologiczne) lub innymi metodami laboratoryjnymi (biopsja płynna).

Biopsja gruboigłowa wątroby, tarczycy czy sutka to bezpieczne i bezbolesne badanie, cechujące się wysoką skutecznością diagnostyczną. Wykonuje się ją w przypadku podejrzenia bądź stwierdzenia raka piersi, mięsaków tkanek miękkich i innych nowotworów.

Biopsja gruboigłowa to alternatywa dla biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC), która jest obarczona niemałym marginesem błędu. W przeciwieństwie do BAC, biopsja gruboigłowa pozwala ocenić w większości przypadków typ histologiczny i stopień zróżnicowania raka, heterogenność histopatologiczną zmiany oraz czynniki prognostyczne i predykcyjne za pomocą dodatkowych badań immunohistochemicznych lub molekularnych.

Przed zabiegiem należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach przeciwkrzepliwych. Nie trzeba być na czczo. Biopsję przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu zabieg nie boli. Pacjent najczęściej znajduje się w pozycji leżącej.

Do przeprowadzenia zabiegu wykorzystuje się specjalne urządzenia oraz igły do biopsji gruboigłowej o grubości minimum 1,5 minimetra, choć średnica może mieć około 3 milimetrów. Te wprowadza się do guza poprzez kilkumilimetrowe nacięcie. Po dojściu igły do głębszych tkanek zmiany uruchamiany jest mechanizm spustowy.

Ten powoduje wbicie igły na głębokość około 2- 3 centymetrów, a jej specjalna osłona ścina materiał tkankowy. Dochodzi do pobrania wycinka tkankowego. Fragmenty tkanki - wałeczki tkankowe - wkłada się do pojemnika z formaliną, po czym poddaje się badaniu histopatologicznemu. Zazwyczaj pobiera się kilka wycinków.

Biopsja gruboigłowa i co dalej? Pobrane tkanki podczas badania histopatologicznego są analizowane pod mikroskopem w celu potwierdzenia bądź wykluczenia zmian nowotworowych. Jeśli zmiany nowotworowe są widoczne, ocenia się stan zaawansowania choroby czy rodzaj zmian. Czas oczekiwania na wynik histopatologii wynosi kilkanaście dni.

Wyróżnia się dwa rodzaje biopsji gruboigłowej piersi. To:

• biopsja gruboigłowa wykonywana pod kontrolą ultrasonografu, mammografii lub rezonansu magnetycznego,
• biopsja gruboigłowa wspomagana rotacyjnym systemem próżniowym.

Biopsja gruboigłowa wspomagana próżnią (BGWP), czyli biopsja gruboigłowa mammotomiczna umożliwia obejrzenie podejrzanej tkanki pod kątem zmian nowotworowych piersi. To metoda diagnostyczna, którą wykorzystuje się, gdy konwencjonalna biopsja gruboigłowa była nieadekwatna lub uzyskany materiał budził podejrzenie zmiany złośliwej.

Co ważne biopsja gruboigłowa mammotomiczna w przypadku niegroźnych zmian pozwala ją pobrać w całości. Metodę te wykorzystuje się w przypadku guzków niewielkich rozmiarów, maksymalnie dwucentymetrowych.

Zabieg polega na wprowadzeniu przez skórę strzykawki wyposażonej w system próżniowy, który zasysa tkankę. Biopsja gruboigłowa wspomagana próżnią jest procedurą minimalnie inwazyjną, wykonywaną pod kontrolą ultrasonografu, mammografii cyfrowej lub rezonansu magnetycznego.

Biopsja piersi jest wskazana, gdy:

• w piersi podczas badania palpacyjnego (także samobadania) wykryto niepokojące zmiany, takie jak: guzki, zgrubienia, powiększone węzły chłonne, także te, którym towarzyszy ból, obrzęk, wydobywająca się z sutków wydzielina,
• badania obrazowe, takie jak USG piersi czy mammografia, wykazują jakąś nieprawidłowość (BIRADS 4 lub 5),
• na podstawie badań obrazowych nie można określić, czy zmiana w piersi ma charakter złośliwy czy łagodny.

Po biopsji mogą pojawić się niegroźne powikłania, takie jak obrzęk, zasinienie i krwawienie z przeciętych naczyń krwionośnych. Z tego względu po wykonaniu zabiegu miejsce jej wykonania jest bandażowane w celu ograniczenia krwawienia. Stosuje się również zimne okłady. Po pobraniu tkanki może dokuczać ból w okolicy, z której pobrano materiał. Pobranie tkanki grubą igłą nie pozostawia blizny, a jedynie niewielki ślad.