Biopsja ślinianki
Biopsja ślinianki polega na pobraniu wycinka tkanki ślinianki i przebadaniu pod mikroskopem w laboratorium. Ślinianki to gruczoły wytwarzające ślinę. W ciele człowieka znajduje się duża liczba ślinianek, położonych w różnych częściach jamy ustnej. Gruczoły ślinowe mogą stać się siedliskiem różnorodnych zmian nowotworowych. Większość rozwija się w szóstej lub siódmej dekadzie życia. Zmiany nowotworowe występują z taką samą częstotliwością u kobiet i mężczyzn. Stanowią one ok. 1% nowotworów u ludzi.
1. Wskazania do biopsji ślinianki
Wskazaniem do biopsji ślinianki jest diagnostyka nowotworów łagodnych lub złośliwych tego gruczołu. Organizm człowieka może wytwarzać ślinę w kilku miejscach jamy ustnej. Ślinianki możemy podzielić, ze względu na ich wielkość, na duże i małe.
Do dużych gruczołów ślinowych zaliczamy:
- Ślinianki przyuszne,
- Ślinianki podżuchwowe,
- Ślinianki podjęzykowe.
Małe gruczoły ślinowe to między innymi:
- Ślinianki wargowe,
- Ślinianki policzkowe.
- Ślinianki migdałkowe.
- Ślinianki podniebienne.
Zmiany nowotworowe mogą mieć charakter łagodny lub złośliwy. Do najczęstszych nowotworów łagodnych ślinianek zaliczamy gruczolak wielopostaciowy i gruczolakotorbielak brodawczakowaty limfatyczny tj. guz Warthina (75% przypadków raka ślinianki przyusznej). Nowotwory złośliwe to natomiast rak gruczołowato-torbielowaty, czyli oblak i rak śluzowo-naskórkowy. Występują one jednak rzadziej niż łagodne.
2. Jak wygląda biopsja ślinianek?
W przypadku ślinianek wykonuje się biopsję igłową. Skóra wokół ślinianek odkażana jest alkoholem. Zazwyczaj podawane jest miejscowe znieczulenie. Igła umiejscowiona jest w śliniankach, a pobrany materiał umieszcza się na szkiełku i wysyła do laboratorium. Biopsja ma na celu określenie, jakiego typu komórki nowotworowe pojawiły się w śliniankach oraz czy usunięcie guza ślinianek lub całej ślinianki jest konieczne. Najczęściej pobiera się fragment ślinianki, ale w niektórych przypadkach konieczne jest wycięcie całego gruczołu. np. przy występowaniu nowotworu łagodnego tego gruczołu tj. guza mieszanego, który przede wszystkim występuje w śliniance przyusznej. Rośnie on powoli, jest twardy i może dawać nawroty. Operacja przy wycinaniu tego guza wymaga szczególnej precyzji ze strony lekarza wykonującego, ze względu na bliskie umiejscowienie nerwu twarzowego i możliwość jego uszkodzenia.
Biopsja ślinianek policzkowych oraz przyusznych jest stosowana w diagnozie zespołu Sjögrena. Jest to choroba autoimmunologiczna, objawiająca się m.in. suchością w jamie ustnej wskutek uszkodzenia ślinianek. Podczas badania mającego na celu wykrycie tej choroby podaje się zastrzyk ze środkiem znieczulającym w wargę lub w ucho.
Specjalne przygotowanie do badania nie jest wymagane. Zaleca się jedynie powstrzymanie od jedzenia i picia kilka godzin przed badaniem. Badanie trwa zaledwie parę minut. Pomimo znieczulenia, pacjent może odczuć niewielki, piekący ból. Po badaniu miejsce ukłucia może być wrażliwe i obolałe, mogą się pojawić małe siniaki.
3. Powikłania po biopsji ślinianek
Możliwe powikłania po badaniu:
- Reakcja uczuleniowa na środek znieczulający,
- Krwotok,
- Stan zapalny,
- Uszkodzenie nerwu twarzy (rzadko),
- Zdrętwienie mięśni twarzy.
Biopsja ślinianek jest bardzo ważnym badaniem diagnostycznym nowotworów. Dzięki pobraniu fragmentu tkanki i jej analizy cytologicznej, możliwe jest określenie typu zmian występujących w obrębie badanego narządu. Wczesne zdiagnozowanie choroby nowotworowej pozwala na lepsze i skuteczniejsze leczenie.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.