Budzisz się o 4 nad ranem? Eksperci wskazują możliwe przyczyny

Budzenie się około godziny 4:00 nad ranem to problem, który dotyka milionów osób na całym świecie. Choć wydaje się przypadkowe, badania pokazują, że moment ten ma związek z fizjologią snu, gospodarką hormonalną i stylem życia.

Eksperci wskazują przyczyny nocnych pobudekEksperci wskazują przyczyny nocnych pobudek
Źródło zdjęć: © Getty Images

Rytm dobowy i hormony

Sen jest regulowany przez rytm okołodobowy oraz hormony. Melatonina odpowiada za zasypianie, natomiast kortyzol – tzw. hormon stresu – przygotowuje organizm do aktywności. W drugiej połowie nocy naturalny wzrost kortyzolu może wyrywać ze snu.

- Sen jest regulowany przez poziom dwóch hormonów: melatoniny i kortyzolu, które podążają za regularnym 24-godzinnym rytmem. Melatonina pomaga zasnąć, a kortyzol pomaga wstać i utrzymać czujność – wyjaśniła w rozmowie z Independent Lisa Artis, zastępczyni dyrektora organizacji The Sleep Charity.

Badania potwierdzają, że zaburzenia równowagi tych hormonów zwiększają ryzyko nocnych wybudzeń. Przegląd opublikowany w "Frontiers in Endocrinology" wskazuje, że zmieniony rytm kortyzolu jest częsty u osób cierpiących na bezsenność i przewlekły stres.

Sposoby na problemy ze snem

Dieta i styl życia

Specjaliści zwracają uwagę, że kluczowa jest również dieta.

- Dieta bogata w cukier i rafinowane węglowodany może powodować wahania poziomu cukru we krwi, prowadzące do wybudzania się w nocy – tłumaczy dr Mariyam H. Malik, lekarka z Pall Mall Medical.

Zbyt późne spożycie alkoholu czy kofeiny także zwiększa ryzyko przebudzeń. Badanie opublikowane w "Nutrients" wykazało, że wysoki udział cukrów prostych w diecie wiąże się z częstszymi zaburzeniami snu i krótszą fazą głębokiego odpoczynku.

Fizjologia i wiek

Wiek również odgrywa rolę – u osób starszych sen staje się płytszy, a produkcja melatoniny spada. Kobiety w okresie okołomenopauzalnym zmagają się z dodatkowymi trudnościami: uderzeniami gorąca, nocnymi potami i spadkiem estrogenów.

- Kiedy poziom estrogenu zaczyna spadać przed i w trakcie menopauzy. Może to powodować zaburzenia w hormonie snu – melatoninie, co oznacza, że nie może ona prawidłowo zrównoważyć poziomu kortyzolu – tłumaczy Artis.

Stres i nocne zmartwienia

Nie bez powodu 4:00 nad ranem nazywana jest "godziną zmartwień". Badanie "Bupa" wykazało, że miliony ludzi budzi się właśnie około 4:05 nad ranem, często z powodu stresu i lęku o zdrowie.

- Prowadź dziennik przy łóżku i zapisuj swoje zmartwienia przed pójściem spać. Ta praktyka pomoże ci wyrzucić z głowy troski i przelać je na papier, ułatwiając ci chwilowe ich porzucenie – radzi dr Malik.

Jak poprawić sen?

Eksperci zalecają:

  • unikanie ekranów na 2 godziny przed snem (niebieskie światło obniża produkcję melatoniny),

  • wieczorne posiłki bogate w białko i magnez (np. jajka, nasiona dyni, twaróg),

  • ograniczenie płynów przed snem,

  • techniki relaksacyjne, takie jak medytacja i ćwiczenia oddechowe.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

  1. Independent
  2. Frontiers in Endocrinology
  3. Nutrients
  4. Bupa

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
"Pierwszy sygnał" uszkodzenia nerek, wątroby. Kluczowe badanie
"Pierwszy sygnał" uszkodzenia nerek, wątroby. Kluczowe badanie
Suplementy, które mogą podnosić ciśnienie krwi. Ważne ostrzeżenie dla sercowców
Suplementy, które mogą podnosić ciśnienie krwi. Ważne ostrzeżenie dla sercowców
Denga i chikungunya coraz częstsze. Tak można się ochronić
Denga i chikungunya coraz częstsze. Tak można się ochronić
Symbol świąt. Jemioła jest trująca, ale może wspomagać ciśnienie krwi
Symbol świąt. Jemioła jest trująca, ale może wspomagać ciśnienie krwi
Obwód uda może świadczyć o ryzyku zgonu? Naukowcy wiedzą, ile cm to minimum
Obwód uda może świadczyć o ryzyku zgonu? Naukowcy wiedzą, ile cm to minimum
Polacy przejadają się w święta. "Zapalenie trzustki, żołądka czy przełyku"
Polacy przejadają się w święta. "Zapalenie trzustki, żołądka czy przełyku"
Izba bez lekarza zamiast porodówki? MZ nie chce dopłacać do nierentownych oddziałów
Izba bez lekarza zamiast porodówki? MZ nie chce dopłacać do nierentownych oddziałów
Uważaj na tę rybę. GIS ostrzega przed alternatywą dla karpia
Uważaj na tę rybę. GIS ostrzega przed alternatywą dla karpia
Tysiące chorych bez finansowania z NFZ. Eksperci alarmują o niedoszacowanych kontraktach
Tysiące chorych bez finansowania z NFZ. Eksperci alarmują o niedoszacowanych kontraktach
Dla tych Polaków grypa jest szczególnie niebezpieczna. Rośnie ryzyko zawału
Dla tych Polaków grypa jest szczególnie niebezpieczna. Rośnie ryzyko zawału
Tak objawia się rak trzustki. Trzeba być niezwykle czujnym
Tak objawia się rak trzustki. Trzeba być niezwykle czujnym
Nie bierz tego leku. Może zagrażać życiu. Jest pilna reakcja GIF
Nie bierz tego leku. Może zagrażać życiu. Jest pilna reakcja GIF