Chemioterapia w leczeniu raka piersi
Chemioterapia to jeden ze sposobów leczenia nowotworów, w którym wykorzystuje się leki, aby zniszczyć lub spowolnić wzrost komórek nowotworowych. Chemioterapia oznacza zazwyczaj kombinację kilku leków, przez co uzyskuje się lepsze efekty niż przez podawanie tylko jednego preparatu. W leczeniu raka piersi wykorzystuje się różne ich zestawienia. Leki są podawane dożylnie lub doustnie. Gdy dostaną się do systemu krwionośnego docierają do każdego zakamarka ciała, dlatego też chemioterapia nazywana jest leczeniem systemowym raka piersi. Chemioterapia podawana jest w cyklach i zwykle trwa od trzech do sześciu miesięcy, w zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania nowotworu.
1. Kiedy chemioterapia i jak działa?
Stosowanie chemioterapii:
- gdy nowotwór obejmuje tylko pierś lub węzły chłonne, chemioterapia może być podawana po mastektomii lub lumpektomii, wtedy zapobiega nawrotom choroby,
- czasem chemioterapię stosuje się przed operacją, by zmniejszyć guz i usunąć samą zmienioną tkankę, bez konieczności usuwania całej piersi,
- chemioterapia może także stanowić podstawę leczenia, jeśli nowotwór znajduje się także w innych częściach ciała, czyli gdy doszło do przerzutów raka piersi. Zdarza się tak w nielicznych przypadkach, np. gdy pojawiają się nawroty choroby. Większość osób jest w stanie pracować podczas przyjmowania chemioterapii.
Działania chemioterapii nie można określić na podstawie wystąpienia efektów ubocznych leczenia lub ich braku. Jednakże w badaniach dowiedziono jej skuteczność u kobiet, które otrzymywały chemię po operacji. Po zakończeniu przyjmowania leków wykonuje się następujące badania:
- badania fizykalne,
- mammografię,
- badania krwi,
- prześwietlenia i obrazowanie rezonansem magnetycznym.
2. Skutki uboczne chemioterapii
Odczuwalne skutki chemioterapii zależą od pacjenta i rodzaju jego choroby. Najczęściej spotykane to:
- nudności i wymioty,
- utrata apetytu,
- wypadanie włosów,
- zmiany w cyklu menstruacyjnym,
- wysokie ryzyko infekcji,
- krwawienia,
- zmęczenie.
Naukowcy nie wyjaśnili do końca wszystkich efektów, jakie wywiera chemioterapia na układ rozrodczy kobiety. Chemioterapia może spowodować następujące zmiany w cyklu menstruacyjnym:
- zahamowanie owulacji,
- miesiączki staną się nieregularne,
- czasowo zanikną miesiączki,
- pojawią się objawy menopauzy, gdy dojdzie do uszkodzenia jajników.
Menopauza wywoływana przez chemioterapię może pojawić się od razu lub odsunąć się w czasie, może również być czasowa lub stała. Jednakże zdarza się ona rzadko, częściej mogą pojawić się jej symptomy, które po kilku miesiącach przechodzą.
2.1. Menopauza i miesiączka podczas chemioterapii
Najczęstsze objawy menopauzy wywołanej chemioterapią to:
- uderzenia gorąca,
- zmiany nastrojów,
- zmiany w pochwie,
- zmiany w zachowaniach seksualnych,
- wahania wagi.
U niektórych kobiet menstruacja może pojawiać się rzadziej niż przed leczeniem. U innych może wydłużyć się lub skrócić czas pomiędzy kolejnymi krwawieniami. Czasami kobiety nie odczuwają zmian w długości cyklu, ale krwawienie może być większe. Niekiedy kobiety mają krótszą miesiączkę z większymi krwawieniami lub występuje ona rzadziej, ale ilość dni krwawienia jest większa. Po zakończeniu leczenia chemioterapią u wielu kobiet wraca naturalna funkcja jajników i regularne cykle.
W trakcie chemioterapii cykle są nieregularne i gdy wystąpi owulacja, kobieta może łatwiej zajść w ciążę. Dlatego też powinna stosować skuteczną antykoncepcję, gdyż może to spowodować pewne komplikacje w rozwoju płodu. Najlepszym środkiem w takiej sytuacji jest prezerwatywa, nie zaleca się bowiem doustnych środków antykoncepcyjnych. Po zakończeniu leczenia można starać się o poczęcie, jednak powinno być ona planowane w porozumieniu z onkologiem, istnieje bowiem ryzyko, że u dziecka pojawią się zmiany chromosomalne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.