Chytridiomikoza - przyczyny, objawy i globalne skutki
Chytridiomikoza to groźna choroba grzybicza, która atakuje płazy na całym świecie, w szczególności w obu Amerykach oraz w Australii. Pojawiła się po raz pierwszy prawdodpodobnie w latach 30 XX wieku na terenach Afryki, skąd przeniosła się na inne kontynenty, prawdopodobnie na drodze transportu dzikich zwierząt. Choroba ta doprowadziła do wymarcia wielu gatunków płazów. Na czym polega chytridiomikoza i czy może przenieść się na człowieka?
Chytridiomikoza to groźna choroba grzybicza, która atakuje płazy na całym świecie, w szczególności w obu Amerykach oraz w Australii
W tym artykule:
Co to jest chytridiomikoza?
Chytridiomikoza to choroba wywołana przez grzyby z gatunku Batrachochytrium, a konkretnie Batrachochytrium dendrobatidis. Atakuje wiele gatunkow płazów i bardzo szybko się rozprzestrzenia. Inne gatunki zwierząt, choć same nie są poatne na zakażenie, mogą być nosicielami i w cichy sposób rozprzestrzeniać chorobę na całym świecie.
Kiedy konkretny rodzaj grzyba raz trafi do ekosystemu, już w nim pozostaje, czego efektem jest wysoka umieralność wśród płazów na całym świecie od kilkudziesięciu lat.
Jak rozprzestrzeniła się chytridiomikoza?
Szacuje się, że pierwszy raz choroba zaatakowała płazy w Afryce, mniej więcej w latach 30 ubiegłego wieku. Sam grzyb jednak, według ustaleń badaczy, pochodzi z terenów Azji. Podejrzewa się, że tamtejsze płazy mają wykształconą odporność, dlatego nie stwierdzono tam niepokojących objawów.
Nikt nie widział jej przez 80 lat. Nieoczekiwane odkrycie w Chile
Chytridiomikoza najprawdopodobniej rozprzestrzeniła się po całym świecie na skutek działań ludzkich - przede wszystkim masoweg transportu i handlu dzikimi zwierzętami. Z tego powodu w latach 80 wybuchła epidemia, która doprowadziła mnóstwo gatunków płazów do wyginięcia, a u wielu wywołała znaczne zmniejszenie populacji.
Do tej pory nie stwierdzono przypadków przeniesienia grzybów Batrachochytrium na człowieka.
Objawy i przebieg chytridiomikozy
Chytridiomikoza jest chorobą grzybiczą, która objawia się na skórze - pojawiają się na nie charakterystyczne zarodnie zawierające liczne zarodniki grzyba Batrachochytrium. Choroba zaburza prawidłową regulację poziomu elektrolitów w wierzchnich warstwach skóry. Dochodzi do zmniejszenia stężenia potasu i sodu we krwi, co z kolei prowadzi do zatrzymania akcji serca płazów.
Wiadomo także, że wysoka temperatura zabija ten konkretny gatunek grzyba. Badania wykazały, że już 32 stopnie wystarczą, aby w ciągu 96 godzin zniszczyć patogen. Wzrost temperatury do 37 stopni skraca ten czas do ok. 4 godzin. Dzięki temu ekspozycja płaza na słońce i wylegiwanie się na nim może skutecznie pozbyć się zakażenia.
Niektóre gatunki potrafią samodzielnie nauczyć się rozróżniać konkretny grzyb i wykształcić na niego odporność.
Globalne skutki choroby
Chytridiomikoza doprowadziła do całkowitego wymarcia lub znacznego zredukowania populacji ponad 500 gatunków płazów. Według badaczy choroba przyczyniła się do wyginięcia ok. 90 gatunków płazów.
Porównując te dane z innymi chorobami, które atakowały zwierzęta na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, takich jak wirus Zachodniego Nilu, badacze stwierdzili, że wszystkie te patogeny wpłynęły w bardzo niewielkim stopniu na liczbę gatunków i osobników.
Wiadomo także, że na terenie Europy skutki nie były tak tragiczne, co może wskazywać na to, że choroba była obecna na Starym Kontynencie już wcześniej - w latach 50 i 60 XX wieku- i wtedy cechowała się większą śmiertelnością. W tamtym czasie winę za wymieranie płazów przypisano intensyfikacji rolnictwa, ale dziś wiadomo, że grzyb Batrachochytrium także mógł się do tego przyczynić.
Ryzykiem zakażenia nadal objętych jest wiele gatunków płazów na całym świecie.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
